مبینا نعمت‌زاده؛ از پزشکی بدون کنکور تا احتمال رقابت با دیگر مدال‌آور المپیک
رأی دهید
المپیک ۲۰۲۴ پاریس فارغ از نتیجه کلی کاروان ایران، رقابتی جذاب برای ورزش زنان این کشور بود. بازی‌هایی که زنان ایران برای نخستین بار توانستند در آن دو مدال المپیک بدست آورند و برای اولین بار به فینال یک مسابقه المپیک برسند.
در کنار شور و شوق ناشی از این افتخارآفرینی، گفته‌های مبینا نعمت‌زاده، برنده مدال برنز المپیک تکواندو جنجالی شد.
«خواهش» خانم نعمت‌زاده قهرمان ایرانی المپیک از مسئولان و رئیس جمهور ایران برای امکان تحصیل در «یک دانشگاه خوب» و سپس ابراز تمایل به تحصیل در رشته پزشکی با واکنش‌های گسترده‌ای روبرو شد که هنوز هم ادامه دارد و حالا با شایعاتی که در مورد «تغییر وزن» این ورزشکار ایرانی به گوش می‌رسد، داستان ابعاد تازه‌ای هم پیدا کرده است.
این مطلب نگاهی دارد به حاشیه‌هایی که در مورد زنان المپیکی ایران به وجود آمد، با نگاهی ویژه به ماجرای خانم نعمت‌زاده.
شروع حواشی با قایقرانان زن ایرانی
اولین حاشیه ورزشکاران زن حاضر در المپیک مربوط به قایقرانی بود. مهسا جاور، در پاسخ به انتقاداتی که به لباس‌های کاروان ایران در المپیک شده بود، در صفحه اینستاگرامش با لحنی خشمگین و کلماتی تند، منتقدان را «بی‌فرهنگ» نامید و تأکید کرد که نباید در مسائلی که از آنها بی‌خبرند، دخالت کنند. او البته مدتی بعد گفت که قصد توهین به منتقدان را نداشته است.
اما این تنها آغاز داستان بود. زینب نوروزی، دیگر قایقران تیم، پس از حذف از رقابت‌ها، با پرچم فلسطین مقابل دوربین‌ها ایستاد و این کار او با واکنش‌های زیادی روبرو شد.
در ادامه فاطمه مجلل، دیگر قایقران ایرانی، وارد صحنه شد. او از تفاوت‌هایی گفت که میان او و ورزشکاران کشورهای پیشرفته وجود داشت: «مگه این چهار سال زندگی ورزشی من مثل دختر آمریکایی بود که انتظار داشتید پا به پای آن بروم؟ مگر تمرینات و امکانات من مثل دختر استرالیایی بود؟ مگر تغذیه و ریکاوری و دغدغه‌های من مثل دختر بلغاری بود؟ مگر پاروی قایق من مثل دختر برزیلی بود که از من انتظار داشتید مثل اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها باشم.»
اهدا مدال و درخواست جنجالی
اما احتمالا این مبینا نعمت‌زاده تکواندوکار ایرانی بود که بیشترین حرف و حدیث را به وجود آورده است. او در حالی که مدال برنز المپیک را به گردن آویخته بود، در مصاحبه‌اش از عهدی گفت که با «امام زمان» بسته بود و مدالش را به او و مردم شریف ایران تقدیم کرد.
ماجرا اما زمانی پیچیده‌تر شد که نعمت‌زاده درخواست کرد بدون کنکور در رشته پزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شود؛ درخواستی که با واکنش‌های زیاد و اغلب منفی همراه شد.
از سویی گفته شد که او بدون کنکور وارد دانشگاه می‌شود و از سوی دیگر، کارزاری در مخالفت با این کار شکل گرفت. امضاکنندگان این کارزار معتقد بودند که پذیرش بدون کنکور نعمت‌زاده ناعادلانه است و باید همانند دیگر دانشجویان، مراحل عادی را طی کند.
بحث داغ سهمیه‌ها
این جدال‌ها در فضای مجازی شدت گرفت و دیدگاه‌های متفاوتی به وجود آمد، برخی کاربران حتی به سهمیه «فرزندان شهدا، جانبازان، بسیجی‌ها و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها» اشاره کردند.
