چرا پاسخ اولیه اسرائیل به حمله حماس اینقدر طول کشید؟

شبه‌نظامیان حماس توانستند در حمله‌ای هولناک بر سیستم دفاعی اسرائیل فائق بیایندبی بی سی: بعضی‌ها می‌پرسند در آن ساعات طولانی که شبه‌نظامیان حماس بدون مانع و به میل خود در اطراف محل زندگی مردم در نزدیکی مرز غزه می‌گشتند، نیروهای دفاعی اسرائیل کجا بودند.

یک اسرائیلی اشاره می‌کند که چگونه بعضی از ساکنان مجبور شدند به نیروهای حفاظت غیرنظامی تکیه کنند، در حالی که منتظر رسیدن ارتش بودند. او می‌گوید: «ارتش بعنوان یک نیروی واکنش سریع، [در انجام وظیفه‌اش] کاملا ناکام بود.»

مدتی طول خواهد کشید تا پاسخ کامل و درست به دلایل واکنش کند ارتش اسرائیل مشخص شود. اما به نظر می‌رسد که سه عامل غافلگیری، وسعت و سرعت حمله و سیستم دفاعی پراکنده و ناهمگون، اسرائیل را در مقابل چیزی قرار داد که آمادگی لازم را برایش نداشت.

غافلگیری عامل بسیار مهمی در حمله حماس بود.

اطلاعات اسرائیل نتوانست از برنامه‌ریزی حماس برای حمله مطلع شود. به نظر می‌رسد این گروه یک برنامه درازمدت برای فریب اسرائیل داشت تا این تصور را ایجاد کند که نمی‌تواند یا نمی‌خواهد یک حمله بلندپروازانه انجام دهد.

حماس امنیت عملیاتش را هم خوب مدیریت کرد آنها احتمالا ارتباطات الکترونیک خود را خاموش کرده بودند.

حماس سپس به وسعت و سرعت بی‌سابقه تکیه کرد که بخش نهایی برنامه‌ریزی آنها بود.
هزاران موشک از غزه به مناطقی در سراسر اسرائیل، از جمله شهر تل آویو، اصابت کردعملیات حماس به این شکل بود که نخست هزاران موشک برای پوشش عملیات پرتاب شد بعلاوه حملات پهپادی به تجهیزات نظارتی اسرائیل در حصار مرزی. سپس مواد منفجره قوی و خودروهای سنگین ۸۰ رخنه در حصار امنیتی ایجاد کردند.

هلی‌گلایدرهای موتوری و موتورسیکلت‌ هم در این عملیات بکار گرفته شدند و بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ مرد مسلح به این روش، همزمان از غزه به بیرون سرازیر شدند.

به نظر می‌رسد این تاکتیک‌های گروهی و همزمان در غلبه بر سیستم دفاعی اسرائیل، حداقل برای مدتی، موفق بود.

گستردگی و تعدد فعالیت‌های حماس منجر به آشفتگی در مراکز فرماندهی و کنترل اسرائیل شد، آن هم در صبح آرام شنبه که تعطیل هم بود.

گروهی از شبه‌نظامیان حماس مکان‌های غیرنظامی را هدف گرفتند و گروهی دیگر به پایگاه‌های نظامی حمله کردند. توان دفاعی اندک این پایگاه‌ها که بسرعت و راحتی هدف قرار گرفتند، باعث شگفتی شد و تصاویری از تانک‌های اسرائیلی در دست حماس منتشر شد.

در نهایت اینکه رخنه‌های مرزی مدت طولانی باز ماندند که به شبه‌نظامیان امکان داد گروگان‌ها را پیش از رسیدن تانک‌های اسرائیلی و مسدود شدن مرز، به غزه منتقل کنند.
اسرائیل پس از فراخوانی صدها هزار نیروی ذخیره در حال گسیل انبوهی از تانک و نیرو به مرز با غزه استبه نظر می‌رسد که سیستم دفاع اسرائیل پراکنده و ناهمگون بوده است؛ نیروهای امنیتی و دفاعی اسرائیل در ماه‌های اخیر به جای غزه بیشتر بر کرانه باختری متمرکز شدند و در عمل بخشی از مرز غزه به حال خود رها شد. حماس احتمالا روی اختلافات اخیر در جامعه اسرائیل بر سر سیاست‌های بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر، و ایجاد اختلال و انحراف بیشتر در تمرکز نهادهای امنیتی حساب کرده بود.

توان نظامی و اطلاعاتی اسرائیل مدت‌هاست که به عنوان بهترین در خاورمیانه و یکی از بهترین‌ها در جهان ارزیابی شده است. اسرائیل اما احتمالا توانایی‌های حریف خود را دست کم گرفته بوده است.

این حملات با حملات ۱۱ سپتامبر در ایالات متحده آمریکا مقایسه شده که هیچکس پیش‌بینی نمی‌کرد هواپیمای مسافربری مانند سلاح مورد استفاده قرار گیرد. از این غفلت اغلب به عنوان «کاستی در تدبیر و اندیشه» نام می‌برند.

احتمالا کاستی مشابهی در اسرائیل هم بود که برای چنین عملیات جاه‌طلبانه دشمن‌اش ناآماده بود.

این نگرانی‌ها قطعا بخشی از تحقیقات بلندمدتی خواهد بود که احتمالا اسرائیل انجام خواهد داد. با این حال، در کوتاه‌مدت به جای نگاه به گذشته، نگاه و تمرکز آنها بر آینده و قدم‌های بعدی خواهد بود.