آخرین نفس‌های حجاب اجباری؛ تهدید فراجا و مقاومت مردم

ایندیپندنت فارسی: پس از قتل مهسا امینی و شروع خیزش سراسری مردم ایران از شهریور ماه سال گذشته، پایان یافتن حجاب اجباری به یکی از خواسته‌های مهم معترضان تبدیل شده است. زنان ایران البته منتظر پایان یافتن رسمی این محدودیت بیش از چهل ساله نشدند و در ماه‌های اخیر در بسیاری از شهرهای ایران حجاب اجباری را کنار گذاشتند. با افزایش تعداد بی حجابان در شهرهای مختلف حاکمیت امکان برخورد با این افراد را از دست داده است. از سوی دیگر نیز حاکمیت بر این امر واقف است که تداوم برخورد مستقیم با بی حجابی مانند سال‌های گذشته امکان نخواهد داشت و برخورد مستقیم دوباره می‌تواند منجر به بروز دوباره اعتراضات در ایران شود.

اکنون پس از چندین بار تاکید امامان جمعه و شخصیت‎های مختلف در مورد لزوم برخورد با زنان و به میدان آمدن حامیان جمهوری اسلامی برای مقابله با بی‌حجابی، احمدرضا رادان از طرح جدید فرماندهی انتظامی خبر داد. احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی ایران در مورد دخالت نیروی انتظامی در ماجرای حجاب در برنامه‌ای تلویزیونی گفت: «اگر پیامک حجاب یک بار داده شد و مخاطب گفت اشتباه می‌کنید، قبول می‌کنیم. اما اگر دفعه دوم فرستادیم این حق را به ما بدهند که یعنی یک غفلتی شده و باید عملیات بعدی انجام شود.»

او در عین حال توضیحی درباره اینکه «عملیات بعدی» دقیقا چیست و نیروی انتظامی به چه اقدامی دست خواهد زد، ارائه نکرد. او پیش از این اعلام کرده بود که پرونده‌ این افراد به دستگاه قضایی ارسال خواهد شد. فرمانده نیروی انتظامی گفت در مسئله حجاب، مردم و مسئولان از نیروی انتظامی خواسته‌اند که وارد عمل شود.

مصطفی میرسلیم، نماینده مردم تهران در مجلس، در واکنش به اینکه برخی بر این باور هستند که برخورد سلبی در حوزه حجاب نمی‌تواند تأثیر مثبت بگذارد، گفت: «در این شش ماه همچنین برای نخستین بار از زمان اجباری شدن حجاب که حدود ۴۰سال پیش رخ داد، برخی زنان از پوشاندن موی سر خود خودداری کرده‌اند؛ اقدامی که اغلب استقبال و همراهی عمومی را جلب می‌کند.»

میرسلیم در ادامه با تاکید بر اینکه طرح رادان مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است گفت: «امیدوارم طرحی که سردار رادان اعلام کرد و از ۲۶ فروردین عملی می‌شود تاثیر مثبت داشته باشد. در حقیقت او در حال اجرای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی است.»

مقامات جمهوری اسلامی در حالی کماکان به برگرداندن شرایط حجاب به قبل از خیزش سراسری امیدوارند که مقاومت مردم در ماه‌های گذشته حاکی از آن است که راه سختی پیش روی آن‌ها قرار گرفته است. در روزهای اخیر عکس‌هایی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که نشان از آن دارد که دختران در ایران علاوه بر از سر برداشتن حجاب با لباس‌های تابستانی و آستین کوتاه در معابر شهر حضور پیدا خواهند کرد.

روز سه‌شنبه تصاویری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد، عده‌ای در شهرستان قروه در استان کردستان با لباس متحدالشکل سفید و که بر روی آن عنوان «گروه تذکر لسانی» حک شده بود، در خیابان‌ها حضور یافته بودند. به گزارش رسانه‌های داخلی گروهی از مردان در شهرستان قروه با لباس روپوش سفید که بر پشت آن نوشته شده است گروه تذکر لسانی ستاد امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر به‌صورت چندنفره در اماکن عمومی تردد می‌کنند. پر پشت لباس این افراد کدهایی درج شده است که ظاهرا شماره شناسایی فرد تذکردهنده است.

