وریا غفوری؛ کاپیتانی که شبیه بقیه نیست

بی بی سی: وریا غفوری، کاپیتان استقلال، با این جمله که "وقتی پای مشکلات مردم کشورم وسط می‌آید، نمی‌توانم نسبت به موضوعات اجتماعی ساکت بمانم"، از مشکلات پیش‌روی مردم گفت. کاپیتان استقلال مقابل دوربین‌های خبرنگاران ایستاد، در حالی که تیمش پس از یک پیروزی بسیار مهم مقابل فولاد اهواز در آستانه قهرمانی ایران بود، اما برخلاف انتظار، از مسائل اجتماعی و اقتصادی این‌ روزهای ایران حرف زد.

او پرسید: "نمی‌دانم مسئولین واقعا شرمنده نمی‌شوند این موقعیت‌ها و وضعیت را می‌بینند؟"

غفوری به وضعیت معیشتی مردم در روزهای گران شدن اقلام اساسی اعتراض کرد و گفت: "امیدوارم مردم ایران سعادتمند زندگی کنند."

صحبت‌های کاپیتان استقلال در شبی که این تیم پس از ۹ سال به جام قهرمانی رقابت‌های لیگ برتر فوتبال ایران رسید، بازتابی وسیع در فضای مجازی داشت. بعضی از هواداران این بازیکن، دوباره لقب "چه‌گوارا" را پس از دو سال برای او استفاده کردند و گروهی گفتند او بار دیگر با فشار نهادهای نظارتی و امنیتی مواجه خواهد شد.
بازیکنی که به تیم ملی دعوت نمی‌شود
وریا غفوری، کاپیتان ۳۴ ساله تیم فوتبال استقلال، کرد و زاده شهر سنندج است. فوتبال حرفه‌ای را سال ۱۳۸۶ از پاس همدان شروع کرد؛ تیم مطرحی که به دستور دولت محمود احمدی‌نژاد از تهران به همدان منتقل شد و دیگر نشان چندانی از آن وجود ندارد.

غفوری در تیم‌های شهرداری تبریز، نفت تهران، سپاهان اصفهان و استقلال بازی کرده است و ۲۷بازی ملی دارد. پیش از جام جهانی ۲۰۱۸ کارلوس کی‌روش، سرمربی وقت ایران، اسم او را از فهرست تیم ملی خط زد؛ چیزی که به نظر بعضی منتقدان "عجیب" آمد.

غفوری در تیم‌های شهرداری تبریز، نفت تهران، سپاهان اصفهان و استقلال بازی کرده است و ۲۷بازی ملی دارد. پیش از جام جهانی ۲۰۱۸ کارلوس کی‌روش، سرمربی وقت ایران، اسم او را از فهرست تیم ملی خط زد؛ چیزی که به نظر بعضی منتقدان "عجیب" آمد.

سرمربی پرتغالی آن زمان تیم ملی ایران، در واکنش به انتقاداتی که از خط خوردن وریا غفوری و نسبت دادن آن به مسائلی "خارج از زمین فوتبال" شده بود، گفت: "به وریا غفوری گفتم از سرمربی استقلال (وینفرد شفر) بخواهد که او را یک خط عقب‌تر ببرد و در دفاع راست بازی دهد. اما سرمربی‌اش قبول نکرد. مجبور شدم کنارش بگذارم."

دلایل کی‌روش در مواجهه با سوال خبرنگارانی که از کنار گذاشتن یکی از باکیفیت‌ترین بازیکنان وقت لیگ ایران سوال کرده بودند، منطقی به نظر نمی‌رسید. آقای کی‌روش در توجیه گفته بود: "وقتی در تیم خودش به او اعتقادی ندارند که در دفاع راست از وریا استفاده کنند و جای او را عوض می‌کنند، چرا از تصمیم من شگفت‌زده شده‌اید؟"

حامد جولایی، مدیرکل ورزش و جوانان استان کردستان، حذف غفوری را "عجیب و مشکوک" خواند و از نمایندگان مجلس خواست برای "روشن شدن افکار عمومی" به این موضوع رسیدگی کنند.

پس از جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، کارلوس کی‌روش بار دیگر وریا غفوری را به تیم ملی ایران برای حضور در جام ملت‌های آسیا ۲۰۱۹ دعوت کرد، ولی این تقریبا آخرین حضور ستاره استقلال در تیم ملی بود.

او از سال ۱۳۹۸ دیگر در فهرست دعوت‌شدگان تیم ملی جایی نداشت. مهر ماه سال ۱۳۹۸ ، سایت فرتاک در گزارشی خط خوردن وریا غفوری به دلایل غیرورزشی، سیاسی و کنش‌هایی در حمایت از "دختر آبی" را غیرواقعی و در راستای "داستان‌سرایی" برای سیاست‌زده کردن فضای فوتبال ایران دانست.
کاپیتان استقلال و دغدغه‌های همیشگی اجتماعی
تا پیش از جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، خبرهایی غیررسمی در مورد حساسیت بالای مسئولان حکومتی ایران به دلیل محل تولد و گرایش‌های مذهبی غفوری شنیده می‌شد اما پس از جام جهانی، با شدت گرفتن کنش‌های اجتماعی او، موضوع دعوت نشدن ستاره تیم استقلال ابعاد دیگری گرفت.

غفوری سال ۱۳۹۷ در واکنش به آتش‌سوزی مدرسه دخترانه "اسوه حسنه" زاهدان و کشته شدن شماری از دانش‌آموزان، در شبکه‌های اجتماعی نوشت: "شرم بر مسئولین کشوری که این بچه‌ها بخاطر نداشتن امکانات اولیه همچون گاز، در کلاس درس باید به آتش کشیده شوند."
دی‌ماه همان سال، شبکه تلویزیونی جزیره کیش، فیلمی با صحنه "هم آغوشی" را بدون سانسور نشان داد که جکی چان، هنرپیشه نامدار فیلم‌های رزمی در آن بازی می‌کرد.

