برکناری مدیر مترو تهران به دلیل «افشای عدم پرداخت پیش پرداخت خرید واگن‌های مترو از چین توسط دولت رئیسی»

بی بی سی: همزمان با اختلافات میان مقامات جمهوری اسلامی ایران بر سر قرارداد خرید واگن‌های مترو از چین و سرنوشت نامعلوم آن،‌ علیرضا زاکانی، شهردار تهران مسعود درستی را از سرپرستی شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو) برکنار کرد.

آقای درستی یک روز پس از برکناری، در اینستاگرام خود نوشت که «زیر بار حرف غیرکارشناسی» نرفته است و افزود: «صرفا بر اساس نتایج کارشناسی تصمیم گرفتم و این رو هم افتخار خودم می‌دونم.»

به طور رسمی توضیحی درباره علت برکناری این مدیر حمل و نقل شهر تهران منتشر نشده است اما سایت «دیده‌بان ایران» دلیل برکناری آقای درستی را از سمتش «افشای عدم پرداخت پیش پرداخت قرارداد خرید واگن‌های مترو از چین توسط دولت رئیسی» دانست.

اسفند ماه گذشته دولت کانادا مسعود درستی را «به دلیل تحمیل حجاب بر زنان ایرانی با استفاده از نیروی قهریه» در داخل مترو تحریم کرد.

برخی از فعالان حقوق بشر هم او را در مرگ آرمیتا گراوند مسئول می‌دانند. آرمیتا گراوند دختر نوجوانی بود که بدون حجاب وارد مترو شد اما بعدا در حالت بیهوشی به بیمارستان منتقل شد و جان باخت. مسئولان مترو به «لاپوشانی» واقعیت متهم شدند.

آقای درستی که مدیرعامل شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه بود، در روزهای پایانی اسفند ماه از سمت خود استعفا داد و با حکم علیرضا زاکانی به سرپرستی شرکت راه‌آهن شهری که مسئولیت احداث تونل‌ها و تامین قطارها و تجهیزات متروی تهران را دارد، منصوب شد.

او همان زمان در مصاحبه ای وضعیت شبکه متروی تهران را «وخیم» توصیف کرده بود و در جمعی از مدیران شهری گفته بود که هر روز در مترو موضوع جدیدی مطرح می‌شود که از جمله «به تشکیل یگان حفاظت و چالش‌های آن،‌ فرسودگی ساختمان‌ها،‌ ناوگان کم رمق مترو» اشاره کرده بود.
آقای درستی پس از برکناری از سمت خود در اینستاگرامش نوشت که «زیر بار حرف غیرکارشناسی» نرفته استسرنوشت قراردادی که از سال ۱۳۹۶ خاک خورده،‌ چه می‌شود؟
قرارداد تامین ۶۳۰ واگن برای مترو تهران و حومه حدود ۷ سال پیش بسته شده است اما به دلایل مختلفی از جمله وضعیت نامعلوم پرداخت هزینه‌های آن مسکوت مانده بود و به گفته مهدی چمران، رئیس شورای شهر قراردادی است که «از سال ۱۳۹۶خاک می‌خورد.»

آبان ماه سال ۱۴۰۲ علیرضا زاکانی شهردار تهران به همراه یک گروه، ۱۰ روز به چین سفر کرد و «عملیاتی کردن» این قرارداد را از دستاوردهای سفر خود خواند.

آقای زاکانی گفته بود که «طی این سفر، ۱۵ درصد پیش‌پرداخت قراردادها عملیاتی شد و ضمن قرارداد با طرف چینی قرار شد تعداد واگن‌ها به ۷۹۱ عدد افزایش یابد.»

تامین مالی این «۱۵ درصد پیش‌پرداخت» سال‌هاست محل اختلاف مقامات بوده است. معاون شهردار تهران می‌گوید که این مبلغ حدود «۴۳ میلیون یورو» است.

به تازگی مهدی چمران،‌ رئیس شورای شهر تهران،‌ فاش کرد که دولت ابراهیم رئیسی فقط ۹ درصد پیش پرداخت را پرداخته است و مابقی را جای دیگری هزینه کرده است.

آقای چمران در جمع خبرنگاران گفت: «البته نفت فروخته شده و پول آن به بانک مرکزی داده شده اما دوستان خوبمان در وزارت کشور این مبلغ را در جایی دیگر هزینه کرده‌اند. تا زمانی که مابقی پول پرداخت نشود چین واگن‌ها را تحویل نخواهد داد.»

محسن هرمزی،‌ معاون حمل و نقل ترافیک شهر تهران هم می‌گوید که دولت هنوز پول را کامل پرداخت نکرده است تا شهرداری بتواند واگن‌ها را وارد کند.

آقای چمران پیشتر گفته بود: «هر روزی که ساخت واگن‌ها عقب بیافتد برای ما ضرر است.»

شبکه مترو تهران و حومه شامل ۷ خط است و مشکل کمبود واگن و فرسودگی قطارها علاوه بر تهران در سایر شهرهای بزرگ ایران هم وجود دارد.

مشخص نیست که با شروع کار دولت مسعود پزشکیان،‌ این قرارداد چه سرنوشتی پیدا کند.