تاکید بر راه حل دو-کشوری اسرائیل و فلسطین در نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا؛ ضمانت اجرای آن چیست؟
رأی دهید
آقای بورل این سخنان را در نشست ماهیانه وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا که این بار با حضور وزرای امور خارجه عربستان سعودی، مصر و اردن و دبیرکل اتحادیه عرب تشکیل می‌شود، ایراد کرد.
۲۷ وزیر خارجه اتحادیه اروپا قرار است با همتایان خود از اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطینی و سایر مقامات عربی در بروکسل جلسات جداگانه‌ای برگزار کنند.
این نشست عمدتاً متمرکز بر پیامدهای حمله‌ای است که گروه حماس در روز هفتم اکتبر علیه اسرائیل انجام داد و متعاقب آن نیز اسرائیل دست به حمله گسترده تلافی‌جویانه در غزه زد.
نشست وزرای خارجه اتحادیه اروپا به طور جداگانه به بررسی جنگ در اوکراین نیز پرداخت. دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین از طریق ویدئوکنفرانس در جلسه اول این نشست شرکت کرد.
مشکلات خاورمیانه مانع حمایت از اوکراین نمی شود
جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا، در آستانه برگزاری این نشست گفت که تلاش‌های اتحادیه اروپا برای حل مناقشه بین اسرائیل و حماس در خاورمیانه مانع از ادامه کمک‌های قوی اروپا به اوکراین نخواهد شد، بنابراین دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.
بورل گفت «اوکراین اولین دستور کار است. اینکه ما درگیر راه حل در خاورمیانه هستیم به این معنی نیست که به حمایت از اوکراین ادامه نمی‌دهیم. اولین جلسه با وزیر امور خارجه اوکراین خواهد بود و نشست [غیررسمی] گیمنیچ با حضور وزرای دفاع مخصوصا برای بحث در مورد افزایش حمایت ما خواهد بود. پس نگران نباشید. اوکراین جای نگرانی ندارد. حمایت اروپا همچنان به قوت خود باقی است و ادامه خواهد داشت.»
بورل: «این راهش نیست»
بورل با اشاره به هدف اعلامی اسرائیل مبنی بر نابودی حماس در جنگ ویرانگر سه ماهه خود در نوار غزه، به خبرنگاران گفت: «دیگر چه راه حلی [به غیر از راه‌حل دو کشوری] به ذهن آن‌ها می‌رسد؟ می‌خواهند کاری کنند که همه فلسطینی‌ها [از نوار غزه] بروند؟ همه آن‌ها را بکشند؟... آنطوری که آن‌ها دارند حماس را از بین می‌برند، راهش نیست. آن‌ها نفرت را برای چندین نسل تضمین کردند.»
بورل گفت که می‌خواهد تلاش‌های بین‌المللی را برای ایجاد فرآیندی که منجر به همزیستی یک کشور فلسطینی در کنار اسرائیل شود، ادامه دهد.
آخرین گفتگوها برای رسیدن به این هدف یک دهه پیش در فضای بی‌اعتمادی و سازش‌ناپذیری متقابل طرفین با شکست مودجه شده بود.
به گفته مقامات بهداشتی حماس، حملات گسترده هوایی و زمینی اسرائیل به باریکه غزه بیش از ۲۵ هزار فلسطینی را کشته، مناطق مسکونی را با خاک یکسان کرده و بیشتر ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از مردم آن را بی‌خانمان کرده است.
اسرائیل گفته است که انتظار دارد این جنگ «ماه‌های زیادی» ادامه یابد و تا زمانی که حماس ریشه‌کن نشود و تمامی گروگان‌های اسرائیلی آزاد نشوند و همچنین از نوار غزه تهدیدزدایی نشود، آرام نخواهد گرفت.
ایمن صفدی، وزیر امور خارجه اردن، با اشاره به مذاکرات صلح اسرائیلی و فلسطینی که به صورت نوبه‌ای از دهه ۱۹۹۰ میلادی در جریان بوده است به خبرنگاران گفت: «ما بیش از ۳۰ سال درگیر این فرآیند بوده‌ایم و حالا نگاه کنید که ما به چه وضعی رسیده‌ایم.»
«وقت آن رسیده که با حقیقت روبرو شویم. آیا اجازه می‌دهیم یک طرح افراطی نژادپرستانه آینده را به ما دیکته کند یا دور هم جمع می‌شویم و می‌گوییم راه روشن است، ما صلح را برای همه می‌خواهیم و راه‌حل دو دولتی تنها راه است. بفرمایید و اجرایش کنید.»
