وزیر خارجه جدید بریتانیا مانوس با ایران، آشنا با مقام‌های تهران

جیمز کلورلی با پرونده اتمی ایران که دو دهه است یکی از موضوعات مطرح در روابط ایران و بریتانیا شده، آشنایی کامل داردبی بی سی: لیز تراس، نخست‌وزیر جدید بریتانیا، جیمز کلورلی را به عنوان وزیر خارجه جدید این کشور منصوب کرده است. آقای کلورلی در واقع جانشین خود خانم تراس می شود که در یک سال اخیر سمت وزیر خارجه بریتانیا را در اختیار داشت.

او اولین وزیر خارجه غیر سفیدپوست بریتانیاست.

جیمز کلورلی به تازگی ۵۳ ساله شده است. پدرش بریتانیایی و مادرش اهل سیرالئون است. او افسر ذخیره ارتش بریتانیا با درجه سرهنگی است. در جریان انتخابات پارلمانی ۷ سال پیش به عنوان نماینده از حزب محافظه کار وارد مجلس عوام بریتانیا شد و از مدافعان خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بوده است.

آقای کلورلی معاون وزیر خارجه در امور خاورمیانه و شمال آفریقا بوده و به همین دلیل سابقه دیدار و کار با مقام های جمهوری اسلامی ایران در یکی از مقاطع پر تنش در خاورمیانه را  دارد که در حوزه مسئولیت اش قرار داشته است.
دیدار با معاون تازه منصوب شده وزارت خارجه ایران: «از فرصت استفاده کن»
جیمز کلورلی با پرونده اتمی ایران که دو دهه است یکی از موضوعات مطرح در روابط ایران و بریتانیا است، آشنایی کامل دارد. بریتانیا از اوایل دهه ۱۳۸۰ خورشیدی تاکنون یکی از کشورهای طرف مذاکره مستقیم اتمی با جمهوری اسلامی ایران بوده است.

معاونان وزارت خارجه بریتانیا معمولا اظهارنظرهای عمومی زیادی درباره مسائل جاری انجام نمی دهد اما آقای کلورلی تاکنون چند اظهار نظر درباره پرونده اتمی ایران داشته و با رسانه ها در این باره مصاحبه کرده است.

وقتی که هنوز چشم‌اندازی جدی برای احیای توافق برجام وجود نداشت آقای کلورلی گفته بود «وقتی ما به ایران توضیح دادیم که می‌خواهیم تهران به عرصه بین‌الملل بازگردد. موضع بریتانیا در این‌باره شفاف و ثابت است. ایران باید در خصوص غنی‌سازی اورانیوم به تعهداتش بازگردد.»

وی گفته بود «تهران اکنون فرصتی واقعی برای انتخاب راهی متفاوت و بهتر و تعامل مجدد با کشورهای اروپایی مانند ما و ایالات متحده دارد.»

زمانی که علی باقری کنی معاون وزیر خارجه ایران برای مذاکره از جمله در امور مربوط به احیای توافق اتمی برجام به لندن سفر کرد، میزبان اصلی او جیمز کلوری بود.

آقای باقری‌کنی از معاونان شورای عالی امنیت ملی ایران در دوره سعید جلیلی و یکی از پرتنش ترین دوره های پرونده اتمی ایران بود. برادر او داماد آیت الله علی خامنه ای است و خودش دانش آموخته دانشگاه امام صادق که قرار بوده مدیران «انقلابی» تربیت کند. او از مخالفان سرسخت برجام در دوره ریاست جمهوری روحانی بوده است.

سفر آقای باقری کنی با برگزاری «دادگاه بین‌المللی مردمی کشتار آبان ۹۸» که در لندن برگزار می شد، همزمان بود.

