حمایت روزنامه سپاه از شلیک به معترضان در «جمعه خونین زاهدان»

 دست‌نوشته اعتراضی یک شهروند بلوچ در نماز جمعه زاهدان صدای آمریکا: روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، روز شنبه در سرمقاله خود با اشاره به حوادث خونین سال گذشته زاهدان «شلیک» به سمت مردم معترض را ‍پذیرفت، اما تاکید کرد که اگر «پلیس و کلانتری» از قبل «آماده» بودند «با تک‌تیرانداز از پشت‌بام» شلیک می‌کردند تا «شعاع تیراندازی» را «محدود» کنند.

دیده‌بان حقوق بشر دی‌ماه سال ۱۴۰۱ با انتشار گزارشی درباره کشتار جمعه ٨ مهر ۱۴۰۱ در زاهدان که به «جمعه خونین»، مشهور شده است، از آن به عنوان «مرگ‌بارترین سرکوب سال» نام برد.

سرمقاله‌نویس روزنامه وابسته به سپاه در توجیه تیراندازی به تجمع‌کنندگان نوشت: «اگر پلیس از میزان جمعیت یا میزان افراد مسلح حاضر در جمعیت اطلاع داشت می‌توانست با تک‌تیرانداز از پشت‌بام صرفاً افراد مسلح را هدف قرار دهد و شعاع تیراندازی را محدود نماید.»

رسانه سپاه پاسداران در این مطلب که با عنوان «علل چهارگانه حادثه ۸ مهر زاهدان» منتشر کرده، «تعرض» به یک دختر در چابهار را «شایعه» نامید و کشیدن موضوع به «نماز جمعه» را «تحریک» نمازگزاران دانست و «اختلاط» افراد «مسلح و مردم معترض» را دلیل این کشتار دانست.

ادعاهای سرمقاله‌نویس روزنامه وابسته به سپاه در حالی مطرح می‌شود که آنچه او «شایعه» نامیده به گفته منابع محلی هرگز به‌صورت مستقل و بی‌طرفانه بررسی نشد و گزارش‌های منتشر شده در آن روزها حکایت از تلاش نهادهای حکومت برای لاپوشانی آن داشت.

اعتراضات روز جمعه ۸ مهر سال گذشته زاهدان در پی انتشار فراخوانی مرتبط با خبر «تجاوز فرمانده نیروی انتظامی چابهار به دختری ۱۵ ساله» و همراستا با دادخواهی سراسری برای کشته‌شدن مهسا امینی در بازداشتگاه «گشت ارشاد»، شکل گرفت.

اگرچه رسانه‌های رسمی جمهوری اسلامی ادعای «تجاوز» را رد یا نسبت به آن سکوت کرده بودند، اما عبدالغفار نقشبندی، امام جمعه موقت شهرستان راسک در استان سیستان و بلوچستان روز دوشنبه چهارم مهر ۱۴۰۱ با انتشار بیانیه‌ای خبر تجاوز فرمانده انتظامی چابهار به یک دختر نوجوان بلوچ را تایید کرد و خواستار مجازات «هر چه سریع‌تر این مامور متجاوز» شد.

در پی علنی شدن خبر تجاوز «ابراهیم کوچکزایی» فرمانده نیروی انتظامی چابهار به یک دختر ۱۵ ساله بلوچ واکنش عمومی در زاهدان گسترش یافت. روزنامه هم‌میهن در همان روزها خبر داد که فرمانده نیروی انتظامی چابهار با قرار وثیقه آزاد شده است.

در روز جمعه ۸ مهرماه سال ۱۴۰۱، نمازگزاران در مسجد مکی زاهدان، پس از پایان نماز به راهپیمایی پرداختند و خواستار برخورد با عوامل دخیل در این پرونده شدند. اما در واکنش به این تجمع اعتراضی که در اطراف کلانتری نزدیک مسجد مکی زاهدان صورت گرفته بود ماموران به سمت معترضان شلیک کردند.

روزنامه نیویورک تایمز مهر ماه سال گذشته در این رابطه با انتشار گزارشی با ده تن از شاهدان عینی و فعالان حقوق بشر زاهدان و همچنین شماری از اعضای خانواده قربانیان و پزشکانی که به بیش از ۱۵۰ زخمی کمک کرده بودند مصاحبه کرد.

به نوشته نیویورک تایمز همگی آنان این اتهام را مطرح کرده‌اند که نیروهای امنیتی با گلوله جنگی و گاز اشک آور به معترضان غیرمسلح و مردم عادی شلیک کردند و به گفته شاهدان عینی، بالگردهای نظامی نیز در محل مستقر شدند.

بازبینی ویدیوها تایید کننده نکات کلیدی روایت شاهدان و فعالان حقوق بشر است. در همان روزها سپاه پاسداران حضور خود در این واقعه را با اعلام کشته شدن «حمیدرضا هاشمی» با نام مستعار «علی موسوی»، معاون اطلاعات «سپاه سلمان» سیستان بلوچستان و «محمدامین آذرشکری» و «محمدامین عارفی» اعضای سپاه تایید کرد.

در ویدیویی که در همان روزها منتشر شد مولوی عبدالحمید، در خطبه‌های نماز خطاب به نمازگزاران توصیه می‌کند «تا زمانی که تحقیقات در مورد اتهام تجاوز به عنف پایان نیافته آرامش خود را حفظ کنید.»

مقامات جمهوری اسلامی تا مدتها هرگونه تیراندازی به سمت مردم را انکار می‌کردند این در حالی است که ده‌ها فیلم از شلیک مستقیم ماموران به مردم تاکنون منتشر شده است.

در یک سال گذشته، جمعه‌های اعتراضی زاهدان برای دادخواهی قربانیان «جمعه خونین زاهدان» به طور مستمر ادامه یافته است.

روز گذشته نیز در سالگرد این «کشتار» معترضان در برخی از شهرهای استان سیستان و بلوچستان به راهپیمایی پرداختند که با برخورد نیروهای انتظامی و امنیتی ده‌ها نفر زخمی و بازداشت شدند.