جان باختگان اعتراض‌های ایران؛ آیلار حقی «جنبش زن زندگی آزادی را یک انقلاب شهروندی می‌دید»

بی بی سی: آیلار حقی، چهار سال بود که در رشته پزشکی در دانشگاه تبریز تحصیل می‌کرد. کلاس رقص آذری می‌رفت و به خوبی می‌رقصید. شناگر هم بود. و البته معترض به وضعیت موجود.

او از جمله جان‌باختگان اعتراض‌های ایران است که حکومت اصرار دارد در کشتنش نقشی نداشته، اما اطرافیانش می‌گویند شواهد کافی وجود دارد که نشان می‌دهد، او توسط ماموران کشته شده است.

به گفته نزدیکان آیلار، او از ابتدای «جنبش زن، زندگی، آزادی» در اعتراض‌های تبریز شرکت می‌کرد.

یکی از نزدیکان خانواده حقی که به دلیل فشارهای امنیتی امکان انتشار نامش ممکن نیست، به بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید: «آیلار برای مطالبه حقوق انسانی خودش و تمام هموطنانش به خیابان رفت. برای ارزش‌ها و آرزوهای مشترک همه مردم ایران. برای آزادی، برای کرامت انسانی، برای زندگی بهتر. آیلار جنبش زن زندگی آزادی را یک انقلاب شهروندی می‌دید.»

نزدیکان آیلار معتقدند که او به دلیل شرکت در اعتراض‌ها، توسط ماموران شناسایی شده بود. منبع نزدیک به خانواده می‌گوید که یک روز پیش از کشته شدن آیلار، ماموران برای دستگیری او و دیگر دانشجویان معترض به دانشگاه محل تحصیل او مراجعه کردند، اما موفق نشدند آیلار را دستگیر کنند.

او روز بعد در ۲۵ آبان ماه، بار دیگر برای شرکت در اعتراض‌ها از خانه خارج شد. اما چنانکه منبع مطلع می‌گوید، پس از تمام شدن تظاهرات، آیلار فهمید که ماموران او را تعقیب کرده‌اند. این دقایق، لحظاتی وحشت‌انگیز و دشوار برای آیلار بودند.
آیلار حقی دانشجوی رشته پزشکی بودمنبع مطلع می‌گوید: «برای چند دقیقه درحالی که می‌دویید و نفس نفس می‌زد به چند تا از دوستاش زنگ زد و گفت مامورها دنبالش هستند. ساعت ۹ و ۴۵ دقیقه هم توی اینستاگرامش نوشت که مامورها دنبالش و کمک خواست. نوشت که مامورها دارن همه رو می‌کشن. بعد دیگه خبری ازش نشد.»

خانواده حقی که به شدت نگران بودند به کلانتری رفتند و سراغ دخترشان را گرفتند. در کلانتری گوشی موبایل و کفش آیلار را به خانواده‌اش نشان دادند و آنها را به بیمارستان شهدای تبریز فرستادند.

منبع نزدیک به خانواده معتقد است که مامورها ابتدا او را به شدت کتک زده‌اند و سپس از فاصله نزدیک به او شلیک کرده‌اند. آن‌ها پیکر آیلار را در گودال یک ساختمان نیمه‌کار رها کردند:

«پزشک اورژانس بیمارستان گفته پیکر بی‌جان آیلار ساعت ۱۱ شب به اورژانس برده شده. روی بدن آیلار آثار ضرب و جرح زیادی بوده. پشت سرش بخیه داشته. موقعی که خانواده پیکر آیلار رو دیدن، موهاش خیس بود. احتمالا خونها رو از روی موهاش شستن. مادر آیلار جلوی بیمارستان شهدای تبریز فریاد می‌زد که شما آیلار رو کشتین. ماموری بی‌سیم به دست میاد طرفش و میگه خودت رو هم می‌بریم.»
تصویری از مزار آیلار حقیحکومت بلافاصله روایت‌های مختلفی از علت مرگ آیلار حقی منتشر کرد. تا این زمان جمهوری اسلامی مدعی شده بود که بسیاری از مرگ بسیاری از کشته‌شدگان ارتباطی به ماموران ندارد. ادعایی مشابه در ارتباط با آیلار نیز مطرح شد.

دادستان تبریز گفت او سوار بر ماشینی بوده و هنگام پیاده شدن تعادل نداشته، در مقابل برج شهران پیاده شده و داخل گودال افتاده است. رسانه‌های وابسته به حکومت هم مدعی شدند که او در مهمانی بوده و مشروبات الکلی مصرف کرده؛ روایت‌هایی که خانواده می‌گویند سناریوهای دروغین است.

در گواهی فوت آیلار حقی، علت مرگ برخورد جسم سخت و تیز اعلام شده است.

منبع نزدیک به خانواده می‌گوید: «برخورد جسم سخت و تیز همون عبارتیه که برای بسیاری از جان‌باختگان اعتراضها که در اثر شلیک گلوله کشته شدن استفاده شد. هیچ خبری هم از سقوط از بلندی در گواهی فوت نیست. آیلار رو کشتن.»

مراسم خاکسپاری آیلار به تظاهراتی ضد حکومتی تبدیل شد و معترضان علیه شخص اول مملکت، علی خامنه‌ای، شعارهایی سردادند. این در حالی بود که ماموران بسیاری در «آرامستان وادی رحمت» تبریز دست داشتند و چندین نفر نیز در این مراسم دستگیر شدند.
آیلار حقیاما فشارها بر خانواده موجب نشد تا رجب حقی، پدر آیلار اعتراض خود را به روایت‌های حکومت بیان نکند.

او در مراسم خاکسپاری فرزندش گفت: «از تمام کسانی که از دور و نزدیک ابراز همدردی کردند سپاسگزارم. و آن گزارشگر صدا و سیما که در گزارش دو دقیقه‌ای خودش هم بازجو شد، هم قاضی شد، هم نظر داد، هم رای داد و هم حکم صادر کرد و آبروی تمام خانواده‌های منتسب به آیلار حقی را پایمال کرد. خدا را قسم می‌دم به آبروی حضرت زهرا و آبروی امروز، خدا از او نگذره. در جهان آخرت یقه او را می‌گیرم.»

در دانشگاه علوم پزشکی نیز، تجمعی اعتراضی به یاد آیلار حقی برگزار شد. علاوه بر این ۱۲۰ نفر از استادان دانشگاه علوم پزشکی تبریز با امضای نامه‌ای مشترک خطاب به رئیس دانشگاه، ضمن یادکردن از آیلار حقی، از دانشجویان اعلام حمایت کردند.

این استادان دانشگاه در نامه خود از رئیس دانشگاه خواسته‌اند برای «حفظ امنیت» دانشجویان تمام توان خود را به کار بگیر‌د و از «توانمندی فردی و حقوقی» خود برای آزاد کردن دانشجویان بازداشتی استفاده کند و به اصل «استقلال» نهاد دانشگاه پایبند باشد.
آیلار در کودکیآیلار حقی به گفته نزدیکانش جسور بود. او کودکی شادی داشت و با دیگران مهربان بود. در دوران همه‌گیری کرونا به طور داوطلبانه به واکسیناسیون مردم کمک می‌کرد:

«آیلار یک خواهر و یک برادر کوچکتر داشت. به پدر و مادرش خیلی نزدیک بود. هیچ لحظه‌ای نیست که بدون یاد آیلار براشون بگذره. خانواده در وضعیت روحی بسیار سختی قرار دارن. مثل همه خانواده‌های جان‌باخته‌‌ها که داغدار شدن.»