کشف شواهدی از بزرگترین زمین‌لرزه تاریخ بشر
رأی دهید
این زمین‌لرزه حدود 3800 سال پیش در شمال شیلی رخ داد. رانش شدید لایه‌های تکتونیک زمین خط ساحلی را تغییر داد و سونامی حاصل از آن به قدری قدرتمند بود که امواجی به ارتفاع بیست متر ایجاد کرد، و تا سواحل نیوزلند رسید و در آنجا صخره‌هایی به اندازه اتوموبیل را صدها کیلومتر به داخل خشکی پرتاب کرد.
بزرگترین زمین‌لرزه‌ای که بشر تا قبل از آن شناخته بود، زلزله والدیویا در جنوب شیلی در سال 1960 بود. بر أساس برآوردها، قدرت این زلزله بین 9.4 تا 9.6 بود، و 6000 کشته برجای گذاشت و سونامی حاصل از آن گستره بزرگی از اقیانوس آرام را تحت تاثیر قرار داد.
زلزله باستانی و والدیویا هر دو در اثر حرکت لایه‌های تکتونیک اتفاق افتادند. هنگامی که لایه‌ها روی هم می‌افتند و به هم فشار می‌آورند، در نهایت فشار چنان زیاد می‌شود که نقطه تماس دو لایه می‌ترکد و یک گسیختگی عظیم در سطح زمین ایجاد می‌کند، که انرژی حاصل از آن به صورت زمین‌لرزه آزاد می‌شود.
دانشمندان به طرزی شگفت‌انگیز بقایای رسوبات اقیانوسی و جانوران دریایی را صدها کیلومتر درون خشکی در نیوزلند و شیلی یافتند که به هیچ ترتیب دیگری مگر سونامی حاصل از زلزله نمی‌توانستند آن مسافت را طی کنند.
باستان‌شناسان متوجه شدند که این زلزله باستانی منجر به یک تحول اجتماعی عظیم در جوامع انسانی ساکن شمال شیلی شد، و آنها را از ترس سونامی به داخل خشکی هدایت کرد و به مدت بیش از 1000 سال آنها را دور از اقیانوس نگه داشت. با نظر به اینکه این جوامع برای تامین غذای خود عمدتا متکی به دریا بودند، این مدت زمانی بسیار بعید است.