در همین رابطه محمدرضا ظفرقندی، وزیر پیشنهادی پزشکیان برای وزارت بهداشت، در مصاحبه‌ای گفت: «رتبه دو رقمی کنکور در دانشگاه علوم پزشکی تهران قبول نمی‌شود، این یعنی ما بیش از دو سوم (ظرفیت) را به سهمیه‌ها می‌دهیم.»
عبدالرضا داوری، که در دولت احمدی نژاد، مشاور وزیر کشور و دیگر مقامات سیاسی بود، هم با انتشار این مصاحبه در فضای مجازی نوشت: «در شرایطی که جماعتی برای اختصاص یک سهمیه پزشکی به یکی از چهار زن مدال آور المپیک در تاریخ ایران، گریبان چاک می‌دهند، دکتر محمدرضا ظفرقندی، وزیر پیشنهادی بهداشت اعلام کرد، فقط ٢۵درصد از دانشجویان پزشکی تهران بدون سهمیه هستند و ٧۵ درصد از دانشجویان علوم پزشکی تهران با سهمیه پذیرش می‌شوند.»
جدال لفظی با شهربانو منصوریان
در این میان، شهربانو منصوریان، از قهرمانان ووشوی ایران هم اعتراضش را نشان داد. او که خود تجربه‌ای طولانی در مواجهه با حواشی دارد، با اشاره به گرفتن «یک گونی مدال»، با کنایه گفت که حاضر است تمام آنها را بدهد تا بدون کنکور در دانشگاه پذیرفته شود و دندان‌پزشکی بخواند.
این اظهارات با واکنش تند نعمت‌زاده روبرو شد. او در یک برنامه اینترنتی گفت: «متاسفانه ورزشکاری که رشته‌اش در حد المپیک نیست و این موضوع اصلا به آنها مربوط نمی‌شود انتقاد کرد و این ناراحت‌کننده است. وقتی می‌آیی به یک ورزشکار توهین می‌کنی حتما یک روز هم به شما توهین می‌کنند.»
جدال لفظی بین این دو نفر سبب شد پای ورزشکاران نامداری مانند رسول خادم، هادی چوپان و امیر علی‌اکبری هم به این ماجرا باز شود و آنها هر دو طرف و مردم را دعوت به آرامش کردند. رسول خادم، قهرمان المپیک و رییس سابق فدراسیون کشتی، در بخشی از نوشته‌اش اشاره کرد: «آنها فرزاندان ما هستند با آنها مدارا کنیم.»
نعمت‌زاده: تقصیر خبرنگار بود
در یکی از آخرین واکنش‌ها، این بار مبینا نعمت‌زاده تقصیر را به گردن خبرنگاری انداخت که از او پرسیده بود: «چه درخواستی از مسئولان داری؟» او هم در جواب گفته بود: «می‌خواهم بدون کنکور وارد دانشگاه تهران شوم.»
خبرنگار در ادامه پرسیده بود: «به چه رشته‌ای علاقه داری؟» و او هم گفته بود: «پزشکی».
خانم نعمت‌زاده معتقد است که در آن شرایط احساسی خبرنگار نباید چنین سوالی از او می‌پرسید و او فقط علاقه‌اش را مطرح کرده است.
«پیشنهاد» رقابت برای کشوری دیگر
پدر مبینا نعمت‌زاده هم از این حواشی دور نماند و در مصاحبه‌ای گفت که کشورهای مختلفی، از جمله قطر، پیشنهادات مالی وسوسه‌انگیزی به دخترش داده‌اند تا برای آنها مسابقه دهد، اما او به خاطر عشق به ایران و پرچم آن، پیشنهادات را رد کرده است.
او گفت: «ما چند پیشنهاد از کشورهای بلغارستان، ازبکستان و قطر داشتیم. شاید باور نکنید، حقیقتا بگویم آنها گفتند به محض اینکه وارد کشور ما شوید ۵۰۰ هزار دلار به شما می دهیم و اگر مدال المپیک بیاورید ۱۰ میلیون دلار.»
