فشارها بر بایدن برای حمله به ایران؛ آیا آمریکا در معرض لغزش به باتلاق خاورمیانه است؟

هر چه واشنگتن به رویارویی بیشتر با گروه‌های تحت حمایت ایران یا طرفدار آن کشیده شود، خطر رویارویی آمریکا و ایران شتاب بیشتری می‌گیرد.

حدود ۹ ماه بیشتر تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در پنجم نوامبر باقی نمانده و گرفتار شدن در باتلاق خاورمیانه دقیقا همان چیزی است که جو بایدن و دموکرات‌ها از آن پرهیز می‌کنند.

اما کشته شدن سه سرباز آمریکایی در اردن و نسبت دادن آن به گروه‌های طرفدار ایران به این معنی است که این بار پاسخ ایالات متحده ممکن است اجتناب‌ناپذیر باشد.

پنتاگون اعلام کرده است که از تاریخ هفتم اکتبر (۱۵ مهر ماه) تا کنون بیش از ۱۵۰ حمله توسط گروه‌های طرفدار ایران در عراق و سوریه علیه پایگاه‌ها و نیروهای آمریکایی در سوریه، عراق و دریای سرخ صورت گرفته است. این حملات البته بدون احتساب حمله پهپادی بامداد یکشنبه به نیروهای نظامی آمریکا در اردن، در مجموع باعث جراحت و آسیب دیدگی ۷۰ نیروی آمریکایی شده که اکثر آنها آسیب‌های مرتبط با ترومای سر بوده است.

اما در این نوبه، برخورد یک پهپاد انتحاری به یک پایگاه نظامی آمریکا در نزدیکی مرز اردن با عراق و سوریه، باعث شد سه نیروی آمریکایی کشته و دست‌کم ۳۴ نفر زخمی شوند.

حوثی‌های مستقر در یمن به عنوان یکی دیگر از گروه‌های مورد حمایت ایران، علیرغم حملات هوایی آمریکا و متحدانش به یمن، ولی همچنان مصمم هستند که به یورش خود علیه کشتی‌های تجاری عبوری در دریای سرخ ادامه دهند.

در بیانیه‌ کاخ سفید از زبان جو بایدن آمده است که واشنگتن «هنوز در حال جمع آوری حقایق در مورد حمله [به نظامیان آمریکایی در مرز اردن]» هست، اما کاخ سفید اعلام کرده است که چیزی که تا الان می‌داند این است که «این حمله توسط آندسته از گروه‌های شبه نظامی افراطی انجام شده که تحت حمایت ایران در سوریه و عراق فعالیت می‌کنند.»

تهران ادعاهای دست داشتن در این حادثه در نزدیکی مرزهای عراق و سوریه را «بی اساس» خوانده و  دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد هم روز دوشنبه اعلام کرد که تهران در حمله به پایگاه «برج ۲۲» در اردن، دخالتی نداشته است.

اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات ایران نیز اظهار داشت که «مقاومت در منطقه بر اساس آن‌چه تصمیم و سیاست خود می‌داند، نسبت به حضور تجاوزگرانه آمریکا اقدام می‌کند و به هر امکانی که تشخیص بدهد، عمل می‌کند.»
بایدن با فشار جمهوریخواهان تندرو برای حمله به ایران مواجه است
ترامپ در حال فعالیت انتخاباتی در تاریخ ۲۷ ژانویه ۲۰۲۴بایدن در واکنش به کشته شدن سربازان آمریکایی در اردن گفت: «ما به تعهد برای مبارزه با تروریسم پایبند خواهیم بود. شک نکنید که همه کسانی که مقصر باشند در زمان و روشی که ما انتخاب می‌کنیم حساب پس خواهند داد.»

