هم‌زمان با بازگشت گشت ارشاد، رسانه های حکومتی اینبار بر سر رنگ چادر درگیر شدند
رأی دهید
رسانه‌های حکومتی در ایران، در ادامه تلاش برای توجیه و تاکید بر حجاب اجباری، این بار به بحث درباره رنگی یا سیاه بودن حجاب پرداختند.
روزنامه «کیهان»، که مدیر مسوول آن از سوی «علی خامنه‌ای» تعیین می‌شود، در گفت‌وگو با «فروغ نیلچی‌زاده»، از مدافعان حجاب اجباری که به‌عنوان دین‌پژوه معرفی شده است، به موضوع پوشش مناسب از نظر حکومت پرداخت.
خانم نیلچی‌زاده در این گفت‌وگو مدعی شد که در ایران در مورد حجاب، افراط و تفریط شده است؛ «مثلا در دوران نخست‌وزیری میرحسین موسوی، رنگ‌های تیره را به‌عنوان رنگ‌های اسلامی مطرح می‌کردند، در‌حالی‌که این‌ها اگرچه رنگ حجاب محسوب می‌شوند، اما رنگ‌های اسلامی نیستند.»
در موضعی مخالف، روزنامه «جوان»، وابسته به سپاه پاسداران، در مقاله‌ای نوشت که تلاش برای تغییر رنگ چادر مشکی، از «برنامه‌های دشمن برای کمرنگ‌سازی حجاب» است که سابقه آن به سال‌های اولیه دهه ۷۰ بازمی‌گردد.
هنوز یکی دو روز از بحث این دو روزنامه نگذشته که تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی حاکی از بازگشت ون‌های گشت ارشاد به خیابان‌ها و برخورد آن‌ها با زنان و دخترانی است مخالف حجاب اجباری هستند.
مطالب این دو روزنامه اگرچه به مناسبت روز حجاب و عفاف مطرح شده است، اما نگاهی به اتفاقات ماه‌های گذشته در ایران نشان می‌دهد که چقدر چنین افکاری از فضای اجتماعی ایران و تلاش زنان ایرانی در مخالفت با حجاب اجباری و دستیابی به حقوق برابر در جامعه، فاصله دارد.
***
حکومت تصوری از خواسته‌های زنان ندارد
«لادن بازرگان»، فعال مدنی و حقوق‌بشر، به «ایران‌وایر» گفت که بحث‌های این دو روزنامه، ربطی به خواسته‌های زنان ایران ندارد.
خانم بازرگان گفت که تمام قوانین تبعیض‌آمیزی که در نظام جمهوری اسلامی برپاست، مثل نداشتن حق طلاق، نداشتن حق حضانت فرزند، نابرابری در ارث و محروم بودن از انجام بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی، چالش‌هایی است که زنان ایرانی بیش از چهل سال است که با آن مواجه هستند.
با‌این‌حال به گفته این فعال مدنی، مشکل بزرگ جمهوری اسلامی ناتوانی در تسلط بر نسل جدید است. به گفته لادن بازرگان، این نسل در این رژیم به دنیا آمده‌اند و بزرگ شده‌اند و رژیم بعد از دو نسل، نتوانسته ایدئولوژی خود را بر آن‌ها تحمیل بکند و حالا هم نمی‌داند با آن چه بکند.
او وضعیت رژیم جمهوری اسلامی در مواجهه با این نسل را، به قرار گرفتن در بن‌بستی تشبیه کرد که راه گریزی از آن نیست.
ادعاهای غلط و بی‌پایه
فارغ از شکاف عمیق بین نظرات حاکمیت و مردم در مورد حجاب اجباری که با انتشار چنین مطالبی در روزنامه‌های کیهان و جوان بیشتر آشکار می‌شود، «محسن سازگارا»، عضو شورا مدیریت گذار و از موسسان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که اکنون در آمریکا به‌سر می‌برد، معتقد است که ادعاهای این دو روزنامه «از اساس غلط است.»
او سخنان نیلچی‌زاده در روزنامه کیهان را مبنی‌بر اینکه حجاب تیره و مشکی در دوره میرحسین موسوی اعمال شد، دروغ خواند و گفت که صدور بخشنامه‌های حجاب در اوایل انقلاب به دولت «محمدعلی رجایی» و حتی قبل از آن برمی‌گردد.