«این پیشنهاد کشور قطر را ما قبول نکردیم. گفتیم این پرچم ۴ هزار سال قدمت دارد و پرچم شما مگر چقدر قدمت دارد؟ وقتی دیدند نمی‌توانند از طریق مسائل مالی به خواسته‌شان برسند بحث اسرائیل را پیش کشیدند که خدا را شکر این اتفاق رخ نداد و قرعه مبینا چیز دیگری بود.»
گرچه صحت و سقم این ادعا را نمی‌توان به طور دقیق بررسی کرد، اما شاید مقایسه‌ای با جایزه مدال طلای المپیک در دیگر کشورها برآورد بهتری نسبت به این ادعا در اختیار ما قرار دهد.
مجله فوربس فهرست ده کشوری که بیشترین جایزه مادی برای مدال المپیک را به ورزشکاران‌شان اهدا می‌کنند، منتشر کرده است. گذشته از این که نام کشورهای قطر، بلغارستان و ازبکستان در این فهرست به چشم نمی‌خورد، کشوری که بیشترین جایزه را به قهرمان المپیک می‌دهد هنگ‌کنگ (۷۶۸ هزار دلار) است و رتبه دوم با فاصله‌ای معنادار به اسرائیل (۲۶۸ هزار دلار) اختصاص دارد.
در گزارشی دیگر اما به نظر می‌رسد که سنگاپور با ۷۴۴ هزار دلار جایزه نقدی، بیشتر از هر کشوری برای طلای المپیک جایزه می‌دهد.
به این ترتیب پیشنهاد «۱۰ میلیون دلار» جایزه نقدی برای طلای المپیک بسیار عجیب به نظر می‌رسد.
با توجه به افزایش مهاجرت ورزشکاران نخبه ایرانی و با در نظر گرفتن این که حدود نیمی از اعضای تیم پناهندگان المپیک پاریس ایرانی بودند، به نظر می‌رسد که این اتفاق به یکی از نگرانی‌های مسئولان جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده است و احتمالا شماری از آنها معتقدند همین داستان باعث مهاجرت یک قهرمان دیگر خواهد شد.
شاید برای جلوگیری از چنین اتفاقی برخی از مسئولان ایرانی با درخواست مبینا نعمت‌زاده موافق هستند. احسان عظیمی‌راد، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، با بیان اینکه «یکی از مزایای افراد نخبه ورود بدون کنکور به دانشگاه است»، گفت: «درخواست خانم نعمت‌زاده تحصیل در رشته پزشکی بود که به‌نظر من، وی می‌تواند به این رشته ورود کنند، زیرا با توجه به سطح نخبگی و کسب مدال در المپیک می‌توانند به این رشته ورود کنند، مانند دانش‌آموزان المپیادی که با کسب مدال در دنیا، بدون کنکور وارد دانشگاه می‌شوند و هر رشته‌ای که دوست دارند، تحصیل می‌کنند.»
ماجرای تحصیل بدون کنکور البته تمام حواشی پیرامون مبینا نعمت‌زاده نبود. او که همراه خانواده‌اش میهمان برنامه‌ای در صداوسیما بود، گفت :«با قد ۱۷۸ سانتی‌متر بازی در وزن منهای ۴۹ کیلوگرم بسیار سخت است و من خیلی اوقات مجبور به کم‌کردن وزن خود به‌شکل سنگینی هستم.»
«هنوز فرصت نشده تا درست با پدرم در این باره مشورت کنم اما احتمالا دیگر در این وزن نمی‌مانم و به یک وزن بالاتر یعنی ۵۷ کیلوگرم خواهم رفت.»
با این تفاسیر اگر مبینا نعمت‌زاده بخواهد به یک وزن بالاتر برود، با توجه به اینکه ناهید کیانی، کاپیتان تیم ملی تکواندوی زنان ایران و دارنده مدال نقره المپیک پاریس در وزن ۵۷ کیلوگرم رقابت می‌کند، باید این دو تکواندوکار تاریخ‌ساز با هم رقابت کنند.