نمایندگان حزب دموکرات نیز ضمن محکوم کردن این حمله،‌ ترجیح دادن موضوع محتاطانه‌ خود را حفظ کنند. باربارا لی، نماینده دموکرات ضمن تجدید درخواست برای آتش بس در غزه گفت: «همانطور که می‌ بینیم، اوضاع دارد از کنترل خارج می‌شود. یک جنگ منطقه‌ای شروع به ظهور کرده و متأسفانه ایالات متحده و نیروهای ما در معرض آسیب قرار دارند.»
جمهوریخواهان خواستار پاسخ عملی و بازنگری در سیاست خاورمیانه‌ای شدند
جمهوری خواهان بایدن را متهم کردند که کاری که که حالا نیروهای آمریکایی باید بنشینند و منتظر روزی باشند که یک پهپاد یا موشک به مقر آن‌ها اصابت کند. این مقامات معتقدند که بایدن در پاسخ به این حملات باید به ایران حمله کند.

دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق جمهوری‌خواه در واکنش به این حمله سعی کرد بار دیگر به سیاست‌های دولت جو بایدن بتازد. ترامپ که نازمز احتمالی حزب متبوعش برای انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود در این رابطه گفت: «حمله پهپادی ...روز وحشتناکی را برای آمریکا رقم زد... این حمله وقیحانه به ایالات متحده یکی دیگر از پیامدهای وحشتناک و غم انگیز ضعف و تسلیم‌پذیری بایدن است.»

مایکل مک‌کال، رئیس پنل روابط خارجی حزب جمهوری خواه از لزوم «بازنگری اساسی» در رویکرد آمریکا گفت و افزود: «ما برای حفاظت از منافع امنیت ملی خود و بازگرداندن قدرت بازدارندگی خود به یک بازنگری اساسی در سیاست خاورمیانه‌ای نیاز داریم.»

میچ مک‌کانل، رهبر جمهوری‌خواهان مجلس سنای ایالات متحده نیز خواستار اقدام قاطع دولت آمریکا شد و گفت: «هزینه کوتاهی کردن در بازدارندگی در برابر دشمنان آمریکا دوباره در زندگی آمریکایی‌ها به آزمایش گذاشته شد. ما نمی‌توانیم به این تجاوز خشونت‌آمیز با تردید و کج‌دار و مریز پاسخ دهیم... اکنون تمام جهان به دنبال نشانه‌ای هستند که رئیس‌جمهور بالاخره آماده است تا از قدرت آمریکا استفاده کند تا ایران را مجبور به تغییر رفتار کند یا نه. دشمنان ما جسور شده‌اند.»

تام کاتن، سناتور جمهوری خواه ایالات متحده گفت: «بایدن سربازان ما را همچون مرغ پر و بال بسته کرده است. تنها پاسخ به این حملات باید انتقام نظامی ویرانگر علیه نیروهای تروریستی ایران، چه در ایران و چه در سراسر خاورمیانه باشد.»

مایک راجرز، نماینده جمهوری خواه که کمیته نظارت نظامی در مجلس نمایندگان را رهبری می‌کند، نیز خواستار اقدام علیه تهران شد. آقای راجرز گفت: «خیلی وقت پیش باید رئیس جمهور بایدن کاری می‌کرد که رژیم تروریست ایران و گروه‌های نیابتی افراطی آن در قبال حملاتی که انجام داده‌اند، حساب پس دهند.»
پیشنهاد عراق برای همکاری؛ بریتانیا: از ایران می‌خواهیم بیشتر تلاش کند
در وجود این شرایط، ریشی سوناک، نخست وزیر بریتانیا روز دوشنبه از افزایش تنش‌ها در خاورمیانه ابراز نگرانی کرد و از ایران خواست تا تنش‌ها را کاهش دهد. او به خبرنگاران گفت که «ما نگران هستیم و از ایران می خواهیم به تنش‌زدایی از منطقه ادامه دهد.»

وزارت امور خارجه مصر نیز در واکنش به این حملات، بیش از پیش «بر ضرورت مقابله با انواع تروریسم و رد همه مظاهر خشونت تأکید کرد تا ثبات در منطقه تضمین شود.»

دفتر محمد شیاع سودانی، نخست وزیر عراق در بیانیه‌ای اعلام کرد که «دولت عراق با نگرانی شدید تحولات امنیتی نگران کننده در منطقه را از نزدیک زیر نظر دارد.» بغداد خواستار پایان دادن به چرخه خشونت شد و گفت که مایل است «برای ایجاد قواعد مبنایی در جهت جلوگیری از عواقب بیشتر در منطقه و مهار تشدید درگیری‌ها همکاری کند.»