او در دیدار با آقای کلورلی از برپایی این دادگاه انتقاد کرده و خواهان پایان دادن به آن شده بود. رسانه های ایران گفتند که معاون وقت وزارت خارجه بریتانیا به میهمان خود از جمهوری اسلامی ایران درباره پرونده اتمی گفته و از او خواسته ایران «فرصت» مذاکرات جدید برای دستیابی به «توافقی که روی میز قرار دارد» را استفاده کند.
سه ماه پیش از آزادی نازنین زاغری و آنوشه آشوریانوشه آشوری و نازنین زاغری پس از آزادی از ایران و بازگشت به بریتانیابعدها روشن شد که یکی از موضوعات دیدار جیمز کلورلی و علی باقری کنی در لندن درباره پرداخت بدهی بریتانیا به ایران بابت پیش خرید تانک های چیفتن در زمان شاه و آزادی نازنین زاغری راتکلیف شهروند ایرانی-بریتانیایی بود. پرونده ای که جرمی هانت وزیر خارجه اسبق بریتانیا آن را مرتبط با هم خوانده بود و بابت زندانی کردن نازنین زاغری با هدف زیر فشار گذاشتن بریتانیا در پرداخت بدهی‌اش، از ایران انتقاد داشت.

آقای کلورلی مدت‌ها پیش از دیدار با اقای باقری کنی به بی بی سی گفته بود «ما به دنبال راه هایی برای حل مشکلی هستیم که چند دهه قدمت دارد و اضافه کرده بود که «زندانی شدن افراد دوتابعیتی در ایران باید با مناقشه چند دهه ای در مورد تانک ها بی ارتباط باشد» اما در نهایت این دو موضوع از هم قابل تفکیک نبود.

کمتر از سه ماه پس از دیدار در لندن، بریتانیا بدهی حدود ۴۵۰ میلیون پوندی به ایران را پرداخت  شده بود و نازنین زاغری همراه با انوشه آشوری دیگر شهروند ایرانی بریتانیایی زندانی در ایران از این کشور خارج شدند و با استقبال لیز تراس که اکنون نخست وزیر بریتانیا شده پیش خانواده های خود بازگشتند.

آقای کلورلی مدت کوتاهی پس از ملاقات با علی باقری کنی از معاونت امور خاورمیانه وزارت خارجه به معاونت امور اروپایی و شمال آمریکا رفت و با استعفای وزیر آموزش و پروش بریتانیا، به وزارت رسید.

رسانه های حکومتی ایران اظهارنظرهای جیمز کلورلی در زمان معاونت وزارت خارجه بریتانیا را «یک بام و دوهوای سیاست لندن» خوانده اند.

 خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران استقبال او از خارج کردن حوثی های یمن از فهرست تحریم‌های آمریکا و در عین حال انتقاد از ستیزه جویی گروه انصارالله که مورد حمایت ایران هستند را «ژست انسان‌دوستانه» جیمز کلورلی توصیف کرده و گفته بود «معاون وزیر خارجه تجاوزهای ائتلاف سعودی و اشغالگری‌ها آن در یمن و کارشکنی‌های مستمر آن در روند مذاکرات را نادیده گرفته است.»

سیاستمدار نزدیک به لیز تراس اکنون و در آستانه برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک وزیر خارجه بریتانیا شده است. دوره ای که اظهارنظرها عمومی درباره روابط سیاسی کشورها با یکدیگر در آن بیشتر می شود.

سال گذشته در همین ایام لیز تراس وزیر خارجه بریتانیا شده بود و با حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران در نیویورک ملاقات کرده بود. این ملاقات سرآغاز حل و فصل دو پرونده مهم در روابط تهران و لندن یعنی بدهی به ایران بابت پیش خرید تانک های چیفتن و آزادی نازنین زاغری و انوشه آشوری تنها در شش ماه شد.

جیمز کلورلی اگر تا پایان دوره دولت فعلی بریتانیا در سمت فعلی بماند، دو سال و چند ماه برای کار از جمله با ایران فرصت دارد.