رد پای اجداد ایرانی در دی‌ان‌ای یک قربانی شهر باستانی پمپئی

بقایای اسکلت یکی از قربانیان شهر باستانی پمپئیدویچه وله: دانشمندان ایتالیایی با رمزگشایی از ژنوم یکی از ساکنان شهر باستانی پمپئی، به اطلاعات شگفت‌انگیزی دست یافته‌اند. این اطلاعات از جمله شامل بیماری‌ها و خاستگاه فردی می‌شوند که بیش از ۲ هزار سال پیش زیر خاکستر آتشفشان دفن شد.

بیش از دو هزار و ۱۰۰ سال پس از دفن شدن شهر باستانی پمپئی زیر خاکستر آتشفشان "وزوو"، بقایای اسکلت یکی از قربانیان اطلاعات ارزشمندی را فاش کرده است.

گروهی از پژوهشگران دانشگاه تورورگاتا شهر رم به سرپرستی پروفسور گابریل اسکورانو موفق شدند برای نخستین بار ژنوم یک "انسان پمپئی" را تقریبا به طور کامل توالی‌یابی کنند.

این کار با استفاده از دی‌ان‌ای استخراج شده از بقایای اسکلت مردی انجام شده که "فردA" نام‌گذاری شده است. کشف این اسکلت به کاوش‌های باستان‌شناسی سال ۱۹۳۴ باز می‌گردد.

پژوهشگران ایتالیایی نتایج پژوهش‌های خود را در مجله تخصصی Scientific Reports منتشر کردند و خبرگزاری آلمان جمعه ششم خرداد (۲۷ مه) خلاصه‌ای از آن را بازنشر کرد.
از فلات ایران تا جزیره ساردینیای ایتالیا
بررسی‌های ژنتیکی نشان می‌دهد مردی که سال ۷۹ میلادی زیر توده عظیمی خاکستر آتشفشان مدفون شده، احتمالا اهل جزیره ساردینیا بوده و نیاکان او از سرزمین کنونی ایران و از طریق آناتولی خود را به اروپا رسانده‌اند.

بر پایه این بررسی‌ها این فرد به احتمال زیاد بر اثر ابتلا به بیماری سل در ناحیه ستون فقرات دچار مشکل بوده است.

پروفسور اسکورانو و همکارانش در استخوان پایه جمجمه اسکلت این فرد مقدار قابل توجهی دی‌ان‌ای تقریبا دست نخورده یافته‌اند و از طریق آن موفق به توالی‌یابی کدهای ژنتیکی او شده‌اند. این استخوان یکی از سخت‌ترین استخوان‌های جسم انسان است.

دی‌ان‌ای به دست آمده از این استخوان به پژوهشگران امکان داده ۴۱ درصد اطلاعات ژنوم این فرد که مردی بین ۳۵ تا ۴۰ ساله بوده را استخراج کنند.
نمایی از شهر باستانی پمپئی، نزدیک ناپل ایتالیا، که قرن‌ها زیر خاکستر مدفون بوددر این فرد هم ژنوم‌هایی که از طریق نیاکان مادری به ارث می‌رسند و هم مشخصه‌های کروموزوم Y که ریشه در میراث پدری دارند، ویژگی‌هایی را نشان می‌دهند که به طور معمول در اهالی جزیره ساردینیا یافت می‌شوند.
ژن‌های ایرانی و آناتولی از عصر برنز
مقایسه ژنوم‌های بازسازی شده مرد مدفون در شهر باستانی پمپئی با ژنوم بانک‌های اطلاعات ژنتیکی مختلف نشان می‌دهند که این فرد حامل ۵/ ۳۰ درصد ژن عصر برنز ایران و ۶/ ۵۱ درصد ژن آناتولی در همان دوران بوده است. دوره آغازین عصر برنز دو تا سه هزار و ۵۰۰ سال پیش از میلاد بود.

همچنین ۴/۴ درصد ژن‌ها این فرد به دوران انسان‌های شکارچی و گردآورنده در غرب و باقی مربوط به فرهنگ Jamnaja است که در عصر برنز از شمال دریای سیاه تا اروپا گسترش داشته است.

پژوهشگران بقایای اسکلت زن احتمالا ۵۰ ساله‌ای را هم که کنار اسکلت مرد کشف شده، بررسی کرده‌اند اما دی‌ان‌ای به دست آمده از استخوان‌های این زن برای بررسی‌های دقیق‌تر کافی نبوده است.

شهر باستانی پمپئی که مطابق کاوش‌های باستان‌شناسان شهری بزرگ و باشکوه بوده، اوت سال ۷۹ و در پی فعال شده آتشفشان کوهی که در شمال آن قرار دارد در زمان بسیار کوتاهی زیر تلی از خاکستر و مواد مذاب با قطر ۳ تا ۶ مترمدفون شد.

باقیمانده این شهر، سال آخر قرن شانزدهم به صورت اتفاقی کشف شد و کاوش‌های باستان‌شناسان در آن که همچنان ادامه دارد هر از گاهی پرده دیگری از شگفتی‌های پمپئی باستانی را آشکار می‌کند.