گزارش شرق از «خشونت» در مراکز نگهداری کودکان با نیازهای ویژه

حدود یک درصد مردم جهان دچار اختلال اوتیسم هستندبی بی سی: روزنامه شرق، چاپ تهران، اخیرا گزارشی درباره «خشونت» در مراکز نگهداری کودکان با نیازهای ویژه، وجود مراکز بدون مجوز، و عدم پیگیری و پاسخگویی نهاد‌های مربوط منتشر کرده است. این روزنامه نوشته است این مراکز که زیرنظر سازمان بهزیستی که مجوز فعالیت دارند تحت یک دستورالعمل مشخص و قانونمند فعالیت نمی‌کنند.

مادر یک کودک اوتیستسک به شرق گفته است: «مادرانی که ناچار هستند فرزندانشان را به این مراکز بسپارند می‌گویند بارها باعث کبودی و زخم روی بدن فرزندانشان بوده‌اند و زمانی که علت را از مرکز می‌پرسند به آنها می‌گویند که پا، یا دست بچه به لبه استخر خورده و هزاران بهانه دیگر می‌آورند.»

او گفته است در بسیاری از موارد، خانواده از مرکز شکایت نمی‌کنند.

این مادر می‌گوید به دلیل نبود مراکز نگهداری موقت کودکان بالای ۱۲ سال تحت نظارت بهزیستی، برخی مراکز غیرقانونی بدون مجوز و استاندارد در این زمینه فعالیت می‌کنند.
«اتفاقات خوبی در مراکز فاقد مجوز نمی‌افتد»
مادر دیگری که دخترش را به یکی از مراکز بدون مجوز سپرده است به شرق گفت: «اتفاقات خوبی در مراکز فاقد مجوز نمی‌افتد. چند بار بازوی دخترم کبود بود. وقتی با مدیر مرکز صحبت کردم و تقاضا دادم که دوربین‌ها را چک کنند، مخالفت شد و بهانه آوردند که دست بچه هنگام بازی با وسایل کبود شده است. در حالی که بچه من بی‌دلیل غمگین بود.»

او گفت که این اتفاق برای بچه‌های دیگر هم افتاد اما مرکز هر بار دلیلی آورد.

به گفته این مادرتخلفات در مراکز زیر نظر بهزیستی هم می‌افتد. اما در بسیاری از موارد افراد می‌ترسند که از مراکز شکایت کنند «چون بچه را از مرکز اخراج می‌کنند، اطلاعات دوربین مداربسته را هم ارائه نمی‌دهند و عملا خانواده بی‌دفاع می‌ماند. بهزیستی هم جز تکذیب کاری انجام نمی‌دهد».

چندی پیش، ویدیویی از یک مرکز توانبخشی در اهواز در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که رفتار خشونت‌آمیز کارکنان مرکز با معلولان را نشان می‌داد.

پس از انتشار این ویدیو، بهزیستی خوزستان گفت که دو کارمند این مرکز اخراج شده‌اند.

در سال‌های اخیر همچنین بارها تصاویر و گزارش‌هایی از آزار و خشونت علیه معلولان در مراکز توانبخشی در ایران منتشر شده‌ است.
 

به گزارش روزنامه شرق، معاون امور توا‌نبخشی سازمان بهزیستی کشور بعد از نگرانی‌های بوجودآمده درمیان خانواده‌ها اعلام کرد که شیوه‌‌نامه‌ای برای فعالیت مراکز نگهداری روزانه و شبانه بهزیستی در دست تدوین است که قرار است «چراغ راه» مراکز نگهداری از معلولان باشد.

اگرچه بهروز مروتی، مدیر کمپین حمایت از افراد معلول در این باره به روزنامه شرق گفت که «جزییات این شیوه‌نامه به طور شفاف مشخص نیست.»

آقای مروتی گفت که پرونده‌های شکایت بسیاری بدون تکلیف مانده‌اند چون «اعلام شکایت و روال اثبات تخلف بسیار دشوار است و مراکز هم به طور حتم برای ارائه فیلم تخلف خودشان مقاومت دارند».

او گفت «پزشکی قانونی هم نسبت به شکایت‌هایی پاسخگوست که در دوره خاصی مراجعه شده و آثار ضرب و جرح باقی مانده باشد.»

به گفته آقای مروتی، «خانواده‌هایی هم بعد از پیگیری شکایت، نیمه راه می‌مانند و پیگیری شکایت را نیمه‌کاره رها می‌کنند.»
آمار دقیقی از معلولان در ایران در دست نیست
موضوع بدرفتاری با معلولان نگرانی‌هایی را در ایران درباره نبود استانداردهای لازم و نظام نظارتی منسجم برای مراکز نگهداری این افراد به وجود آورده است. علاوه بر آن کمبود نیروی متخصص و امکانات لازم برای توانبخشی این افراد یکی از نگرانی‌های کارشناسان و فعالان در این زمینه بوده است.

همچنین آمار دقیقی از افراد دارای معلولیت و نیازهای ویژه در ایران وجود ندارد و مشخص نیست که تعریف ارایه شده از معلولیت چیست. سال گذشته در گزارشی خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) نوشت که «بنابر آمارهای منتشره،‌ می‌توان گفت هم‌اکنون ۱۰ درصد افراد جامعه را معلولان تشکیل می‌دهند که آمار قابل ملاحظه‌ای است.»

این در حالیست که معاون دفتر پیشگیری از معلولیت‌های سازمان بهزیستی کشور سال گذشته در اظهاراتی گفته بود سازمان آمارکشور، دستگاه‌های مسئول را مبنای اعلام آمار معلولان قرار داده که به گفته وی «قابل استناد نیست. »

 به گزارش تسنیم، شبنم جهانشاد گفته بود که «فاصله زیادی» بین آماری که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده و آماری که ایران اعلام کرده وجود دارد. او گفت سرشماری ملی فقط معلولیت جسمی افراد را مد نظر قرار داده، در صورتی که سازمان بهداشت جهانی هرگونه کم‌توانی را در نظر گرفته است.

 او همچنین با بیان اینکه ادبیات معلولیت در ایران با کشورهای دیگر متفاوت است گفته بود که مدیران سازمان آمار اعلام کرده‌اند که شناسایی و سرشماری افراد دارای معلولیت در ایران نیاز به نیروی متخصص دارد.

بر اساس آمارهای بین‌المللی از هر ۶ نفر در جهان یک نفر دارای معلولیت است؛ به عبارت دیگر بیش از یک میلیارد نفر از جمعیت جهان.

برآوردها غیر رسمی حاکی از آن است که نزدیک به ۳ میلیارد نفر نیز در جهان به نحوی با افراد معلول در ارتباط هستند.