محققان آلمانی: رانش شدید زمین در روستای حسین‌آباد ایران نتیجه ساختن یک سد بود

یورونیوز: نتایج مطالعات پژوهشگران در مرکز تحقیقات علوم زمین در آلمان نشان می‌دهد که رانش ویرانگر زمین در روستای حسین‌آباد در در بخش کالپوش شهرستان میامی استان سمنان در سال ۱۳۹۷ به دلیل احداث یک سد در نزدیکی آن منطقه رخ داده است.

بارش سنگین برف در آخرین روزهای زمستان آن سال باعث رانش زمین و تخریب ۳۰۰ خانه، مدرسه، کتابخانه و مرکز ورزشی در این روستا شده و جاده مجاور سد را ویران کرده بود.

در آن مقطع زمانی مقامات محلی علت رانش زمین را بارش شدید باران دانسته و تاکید می‌کردند که احداث سد در آن نقشی نداشته است. با این حال اکنون محققان با مطالعه داده‌های ماهواره‌ای نشان داده‌اند که شیب زمین روستای حسین‌آباد کالپوش پس از پر شدن مخزن سد شروع به تغییر کرده است.

بنابر اعلام دانشمندان در مرکز تحقیقات آلمانی علوم زمین در پوتسدام، شیب زمین این ناحیه که سابق بر این ثابت و پایدار بوده است، پس از پر شدن مخزن آن با آب در سال ۲۰۱۳ شروع به حرکت کرده است.

این نخستین بار است که یک تحقیق دانشگاهی ارتباط قطعی افزایش فعالیت‌های رانش زمین در نزدیکی سد‌های ساخته‌شده در ایران را نشان می‌دهد.

خبرگزاری رسمی‌ جمهوری اسلامی، ایرنا، پیشتر درباره این سد گزارش داده بود «اهالی روستا اعتقاد دارند سد تازه‌تاسیس در کنار این روستا و انفجار دینامیت برای ساخت سد باعث این رانش بوده است، اما کارشناسان رسمی دستگاه‌های دولتی علت این رانش را بارندگی‌های شدید اخیر اعلام کردند.»
رانش زمین در حسین‌آبادبه گفته پژوهشگران، حرکت زمین در ابتدا از قسمت پایینی شیب در سال ۲۰۱۵ شروع شد و در سال‌های بعد با افزایش ارتفاع آب مخزن به تدریج گسترده شد و شدت گرفت.

نتایج مطالعات نشان داده است که انباشت آب در سد، خاک دامنه تپه مجاور را لغزنده‌ترکرده که در نهایت منجر به فعال شدن رانش زمین شده است. بنابر اعلام محققان، بارندگی بسیار شدید در اوایل سال ۲۰۱۹ محرک نهایی رانش زمین بوده است.

سد مخزنی کالپوش با هسته رسی و ظرفیت ۱۶.۷ میلیون متر مکعب در تابستان ۱۳۹۲ توسط وزارت نیروی ایران و در ۳۵۰ کیلومتری شمال شرق استان سمنان افتتاح شد.

یافته‌های تازه دانشمندان در نشریه علمی «مهندسی زمین‌شناسی» منتشر شده است.