سازگارا اضافه کرد که در این بخشنامه‌ها توصیه می‌شد که حجاب در حد امکان باید از رنگ‌های تیره مثل قهوه‌ای، خاکستری، مشکی یا سرمه‌ای انتخاب شود.
آقای سازگارا، گزارش روزنامه جوان در مورد اینکه حجاب باید چادر مشکی باشد را، برخلاف نظر «مرتضی مطهری»، از روحانیون نظریه‌پرداز جمهوری اسلامی دانست. سازگارا گفت که مطهری در کتاب خود در مورد حجاب که پیش از انقلاب نوشته بود، تاکید کرد که حجاب فقط چادر نیست.
محسن سازگارا با بیان اینکه طبق تحقیق پژوهشگران، حجاب در عصر پیامبر اسلام شباهتی به چیزی امروز جمهوری اسلامی تبلیغ می‌کند نداشته و بسیار مختصرتر بوده است، گفت: «حتی براساس فقه موجود مورد تایید جمهوری اسلامی که می‌گوید زنان حتما باید موی خودشان را بپوشانند، اجباری کردن حجاب هیچ توجیهی ندارد و بحثی بی‌اساس است.»
روزنامه «کیهان»، که مدیر مسوول آن از سوی «علی خامنه‌ای» تعیین می‌شود، در گفت‌وگو با «فروغ نیلچی‌زاده»، از مدافعان حجاب اجباری که به‌عنوان دین‌پژوه معرفی شده است، به موضوع پوشش مناسب از نظر حکومت پرداخت.
خانم نیلچی‌زاده در این گفت‌وگو مدعی شد که در ایران در مورد حجاب، افراط و تفریط شده است؛ «مثلا در دوران نخست‌وزیری میرحسین موسوی، رنگ‌های تیره را به‌عنوان رنگ‌های اسلامی مطرح می‌کردند، در‌حالی‌که این‌ها اگرچه رنگ حجاب محسوب می‌شوند، اما رنگ‌های اسلامی نیستند.»
در موضعی مخالف، روزنامه «جوان»، وابسته به سپاه پاسداران، در مقاله‌ای نوشت که تلاش برای تغییر رنگ چادر مشکی، از «برنامه‌های دشمن برای کمرنگ‌سازی حجاب» است که سابقه آن به سال‌های اولیه دهه ۷۰ بازمی‌گردد.
هنوز یکی دو روز از بحث این دو روزنامه نگذشته که تصاویر منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی حاکی از بازگشت ون‌های گشت ارشاد به خیابان‌ها و برخورد آن‌ها با زنان و دخترانی است مخالف حجاب اجباری هستند.
مطالب این دو روزنامه اگرچه به مناسبت روز حجاب و عفاف مطرح شده است، اما نگاهی به اتفاقات ماه‌های گذشته در ایران نشان می‌دهد که چقدر چنین افکاری از فضای اجتماعی ایران و تلاش زنان ایرانی در مخالفت با حجاب اجباری و دستیابی به حقوق برابر در جامعه، فاصله دارد.
***
حکومت تصوری از خواسته‌های زنان ندارد
«لادن بازرگان»، فعال مدنی و حقوق‌بشر، به «ایران‌وایر» گفت که بحث‌های این دو روزنامه، ربطی به خواسته‌های زنان ایران ندارد.
خانم بازرگان گفت که تمام قوانین تبعیض‌آمیزی که در نظام جمهوری اسلامی برپاست، مثل نداشتن حق طلاق، نداشتن حق حضانت فرزند، نابرابری در ارث و محروم بودن از انجام بسیاری از فعالیت‌های اجتماعی، چالش‌هایی است که زنان ایرانی بیش از چهل سال است که با آن مواجه هستند.
با‌این‌حال به گفته این فعال مدنی، مشکل بزرگ جمهوری اسلامی ناتوانی در تسلط بر نسل جدید است. به گفته لادن بازرگان، این نسل در این رژیم به دنیا آمده‌اند و بزرگ شده‌اند و رژیم بعد از دو نسل، نتوانسته ایدئولوژی خود را بر آن‌ها تحمیل بکند و حالا هم نمی‌داند با آن چه بکند.
