پیشنهاد اوکراین به متحدان غربی‌اش برای حمله موشکی به کارخانه‌های پهپادی ایران

تصویری از لحظه پرتاب پهپاد شاهد ۱۳۶رادیو زمانه:  بر اساس سند محرمانه‌ای که کی‌یف برای متحدان غربی خود ارسال کرده و در آن اوکراین موشک‌های دوربرد برای حمله به سایت‌های تولیدی در روسیه، ایران و سوریه درخواست کرده، پهپادهای ایرانی که در حملات به شهرهای اوکراین استفاده می‌شوند، مملو از قطعات اروپایی هستند.

در سند ۴۷ صفحه‌ای که دولت اوکراین در ماه آگوست به دولت‌های جی ۷ ارسال کرد، ادعا شده است که در سه ماه گذشته بیش از ۶۰۰ حمله به شهرها با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) حاوی فناوری غربی صورت گرفته است.

بر اساس این مقاله که گاردین به آن دست یافته، ۵۲ قطعه الکتریکی تولید شده توسط شرکت‌های غربی در پهپاد شاهد-۱۳۱ و ۵۷ قطعه در مدل شاهد-۱۳۶ با برد پروازی ۲ هزار کیلومتر و سرعت کروز ۱۸۰ کیلومتر در ساعت کشف شده است.

پنج شرکت اروپایی از جمله یک شرکت تابعه لهستانی و یک شرکت چندملیتی بریتانیایی به عنوان تولیدکنندگان اصلی قطعات شناسایی شده نام برده می‌شوند.

در این گزارش آمده است: «در میان تولیدکنندگان شرکت‌هایی هستند که مقر آنها در کشورهای ائتلاف تحریم‌ها قرار دارند: ایالات متحده، سوئیس، هلند، آلمان، کانادا، ژاپن و لهستان.»

بر اساس این سند، ایران قبلاً تولید خود را با استفاده از یک کارخانه در سوریه انجام می‌داد که محصولات خود را به بندر نووروسیسک روسیه تحویل می‌داد، اما اکنون پهپادهای تولید شده به منطقه تارتار مرکزی آلابوگای روسیه منتقل می‌شود، اگرچه تهران به تامین قطعات ادامه می‌دهد.

این بیانیه می‌گوید که دولت ایران تلاش می‌کند «از ارائه تسلیحات به روسیه دست بکشد» و «نمی‌تواند با تقاضای روسیه و شدت استفاده از پهپادها در اوکراین مقابله کند.»

از جمله پیشنهادات اوکراین به متحدان غربی خود «حمله موشکی به کارخانه‌های تولید این پهپادها در ایران، سوریه و همچنین یک سایت بالقوه تولید در فدراسیون روسیه» است.

در ادامه این سند آمده است: «اگر شرکا ابزار لازم برای تخریب را فراهم کنند، این کار می‌تواند توسط نیروهای دفاعی اوکراین انجام شود.»

هیچ پیشنهادی درباره تخلف شرکت‌های غربی که قطعات آنها شناسایی شده است، وجود ندارد. در این مقاله آمده است: «تولید پهپاد ایرانی سازگاری یافته و بیشتر از آن دسته قطعات تجاری موجود استفاده می‌کند که عرضه آنها ضعیف است یا اصلاً کنترل نمی‌شود.»

بر اساس گزارش اوکراین، اطلاعات گمرکی نشان می‌دهد که «تقریباً تمام واردات به ایران از ترکیه، هند، قزاقستان، ازبکستان، ویتنام و کاستاریکا صورت گرفته است».

بارت گروتویس، نماینده پارلمان اروپا که در کمیته فرعی دفاع و امنیت پارلمان اروپا حضور دارد، گفت که هماهنگی کافی میان سرویس‌های اطلاعاتی اتحادیه اروپا برای مقابله با سوء‌استفاده از اجزای تولید‌شده در غرب وجود ندارد. او گفت: «من فکر می‌کنم بسیاری از آژانس‌های اطلاعاتی اروپایی حتی به تحریم‌ها نگاه هم نمی‌کنند.»

سند دولت اوکراین با عنوان «مرگ‌های رگباری: گزارش پهپادهای شاهد-۱۳۶/۱۳۱» - به‌روزترین تحلیل را از تغییر تاکتیک‌ها و برنامه‌های تولید پهپاد روسیه از زمان اولین استفاده از پهپادهای شاهد در منطقه خارکف در شهر کوپیانسک در ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۲ ارائه می‌کند. این سند ادعا می‌کند:

توقف حملاتی که از ۱۷ نوامبر تا هفت دسامبر به طول انجامید «احتمالاً به دلیل انطباق هواپیماهای بدون سرنشین طراحی شده برای آب و هوای گرم با زمستان اوکراین بوده است» و این «ممکن است نشان‌دهنده همکاری بیشتر بین روسیه و ایران در تولید و نوسازی شاهد-۱۳۶/۱۳۱ باشد.»

تحویل پهپاد شاهد-۱۳۶/۱۳۱ از ایران به روسیه از طریق دریای خزر انجام می شود. پهپادها از تهران به بندر امیرآباد ایران (در شمال بهشهر) تحویل می‌شوند و از آنجا به شهر بندری ماخاچ‌کالا در روسیه ارسال می‌شوند.

نشانه‌های قطعات الکترونیکی پهپادهای مورد استفاده در اوکراین در ماه‌های اخیر «احتمالاً با استفاده از لیزر» از بین رفته است و نیروهای روسی شروع به استفاده از نام‌های Geranium-1 و Geranium-2 برای پهپادها کرده‌اند که «احتمالاً بخشی از توافق بین ایران و روسیه برای پنهان کردن نقش ایران است».