فردای همان شب، صداوسیمای ایران از اخراج مدیران خود در کیش خبر داد. وریا غفوری در واکنش نوشت: "آیا کسانی که مسئول مرگ ۱۰ دانش‌آموز و آتش گرفتن مدارس هستند هم محاکمه می‌شوند؟"

بهمن ماه در پی گرانتر شدن دلار و سکه، آقای غفوری بار دیگر در توییتر و اینستاگرام خود به نظام جاری سیاسی و اقتصادی کنایه زد: "جمهوری خوب، اسلامی خوب، ایران بهترین. فقط دلیل این همه مشکلات و فقر مردم ایران چیست؟"

آقای غفوری پس از ابلاغ حکم "افساد فی‌الارض"، علیه پنج فعال محیط زیست، با انتشار تصاویری از این فعالان، نوشته بود: "برای این کشور باید خون گریست."

کاپیتان استقلال سال ۱۳۹۸ در واکنش به تیراندازی به کولبران در کوه‌های کردستان نوشت: "این‎جا کردستان است؛ جایی که مردان برای سیر کردن شکم خود و زن و بچه‌شان باید کول‌بری کنند. اما به قیمت جان‌شان."
چهار مورد خبرسازتر
با این حال چهار واکنش وریا غفوری، بیش از بقیه خبرساز شد.

مورد نخست، در زمستان سال ۱۳۹۷ بود؛ محمد جواد ظریف، وزیر خارجه پیشین ایران گفته بود: "ما افتخار می‌کنیم به خاطر فلسطین و لبنان در فشار هستیم." وریا غفوری از معدود "سلبریتی‌های" ایران بود که به این جمله واکنش نشان داد و نوشت: "آن‌هایی که به خاطر حمایت از مردم مظلوم فلسطین، یمن و لبنان زیر فشار هستند، شما نیستید، مردم ایران هستند."

مورد دوم، درخواست وریا غفوری از بازیکنان استقلال برای زنده نگه‌داشتن یاد سحر خدایاری بود. خانم خدایاری ملقب به "دختر آبی" از هواداران استقلال بود که سعی در ورود به ورزشگاه را داشت و پس از بازداشتش بدست ماموران انتظامی، خود را مقابل دادستانی تهران آتش زد.

وریا غفوری، پس از درگذشت سحر خدایاری، در بازی مقابل نفت مسجد سلیمان پیراهنی را در اختیار هم‌تیمی‌ها قرار داد که روی آن یاد "دختر آبی" گرامی داشته شده بود.

سومین واکنش او به سرنگون شدن هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه پاسداران بود. کاپیتان استقلال با تسلیت به بازماندگان این حادثه، صداوسیما را به "دروغ‌پراکنی" متهم کرد و خواهان برخورد قضایی با مسببان آن شد.

در آخرین مورد نیز سال ۱۳۹۹ در پی اعدام نوید افکاری، کشتی‌گیری که به اتهام آن‌چه دستگاه قضایی ایران "قتل عمد" اعلام کرد، وریا غفوری ابتدا در توییتر نوشت: "فکر، اندیشه و آزادی، قابل اسارت نیست نه با زندان نه با اعدام. ذات انسان مطالباتی دارد که هیچ وقت خاموش نمی‌شود."

ساعاتی بعد بنا به آن‌چه بعضی رسانه‌ها اعلام کردند، به دستور "نهادهای امنیتی" و درخواست "حراست وزارت ورزش و جوانان"، حساب کاربری آقای غفوری بسته شد.

هم زمان با واکنش‌های وریا غفوری به مسائل اجتماعی و سیاسی ایران، رسانه‌های نزدیک به سپاه مثل فارس و مشرق ‌نیوز از کاپیتان استقلال انتقاد کردند.

خبرگزاری فارس با انتشار قرارداد وریا غفوری با استقلال، که قاعدتا باید محرمانه باقی بماند، مدعی شد که او برخلاف ادعاهایش در همراهی با مردم و قشر محروم جامعه، قراردادهایی نجومی با این باشگاه امضا می‌کند. در همان روزها، رسانه‌های نزدیک به باشگاه استقلال، این گزارش فارس را "سهم‌خواهی از کاپیتان" استقلال دانستند.

مشرق ‌نیوز دیگر رسانه نزدیک به سپاه پاسداران هم در گزارشی، وریا غفوری را "بازیکن پرحاشیه فوتبال ایران" نامید. مشرق ‌نیوز نوشت وریا غفوری رجل سیاسی ایران مانند محمد جواد ظریف را به تمسخر می‌گیرد.

واکنش‌ها به آقای غفوری به رسانه‌ها محدود نماند. او یک بار در سال ۱۳۹۸ برای پاسخ‌گویی به فعالیت‌هایش در فضای مجازی و موضع‌گیری‌های سیاسی، به دادسرای فرهنگ و رسانه احضار شده است.

وریا غفوری که پس از توییت خود در مورد اعدام نوید افکاری، مدتی سکوت کرده بود، با صحبت در مورد وضعیت معیشتی مردم ایران و گرانی‌های اخیر نشان داد که نمی‌تواند به اتفاقات جامعه بی‌اعتنا بماند.

کاپیتان استقلال، که قرار است تا مدتی دیگر جام قهرمانی لیگ برتر فوتبال ایران را بالای سر ببرد، از همین حالا هم موقعیتی یگانه برای خودش ساخته است؛ موقعیتی کاملا متفاوت با کاپیتان‌هایی که قبل از او این جام را بالای سر برده‌اند.