او وضعیت رژیم جمهوری اسلامی در مواجهه با این نسل را، به قرار گرفتن در بن‌بستی تشبیه کرد که راه گریزی از آن نیست.
ادعاهای غلط و بی‌پایه
فارغ از شکاف عمیق بین نظرات حاکمیت و مردم در مورد حجاب اجباری که با انتشار چنین مطالبی در روزنامه‌های کیهان و جوان بیشتر آشکار می‌شود، «محسن سازگارا»، عضو شورا مدیریت گذار و از موسسان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که اکنون در آمریکا به‌سر می‌برد، معتقد است که ادعاهای این دو روزنامه «از اساس غلط است.»
او سخنان نیلچی‌زاده در روزنامه کیهان را مبنی‌بر اینکه حجاب تیره و مشکی در دوره میرحسین موسوی اعمال شد، دروغ خواند و گفت که صدور بخشنامه‌های حجاب در اوایل انقلاب به دولت «محمدعلی رجایی» و حتی قبل از آن برمی‌گردد.
سازگارا اضافه کرد که در این بخشنامه‌ها توصیه می‌شد که حجاب در حد امکان باید از رنگ‌های تیره مثل قهوه‌ای، خاکستری، مشکی یا سرمه‌ای انتخاب شود.
آقای سازگارا، گزارش روزنامه جوان در مورد اینکه حجاب باید چادر مشکی باشد را، برخلاف نظر «مرتضی مطهری»، از روحانیون نظریه‌پرداز جمهوری اسلامی دانست. سازگارا گفت که مطهری در کتاب خود در مورد حجاب که پیش از انقلاب نوشته بود، تاکید کرد که حجاب فقط چادر نیست.
محسن سازگارا با بیان اینکه طبق تحقیق پژوهشگران، حجاب در عصر پیامبر اسلام شباهتی به چیزی امروز جمهوری اسلامی تبلیغ می‌کند نداشته و بسیار مختصرتر بوده است، گفت: «حتی براساس فقه موجود مورد تایید جمهوری اسلامی که می‌گوید زنان حتما باید موی خودشان را بپوشانند، اجباری کردن حجاب هیچ توجیهی ندارد و بحثی بی‌اساس است.»
بحث‌هایی که در مورد نوع و رنگ حجاب در روزنامه های کیهان و جوان مطرح شد، تنها بخش کوچکی از تلاش نهادهای حکومتی برای وادار کردن زنان به پوشش مورد نظر مقامات جمهوری اسلامی است.
بعد از موج گسترده نافرمانی مدنی زنان در برابر حجاب اجباری، رهبر جمهوری اسلامی فروردین امسال در یک سخنانی، کشف حجاب را «حرام شرعی و سیاسی» خواند تا دست نهادهای حکومتی را برای برخورد با مخالفان باز کرده باشد.
به‌دنبال آن، دولت و قوه‌قضاییه هم لایحه‌ای را با عنوان «لایحه حمایت از فرهنگ عفاف و حجاب» به مجلس فرستادند تا با تصویب آن، قانونی کامل‌تر از آنچه فعلا در قانون مجازات اسلامی برای برخورد با کشف حجاب وجود دارد، فراهم کرده باشند.
در این بین، اقدامات پراکنده و عجیب بخش‌های مختلف حکومت در برای تبلیغ حجاب اجباری در ماه‌های اخیر همچنان ادامه یافت؛ از بیان نقل قول‌هایی از اندیشمندان غربی گرفته، تا سند گرفتن از تخت‌جمشید مبنی‌بر اینکه حجاب ریشه در تاریخ باستانی ایران دارد.
«باشگاه خبرنگاران جوان»، وابسته به صداوسیما، در یک ویدیو، تصاویری از نقش برجسته‌های تخت‌جمشید منتشر کرد و مدعی شد زنان در این نقش برجسته‌ها حجاب دارند. تبلیغات خیابانی حجاب با استفاده از نقش برجسته‌های تخت‌جمشید در خیابانهای ایران هم نصب شده است.
چندی بعد اما «ابوالحسن اتابکی»، در گفت‌وگو با روزنامه «شرق» اعلام کرد که نقش هیچ زنی در تخت‌جمشید وجود ندارد و برخی از افراد که صورت و سر خود را پوشانده‌اند، خدمتکاران مرد هستند.