در اوایل ژوئیه، یک مدل جدید شاهد-۱۳۶ با علامت «Y002» در اوکراین سرنگون شد که «ممکن است در یک مرکز تولید جدید در روسیه مونتاژ شده باشد.» گفته می‌شود که نمونه دارای قالب‌گیری بال متفاوتی بود که «ممکن است تولید در مکان جدید را نیز نشان دهد.»

روسیه و ایران در حال کار بر روی یک موتور جدید برای شاهد-۱۳۶ هستند که سرعت و برد بهتری را ارائه دهد.

بر اساس گزارش ارائه شده به جی ۷، طیف وسیعی از قطعات تولید شده توسط شرکت‌های غربی در مدل‌های پهپاد سرنگون شده یافت شده است.

یک پمپ سوخت ساخت لهستان توسط شرکت آلمانی Ti Automotive GmbH که شرکت چند ملیتی بریتانیایی TI Fluid Systems شرکت مادر آن است، در شاهد-۱۳۶ و همچنین یک میکروکنترلر با حافظه فلش داخلی و حافظه بسیار کم کشف شده است. طبق این مقاله، تنظیم کننده افت ولتاژ با بازدارنده، ساخت شرکت سوئیسی STMicroelectronics است.

همچنین در شاهد-۱۳۶، یک مدار مجتمع از یک درایور شبکه بافر و یک ترانزیستور ساخته شده توسط International Rectifier، یکی از شرکت‌های تابعه شرکت آلمانی Infineon Technologies AG کشف شده است.

شرکت TI Fluid Systems به درخواست اظهار نظر پاسخ نداد. تجهیزات آنها به رایگان برای خرید از طریق خرده‌فروشان در سراسر اروپا در دسترس است. این شرکت قبلاً گفته بود که به ایران چیزی نمی‌فروشد.

سخنگوی شرکت اس تس میکروالکترونیکز گفته:

«ما با بیش از ۱۰۰ هزار مشتری و هزاران شریک در سراسر جهان کار می‌کنیم. استفاده از محصولات خود را خارج از هدف مورد نظرشان مجاز نمی‌دانیم یا نمی‌پذیریم. ما یک برنامه جامع انطباق تجارت جهانی داریم که از طریق آن با تمام قوانین و مقررات تجارت بین‌المللی هماهنگی داریم. همچنین یک برنامه انطباق با کنترل صادرات داخلی داریم که شامل آموزش و رویه‌هایی برای اطمینان از انطباق با مقررات مختلف کنترل صادرات است. به عنوان بخشی از این برنامه، دستورالعمل‌هایی را برای کانال‌های فروش خود ارائه می‌کنیم تا اطمینان حاصل کنیم که هر یک از طرف‌های زنجیره تامین ما مسئولیت خود را برای رعایت قوانین و مقررات قابل اجرا درک می‌کنند.»

سخنگوی اینفی نئون گفت که قطعاتی به ایران نمی‌فروشد و در مارس سال گذشته عملیات خود را در روسیه منحل کرده است.

او گفت: «به طور کلی، رعایت قوانین قابل اجرا برای اینفی نئون از اهمیت بالایی برخوردار است و ما سیاست‌ها و فرآیندهایی قوی را برای رعایت این قوانین ایجاد کرده‌ایم. ما به مشتریان خود از جمله توزیع کنندگان دستور می‌دهیم که فروش‌های متوالی را مطابق با قوانین قابل اجرا انجام دهند.کنترل فروش در تمام طول عمر یک محصول دشوار است. با این حال، ما اقدامات گسترده‌ای را برای اطمینان از تبعیت از تحریم‌ها علیه روسیه انجام داده‌ایم که نه تنها با این نامه بلکه با روح تحریم‌ها نیز مطابقت دارد.»

در مدل شاهد-۱۳۱، کارشناسان اوکراینی یک مدار مدیریت یکپارچه توان ۱۴ کانالی و یک ریزپردازنده ساخت شرکت هلندی NXP Semiconductor و یک ترانزیستور قدرت و مدار مجتمع از International Rectifier را شناسایی کردند.

سخنگوی U-blox گفته: «شرکت ما تهاجم روسیه به اوکراین را به شدت محکوم می‌کند. بلافاصله پس از تهاجم روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، این شرکت تمام فروش خود را به روسیه، بلاروس و سرزمین های اشغال شده توسط ارتش روسیه در اوکراین، صرف نظر از کاربرد مورد نظر، متوقف کرد. اخیرا این شرکت تصمیم گرفته است به اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا (منطقه آزاد تجاری با روسیه) چیزی نفروشد.»

از سال ۲۰۰۲، یو بلاکس یک خط مشی سختگیرانه مبنی بر اینکه محصولاتش نباید در تسلیحات یا سیستم‌های تسلیحاتی - از جمله سیستم‌های شناسایی هدف استفاده شوند، در پیش گرفته است.

سخنگوی NXP Semiconductor هم گفته که به دنبال راه‌های جدیدی برای جلوگیری از سوء استفاده از فناوری خود است.

او گفته:

«ما استفاده از محصولات خود را در سلاح‌های روسی یا ایرانی یا هر کاربرد دیگری که محصولات ما برای آن طراحی یا مجوز ندارند تحمل نمی‌کنیم. ما همچنان از قوانین کنترل صادرات و تحریم در کشورهایی که در آن فعالیت می‌کنیم پیروی می‌کنیم و از هیچ تجارتی در روسیه، بلاروس و سایر کشورهای تحریم‌شده از جمله ایران حمایت نمی‌کنیم.»