مسئولان عالی انتظامی و قضایی جمهوری اسلامی طی روزهای گذشته و پس از حرام شرعی و سیاسی دانستن مخالفت باحجاب اجباری مردم را تهدید به شناسایی از طریق دوربین‌ها و معرفی به مراجع قضایی و جریمه‌های سنگین و زندان به دلیل مخالفت باحجاب اجباری و کشف حجاب کرده‌اند.

در یک ماه گذشته بسیاری از واحدهای صنفی به علت عدم رعایت حجاب از سوی کارکنان و یا مشتریان در شهرهای مختلف ایران پلمپ شده است. ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است که نشان می‌دهد پس از پلمپ یک کافه در شهر آمل، مردم این شهر در مقابل این کافه تجمع کرده و به رقصیدن مشغول شدند.

از سوی دیگر برخی خبرها حاکی از آن است که شماری از دانشجویان به دلیل عدم رعایت ضوابط پوشش تعلیق شدند. با گذشت یک هفته از بازگشایی دانشگاه‌ها در سال جدید، شماری از فعالان دانشجویی با احکام «تعلیق از تحصیل» مواجه شده‌اند و همزمان نیروهای حراست و لباس‌شخصی با استقرار در ورودی دانشگاه‌ها از ورود شماری از دانشجویان دختر به دلیل «عدم رعایت آئین‌نامه پوشش» جلوگیری کرده‌اند. در دانشگاه هنر تهران، نیروهای حراست مانع ورود برخی از دانشجویان دختر و پسر به پردیس باغ ملی شدند و بنا بر اعلام شوراهای صنفی، «زنان محجبه‌ای» نیز با حمایت این نیروها اقدام به «بستن دکمه‌های مانتوی دختران و پوشاندن شال بر سر آنها» کرده‌اند.

تشکل‌های دانشجویی دانشگاه هنر این اقدامات را «رویه‌‌ای سخیف و موهن و غیرقابل تحمل» خواندند و افزودند که تعدادی از دانشجویان دختر به خاطر سر باز زدن از حجاب اجباری با «تصمیم شخص رئیس حراست و بدون طی کردن مسیر قانونی، ممنوع الورود» شده‌اند.

اعتراضات به نحوه برخورد جمهوری اسلامی با بی حجابی نیز با وجود تمامی این فشارها ادامه دارد. صدیقه وسمقی، پژوهشگر مسائل دینی در داخل ایران، نامه‌ای به علی خامنه‌ای نوشت و حرف‌های او را در مورد اینکه بی‌حجابی «حرام شرعی و سیاسی» است را به چالش و پرسش کشید.

صدیقه وسمقی مواضع خامنه‌ای در مورد حجاب را سوال‌برانگیز خوانده و نوشته خامنه‌ای با توجه به قدرت سیاسی خود موظف به پاسخگویی به این پرسش‌هاست. او مسئولیت تمام پیامدهای مالی، جانی، اجتماعی، اخلاقی، روانی و سیاسی این موضوع را متوجه خامنه‌ای دانسته است.

وسمقی در نامه خود موضوع شرعی بودن حجاب را زیر سوال برده و تاکید کرده که در قرآن لزوم پوشاندن موی سر برای زنان تصریح نشده و الگوی سخت‌گیرانه‌ جمهوری اسلامی در رابطه با پوشش زنان از آیات قرآن به دست نمی‌آید، و همچنین آرای فقیهان در این‌باره بر تفسیر شخصی و سلیقه‌ای آنان از واژه‌هایی مانند جلباب و خمار استوار شده، و با توجه به تنوع و اختلاف روایات و حتی تناقض آن‌ها با یکدیگر، که از مجموع آن‌ها نمی‌توان با قاطعیت و یا حتی توجیه مقبول، الگوی جمهوری اسلامی را الگوی شرعی معرفی کرد مگر با اعمال سلیقه‌ شخصی.

خامنه‌ای در سخنرانی‌های خود این جنبش و مطالبات مطرح در آن را تحریک‌شده از بیرون معرفی کرده است.  او در سخنرانی خود در روز سه‌شنبه، ۱۵ فروردین، بی‌حجابی را «حرام شرعی و سیاسی» خواند. او اختیاری‌بودن حجاب که یکی از مطالبات این روزهای مردم است را به سازمان‌های جاسوسی بیگانه ربط داد و سپس از روش خمینی در اجباری‌کردن حجاب در ابتدای انقلاب را ستود.