ناهید کیانی اما در واکنش به این صحبت‌ها گفت: «تصمیم مبینا مثل هرتصمیمی که هر ورزشکار بابت حرفه‌اش می‌گیرد برای ما محترم است. اگر قرار بر این باشد، من برای رقابت آماده هستم و در آن زمان هرکس که لایق‌تر باشد به مسابقات اعزام می‌شود.»
در کنار شور و شوق ناشی از این افتخارآفرینی، گفته‌های مبینا نعمت‌زاده، برنده مدال برنز المپیک تکواندو جنجالی شد.
«خواهش» خانم نعمت‌زاده قهرمان ایرانی المپیک از مسئولان و رئیس جمهور ایران برای امکان تحصیل در «یک دانشگاه خوب» و سپس ابراز تمایل به تحصیل در رشته پزشکی با واکنش‌های گسترده‌ای روبرو شد که هنوز هم ادامه دارد و حالا با شایعاتی که در مورد «تغییر وزن» این ورزشکار ایرانی به گوش می‌رسد، داستان ابعاد تازه‌ای هم پیدا کرده است.
این مطلب نگاهی دارد به حاشیه‌هایی که در مورد زنان المپیکی ایران به وجود آمد، با نگاهی ویژه به ماجرای خانم نعمت‌زاده.
شروع حواشی با قایقرانان زن ایرانی
اولین حاشیه ورزشکاران زن حاضر در المپیک مربوط به قایقرانی بود. مهسا جاور، در پاسخ به انتقاداتی که به لباس‌های کاروان ایران در المپیک شده بود، در صفحه اینستاگرامش با لحنی خشمگین و کلماتی تند، منتقدان را «بی‌فرهنگ» نامید و تأکید کرد که نباید در مسائلی که از آنها بی‌خبرند، دخالت کنند. او البته مدتی بعد گفت که قصد توهین به منتقدان را نداشته است.
اما این تنها آغاز داستان بود. زینب نوروزی، دیگر قایقران تیم، پس از حذف از رقابت‌ها، با پرچم فلسطین مقابل دوربین‌ها ایستاد و این کار او با واکنش‌های زیادی روبرو شد.
در ادامه فاطمه مجلل، دیگر قایقران ایرانی، وارد صحنه شد. او از تفاوت‌هایی گفت که میان او و ورزشکاران کشورهای پیشرفته وجود داشت: «مگه این چهار سال زندگی ورزشی من مثل دختر آمریکایی بود که انتظار داشتید پا به پای آن بروم؟ مگر تمرینات و امکانات من مثل دختر استرالیایی بود؟ مگر تغذیه و ریکاوری و دغدغه‌های من مثل دختر بلغاری بود؟ مگر پاروی قایق من مثل دختر برزیلی بود که از من انتظار داشتید مثل اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها باشم.»
اهدا مدال و درخواست جنجالی
اما احتمالا این مبینا نعمت‌زاده تکواندوکار ایرانی بود که بیشترین حرف و حدیث را به وجود آورده است. او در حالی که مدال برنز المپیک را به گردن آویخته بود، در مصاحبه‌اش از عهدی گفت که با «امام زمان» بسته بود و مدالش را به او و مردم شریف ایران تقدیم کرد.
ماجرا اما زمانی پیچیده‌تر شد که نعمت‌زاده درخواست کرد بدون کنکور در رشته پزشکی دانشگاه تهران پذیرفته شود؛ درخواستی که با واکنش‌های زیاد و اغلب منفی همراه شد.
از سویی گفته شد که او بدون کنکور وارد دانشگاه می‌شود و از سوی دیگر، کارزاری در مخالفت با این کار شکل گرفت. امضاکنندگان این کارزار معتقد بودند که پذیرش بدون کنکور نعمت‌زاده ناعادلانه است و باید همانند دیگر دانشجویان، مراحل عادی را طی کند.
بحث داغ سهمیه‌ها
این جدال‌ها در فضای مجازی شدت گرفت و دیدگاه‌های متفاوتی به وجود آمد، برخی کاربران حتی به سهمیه «فرزندان شهدا، جانبازان، بسیجی‌ها و اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها» اشاره کردند.