نخست وزیر اسرائیل روز یکشنبه بار دیگر بر موضع سرسختانه خود علیه تشکیل هر گونه کشور فلسطینی تاکید کرد، چرا که به زعم او این موضوع می‌تواند یک «تهدید وجودی» برای اسرائیل باشد. بنیامین نتانیاهو در این رابطه خاطر نشان کرد که اسرائیل کماکان بر کنترل کامل امنیتی بر تمامی قلمروهای غرب رود اردن (شامل باریکه غزه و کرانه باختری تحت اشغال اسرائیل) پافشاری خواهد کرد.
یسرائیل کاتس، وزیر امور خارجه اسرائیل و ریاض المالکی، وزیر خارجه فلسطینی نیز در نشست روز دوشنبه در بروکسل حضور داشتند.
آقای کاتس، وزیر امور خارجه اسرائیل در اظهارات کوتاهی به خبرنگاران گفت که به شهر بروکسل (مقر اتحادیه اروپا) آمده است تا درباره گروگان‌های حماس گفتگو کند و تاکید کند که اسرائیل حماس را متلاشی خواهد کرد و امنیت ملی خودش را احیا خواهد کرد. او به هیچ کدام از سوالات خبرنگاران پاسخ نداد.
در دل این طرح، فراخوانی برای تشکیل «کنفرانس مقدماتی صلح» از سوی اتحادیه اروپا، مصر، اردن، عربستان سعودی و اتحادیه کشورهای عربی صادر خواهد شد و از ایالات متحده و سازمان ملل نیز دعوت می‌شود تا در این کنفرانس شرکت کنند.
نظر اسرائیل و فلسطینی‌ها در غزه و فلسطینی‌ها در کرانه باختری چیست؟
حتی اگر اسرائیلی‌ها یا فلسطینی‌ها از شرکت در این کنفرانس صلح خودداری کنند اما باز هم این گردهمایی تشکیل خواهد شد. بر اساسل این طرح، توام با برگزاری این مذاکرات صلح، طرف‌های اسرائیلی و فلسطینی نیز مرحله به مرحله در جریان قرار خواهند گرفت.
یکی از اهداف کلیدی این طرح صلح ایجاد یک کشور مستقل فلسطینی «در صلح و امنیت» در کنار اسرائیل است.
مقامات اتحادیه اروپا اذعان دارند که مقامات و دیپلمات‌های اسرائیلی در حال حاضر هیچ علاقه ای به راه‌حل موسوم به دو کشور ندارند، اما اصرار دارند که این تنها گزینه برای صلح بلندمدت است.
طرف فلسطینی نیز عمیقا بر سر این رویکرد اختلاف نظر دارد، چرا که تشکیلات خودگردان فلسطینی که مورد حمایت غرب است و کرانه باختری را اداره می‌کند با اسرائیل مذاکره می‌کند، در حالی که رقیب سرسخت تشکیلات خودگردان یعنی گروه حماس در باریکه غزه قسم خورده که اسرائیل را نابود خواهد کرد.
دفتر نتانیاهو روز شنبه پس از تماس تلفنی با جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که اسرائیل باید کنترل امنیتی بر غزه را حفظ کند تا اطمینان حاصل شود که غزه دیگر تهدیدی برای اسرائیل نخواهد بود؛ الزامی که با استقرار یک حاکمیت فلسطینی در آن منطقه همخوانی ندارد.
اتحادیه اروپا چگونه می‌خواهد نتیجه کار خود را اجرایی کند؟
طرح اتحادیه اروپا پیشنهاد می‌کند که شرکت‌کنندگان در کنفرانس صلح، بسته به طرحی که در این گردهمایی تصویب می‌کنند، باید «عواقب» عدم پذیرش آن را برای هر دو طرف مشخص کنند.
این طرح مشخصا اشاره نمی‌کند که این پیامدها چه می‌تواند باشد، اگرچه اتحادیه اروپا به نوبه خود اهرم‌های بالقوه‌ای دارد که می‌تواند از آن‌ها استفاده کند.
بلوک اتحادیه اروپا متشکل از ۲۷ کشور عضو، یکی از تامین کنندگان عمده کمک‌های اقتصادی به فلسطینی‌ها است و یک توافق‌نامه همکاری گسترده نیز با اسرائیل دارد که شامل منطقه تجارت آزاد است.
برخی از مقامات به طور خصوصی پیشنهاد کرده‌اند که مورد آخر می‌تواند برای تأثیرگذاری بر اسرائیل مورد استفاده قرار گیرد.
آنالنا بِربوک، وزیر امور خارجه آلمان نیز گفت: «آن‌هایی که می‌گویند نمی‌خواهند چیزی درباره چنین راه حلی بشنوند، جایگزینی هم برای آن ارائه نکردند.»