بازگشت گشت ارشاد به خیابان‌ها
حالا هم تصاویر منتشر شده در فضای مجازی، حاکی از آن است که گشت ارشاد و رفتار تند و خشن مامورانش به خیابانهای تهران بازگشته است. شیوه برخوردشان هم ظاهرا همان شیوه قدیمی است. در یکی از ویدیوها، یک مامور زن تلاش می‌کند به‌زور دختری را به داخل ون گشت ارشاد ببرد و در دیگری، مامور تهدید می‌کند که بزهکاران را آزاد می‌گذارد تا مزاحم زنانی شوند که حجاب اجباری را رعایت نمی‌کنند.
کاربری هم با انتشار یک توییت نوشت که ظهر شنبه در سه طرف میدان ونک تهران، ون‌هایی شبیه خودروهای گشت ارشاد با تعداد زیادی ماموران زن و مرد ایستاده بودند. دوربین‌های فیلمبرداری بزرگ این گروه هم خودنمایی می‌کرد.
حضور دوباره گشت ارشاد در خیابانهای تهران درحالی‌ست که مهسا[ژینا] امینی به‌دنبال بازداشت از سوی گشت ارشاد در خیابان و در پی بدرفتاری ماموران این بخش از نیروی انتظامی به کما رفت و جان باخت. همان حادثه، ماه‌ها اعتراضات گسترده را به‌دنبال داشت و برخی از مقامات حکومت نیز به عملکرد نیروهای گشت ارشاد اعتراض کردند.
در واکنش به حضور خودروهای گشت ارشاد در خیابان‌ها، کاربری با یادآوری این جمله دادستان کل کشور که گفته بود گشت ارشاد تعطیل شده است، نوشت: «یعنی پارسال که فرمودید گشت ارشاد تعطیل گردید، دروغ بود؟»
«مسیح علینژاد»، روزنامه‌نگار و فعال حقوق‌بشر هم با انتشار تصویر برخورد مامور گشت ارشاد با دختری در تهران نوشت که مهسا[ژینا]امینی هم به همین شکل بازداشت، و بعد کشته شد. او سپس پرسید که خبرنگارانی که گفتند گشت ارشاد تعطیل شده کجا هستند؟
تلاش دستگاه‌ها و رسانه‌های حکومتی در توجیه حجاب اجباری و فشار برای اعمال آن که گاه به بیان گزاره‌های کاملا غلط و غیرواقعی منجر می‌شود، به گفته محسن سازگارا، «ریشه در واهمه مقام‌های حکومت از ریزش پایه‌های این نظام دارد.»
او به ایران‌وایر گفت: «حکومت می‌فهمد مبارزه زنان برای حق پوشش خودشان در جنگ با یک رژیم توتالیتر، فی‌نفسه یکی از ستون‌های بازتولید قدرت در این نظام را پایین می‌کشد. از‌این‌رو، برای حکومت اهمیت ترساندن زنان و وادار کردن آن‌ها به رعایت پوشش اجباری خیلی بیشتر از مسائلی مثل مبارزه با فساد است، بنابراین همه نیروی خود را جمع کرده است تا فشار اجتماعی و امنیتی بیاورد و جلوی فروریختن این ستون نظام را بگیرد.»
لادن بازرگان هم معتقد است که مقام‌های جمهوری اسلامی خطری را که مقاومت زنان در برابر حجاب اجباری زنان ایران برای رژیم‌شان ایجاد می‌کند، تشخیص دادند، و به همین دلیل با تمام قوا تلاش می‌کنند زنان را مرعوب کنند؛ از ایجاد قوانین، تا میدان دادن به آتش به اختیارها.
رسانه‌های جمهوری اسلامی و نظریه‌پردازان حکومت، ماه‌هاست که تمام تلاش خود را برای توجیه اعمال حجاب اجباری و یکسره کردن دستور «علی خامنه‌ای» به‌کار بسته‌اند و حتی تا استدلال به نقش برجسته ۲۵۰۰ ساله تخت‌جمشید پیش رفته‌اند، اما نه‌تنها نتوانسته‌اند دلیل قانع کننده‌ای برای اجباری بودن حجاب ارائه کنند، که حتی بر سر نوع و رنگ حجاب نیز توافق ندارند.