در همین رابطه محمدرضا ظفرقندی، وزیر پیشنهادی پزشکیان برای وزارت بهداشت، در مصاحبه‌ای گفت: «رتبه دو رقمی کنکور در دانشگاه علوم پزشکی تهران قبول نمی‌شود، این یعنی ما بیش از دو سوم (ظرفیت) را به سهمیه‌ها می‌دهیم.»
عبدالرضا داوری، که در دولت احمدی نژاد، مشاور وزیر کشور و دیگر مقامات سیاسی بود، هم با انتشار این مصاحبه در فضای مجازی نوشت: «در شرایطی که جماعتی برای اختصاص یک سهمیه پزشکی به یکی از چهار زن مدال آور المپیک در تاریخ ایران، گریبان چاک می‌دهند، دکتر محمدرضا ظفرقندی، وزیر پیشنهادی بهداشت اعلام کرد، فقط ٢۵درصد از دانشجویان پزشکی تهران بدون سهمیه هستند و ٧۵ درصد از دانشجویان علوم پزشکی تهران با سهمیه پذیرش می‌شوند.»
جدال لفظی با شهربانو منصوریان
در این میان، شهربانو منصوریان، از قهرمانان ووشوی ایران هم اعتراضش را نشان داد. او که خود تجربه‌ای طولانی در مواجهه با حواشی دارد، با اشاره به گرفتن «یک گونی مدال»، با کنایه گفت که حاضر است تمام آنها را بدهد تا بدون کنکور در دانشگاه پذیرفته شود و دندان‌پزشکی بخواند.
این اظهارات با واکنش تند نعمت‌زاده روبرو شد. او در یک برنامه اینترنتی گفت: «متاسفانه ورزشکاری که رشته‌اش در حد المپیک نیست و این موضوع اصلا به آنها مربوط نمی‌شود انتقاد کرد و این ناراحت‌کننده است. وقتی می‌آیی به یک ورزشکار توهین می‌کنی حتما یک روز هم به شما توهین می‌کنند.»
جدال لفظی بین این دو نفر سبب شد پای ورزشکاران نامداری مانند رسول خادم، هادی چوپان و امیر علی‌اکبری هم به این ماجرا باز شود و آنها هر دو طرف و مردم را دعوت به آرامش کردند. رسول خادم، قهرمان المپیک و رییس سابق فدراسیون کشتی، در بخشی از نوشته‌اش اشاره کرد: «آنها فرزاندان ما هستند با آنها مدارا کنیم.»
نعمت‌زاده: تقصیر خبرنگار بود
در یکی از آخرین واکنش‌ها، این بار مبینا نعمت‌زاده تقصیر را به گردن خبرنگاری انداخت که از او پرسیده بود: «چه درخواستی از مسئولان داری؟» او هم در جواب گفته بود: «می‌خواهم بدون کنکور وارد دانشگاه تهران شوم.»
خبرنگار در ادامه پرسیده بود: «به چه رشته‌ای علاقه داری؟» و او هم گفته بود: «پزشکی».
خانم نعمت‌زاده معتقد است که در آن شرایط احساسی خبرنگار نباید چنین سوالی از او می‌پرسید و او فقط علاقه‌اش را مطرح کرده است.
«پیشنهاد» رقابت برای کشوری دیگر
پدر مبینا نعمت‌زاده هم از این حواشی دور نماند و در مصاحبه‌ای گفت که کشورهای مختلفی، از جمله قطر، پیشنهادات مالی وسوسه‌انگیزی به دخترش داده‌اند تا برای آنها مسابقه دهد، اما او به خاطر عشق به ایران و پرچم آن، پیشنهادات را رد کرده است.
او گفت: «ما چند پیشنهاد از کشورهای بلغارستان، ازبکستان و قطر داشتیم. شاید باور نکنید، حقیقتا بگویم آنها گفتند به محض اینکه وارد کشور ما شوید ۵۰۰ هزار دلار به شما می دهیم و اگر مدال المپیک بیاورید ۱۰ میلیون دلار.»
«این پیشنهاد کشور قطر را ما قبول نکردیم. گفتیم این پرچم ۴ هزار سال قدمت دارد و پرچم شما مگر چقدر قدمت دارد؟ وقتی دیدند نمی‌توانند از طریق مسائل مالی به خواسته‌شان برسند بحث اسرائیل را پیش کشیدند که خدا را شکر این اتفاق رخ نداد و قرعه مبینا چیز دیگری بود.»