در این بیانیه هشدار داده شده است که «پیامدهای این تحولات می‌تواند تهدیدی برای صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی باشد و تلاش‌های انجام شده در مبارزه با تروریسم و مواد مخدر، و همچنین تجارت، اقتصاد و منابع انرژی را به خطر می‌اندازد.»

اما یسرائیل کاتس، وزیر امور خارجه اسرائیل ضمن محکوم کردن این حملات در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که «از طرف اسرائیل به خانواده ۳ سرباز آمریکایی که توسط شبه نظامیان ایرانی کشته شدند، صمیمانه تسلیت می‌گویم. ما در ارزش‌های خود یکی هستیم و در برابر یک دشمن مشترک می‌جنگیم.»
سناریوهای احتمالی برای پاسخ ایالات متحده
بایدن بدون ارائه جزئیات بیشتر، وعده داده است که ایالات متحده پاسخ این حملات را خواهد داد.

حمله مستقیم به ایران مملو از خطر است؛ اما یکی از سناریوهای ممکن می‌تواند این باشد که ایالات متحده یک حمله پنهانی علیه ایران انجام دهد که حاوی پیامی به تهران باشد بدون اینکه مستقیما به دخالت واشنگتن اذعان کرده باشد.

یک مقام دفاعی آمریکا که نخواست نامش فاش شود، به رویترز گفته است که «تا زمانی که آمریکا برای یک جنگ تمام عیار آماده نیست، حمله به ایران آورده مشخصی برای آمریکا به ارمغان نمی‌آورد.»

سناریو دیگر این است که دولت بایدن مقامات ایرانی را در منطقه هدف قرار دهد، همانطور که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور وقت آمریکا در سال ۲۰۲۰ دستور ترور قاسم سلیمانی در بغداد را صادر کرد.

چارلز لیستر از مؤسسه خاورمیانه مستقر در واشنگتن معتقد است که پاسخ محتمل‌تر این خواهد بود که یک هدف مهم یا مقامات ارشد شبه نظامیان مورد حمایت ایران در عراق یا سوریه مورد هدف قرار بگیرند.
واکنش ایران در چرخه خشونت چه خواهد بود؟
ست مولتون، نماینده دموکرات که خودش به عنوان تفنگدار دریایی در عراق خدمت کرده است، مخالف درخواست‌های جمهوری‌خواهان برای جنگ است و معتقد است که «بازدارندگی سخت است، جنگ بدتر است.»

مولتون گفت: «خطاب به جنگ‌طلب‌هایی که خواستار درگیری با ایران هستند، شما با این کار در زمین دشمن بازی می‌کنید و دوست دارم ببینم شما پسران و دخترانتان را برای جنگ میفرستید.» وی افزود که ایالات متحده «باید بر اساس شرایط موجود و جدول زمانی خود» عمل کند.

کارشناسان هشدار می‌دهند که هرگونه حمله علیه نیروهای ایرانی در داخل ایران می‌تواند تهران را مجبور به واکنش قاطع کند و اوضاع را به‌گونه‌ای تشدید کند که ایالات متحده را وارد یک جنگ بزرگ در خاورمیانه کند.

جاناتان لرد، مدیر برنامه امنیتی خاورمیانه در مرکز امنیت جدید آمریکا معتقد است که حمله مستقیم به داخل خاک ایران مساله بقای رژیم برای تهران را ایجاد می‌کند.

کارشناسان اذعان می‌کنند که اسرائیل سال‌ها بدون برانگیختن ایران، اهداف ایرانی را در سوریه از جمله چهار مقام سپاه پاسداران ایران در دمشق را هدف قرار داده است. البته در مورد آخر، ایران اعلام کرد که در در پاسخ به کشته شدن فرماندهان سپاه توسط اسرائیل به «مقر موساد در عراق» حمله موشکی کرده است.

چه بسا از نظر این کارشناسان، اقدامات ایالات متحده مانند حمله سال ۲۰۲۰ به قاسم سلیمانی، فقط با پاسخ مقطعی ایران همراه بوده است.