گرچه صحت و سقم این ادعا را نمی‌توان به طور دقیق بررسی کرد، اما شاید مقایسه‌ای با جایزه مدال طلای المپیک در دیگر کشورها برآورد بهتری نسبت به این ادعا در اختیار ما قرار دهد.
مجله فوربس فهرست ده کشوری که بیشترین جایزه مادی برای مدال المپیک را به ورزشکاران‌شان اهدا می‌کنند، منتشر کرده است. گذشته از این که نام کشورهای قطر، بلغارستان و ازبکستان در این فهرست به چشم نمی‌خورد، کشوری که بیشترین جایزه را به قهرمان المپیک می‌دهد هنگ‌کنگ (۷۶۸ هزار دلار) است و رتبه دوم با فاصله‌ای معنادار به اسرائیل (۲۶۸ هزار دلار) اختصاص دارد.
در گزارشی دیگر اما به نظر می‌رسد که سنگاپور با ۷۴۴ هزار دلار جایزه نقدی، بیشتر از هر کشوری برای طلای المپیک جایزه می‌دهد.
به این ترتیب پیشنهاد «۱۰ میلیون دلار» جایزه نقدی برای طلای المپیک بسیار عجیب به نظر می‌رسد.
با توجه به افزایش مهاجرت ورزشکاران نخبه ایرانی و با در نظر گرفتن این که حدود نیمی از اعضای تیم پناهندگان المپیک پاریس ایرانی بودند، به نظر می‌رسد که این اتفاق به یکی از نگرانی‌های مسئولان جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده است و احتمالا شماری از آنها معتقدند همین داستان باعث مهاجرت یک قهرمان دیگر خواهد شد.
شاید برای جلوگیری از چنین اتفاقی برخی از مسئولان ایرانی با درخواست مبینا نعمت‌زاده موافق هستند. احسان عظیمی‌راد، سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، با بیان اینکه «یکی از مزایای افراد نخبه ورود بدون کنکور به دانشگاه است»، گفت: «درخواست خانم نعمت‌زاده تحصیل در رشته پزشکی بود که به‌نظر من، وی می‌تواند به این رشته ورود کنند، زیرا با توجه به سطح نخبگی و کسب مدال در المپیک می‌توانند به این رشته ورود کنند، مانند دانش‌آموزان المپیادی که با کسب مدال در دنیا، بدون کنکور وارد دانشگاه می‌شوند و هر رشته‌ای که دوست دارند، تحصیل می‌کنند.»
ماجرای تحصیل بدون کنکور البته تمام حواشی پیرامون مبینا نعمت‌زاده نبود. او که همراه خانواده‌اش میهمان برنامه‌ای در صداوسیما بود، گفت :«با قد ۱۷۸ سانتی‌متر بازی در وزن منهای ۴۹ کیلوگرم بسیار سخت است و من خیلی اوقات مجبور به کم‌کردن وزن خود به‌شکل سنگینی هستم.»
«هنوز فرصت نشده تا درست با پدرم در این باره مشورت کنم اما احتمالا دیگر در این وزن نمی‌مانم و به یک وزن بالاتر یعنی ۵۷ کیلوگرم خواهم رفت.»
با این تفاسیر اگر مبینا نعمت‌زاده بخواهد به یک وزن بالاتر برود، با توجه به اینکه ناهید کیانی، کاپیتان تیم ملی تکواندوی زنان ایران و دارنده مدال نقره المپیک پاریس در وزن ۵۷ کیلوگرم رقابت می‌کند، باید این دو تکواندوکار تاریخ‌ساز با هم رقابت کنند.
ناهید کیانی اما در واکنش به این صحبت‌ها گفت: «تصمیم مبینا مثل هرتصمیمی که هر ورزشکار بابت حرفه‌اش می‌گیرد برای ما محترم است. اگر قرار بر این باشد، من برای رقابت آماده هستم و در آن زمان هرکس که لایق‌تر باشد به مسابقات اعزام می‌شود.»
