طلاق صوری برای دریافت حقوق بازنشستگی والدین

از سال ۹۸ تاکنون گزارش‌های متعددی درباره گرفتن طلاق صوری و دور زدن قانون برای دریافت مستمری پدر منتشر می‌شود. این نوع سوءاستفاده از سوی دخترانی است که پس از ازدواج، پدر مستمری‌بگیرشان را از دست داده اند، آن‌ها با ارائه دادن سند طلاق سعی در دور زدن قانون دارند.

به گزارش فرادید؛ براساس قانون وضع شده در سازمان تامین اجتماعی، فرزندان دختری که علاوه بر مجرد بودن اشتغال هم ندارند، یا طبق (ماده ۹۱ قانون تامین اجتماعی) از کاراُفتاده باشند، همچنین اگر فرزند و همسر مرد، مطلقه باشند، می‌توانند به عنوان وارث از حقوق بازنشستگی پدر یا همسر خود بهره ببرند.

اما به نظر می‌رسد که این قانون سبب سوءاستفاده برخی افراد شده است. این افراد با تظاهر به نداشتن شغل، همسر و یا ثبت نکردن رسمی ازدواج‌های اول و دوم، سعی دارند از مستمری پدرشان استفاده کنند.

در همین راستا زهرا سجادی، معاون اسبق معاونت زنان ریاست جمهوری گفته که متاسفانه بر اساس تحقیقات میدانی، مادران در مدارس نیز موضوع طلاق صوری را به یکدیگر پیشنهاد می‌دهند.

همچنین گزارش‌های مردمی بسیاری هم وجود دارد که خانواده‌ها از سوءاستفاده دختر و خواهرشان برای استفاده حقوق بازنشستگی همسر و پدر خبر داده اند.
ماجرای طلاق صوری فرزندان دختر
در یکی از گزارش‌های مردمی، دختر خانواده که وظیفه نگهداری از مادرش را برعهده داشته، به صورت صوری از همسرش جدا می‌شود تا بتواند نصف حقوق مستمری پدرش را دریافت کند.

این موضوع از دید دیگر خواهران و برادران او پنهان مانده، تا اینکه دختر به نگهداری مادرش که از کار افتاده بوده اعتراض می‌کند و از دیگر برادر و خواهرانش می‌خواهد تا در نگهداری مادر به او کمک کنند.

هنگامی که یکی از برادر‌ها مادر را نزد خود می‌برد و کارت حقوق بازنشستگی پدرشان را که سالهاست فوت کرده را می‌خواهد، خواهر از دادن کارت امتناع می‌ورزد. به همین خاطر برادر کارت بانکی را سوزانده و فیش حقوقی پدرش را از سازمان تامین اجتماعی طلب می‌کند.

هنگام بررسی فیش و کارت متوجه می‌شود که نصفی از حقوق به حساب خواهرش واریز می‌شود. این موضوع باعث می‌شود تا بیشتر پیگیر ماجرا شود.

در نهایت متوجه می‌شود که خواهرش به صورت صوری از همسرش جدا شده و با ارائه مدارک قانونی طلاق و به دلیل این که خودش هم تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی نیست، نصف حقوق پدر را دریافت کرده است.

در یک مورد دیگر هم مادری از سوءاستفاده دخترش گلایه کرده و گفته با گرفتن نصفی از حقوق همسرم زندگی برایم سخت شده است.

او می‌گوید: «یک‌سال پیش بود که دخترم با چشم گریان به خانه‌ام آمد. هرچه می‌پرسیدم چیزی نمی‌گفت تا این‌که ‏متوجه شدم از همسرش جدا شده. هرچند بعد از مدتی دوباره با هم ازدواج کردند، اما طبق قانون نیمی از ‏حقوق همسرم به دخترم رسید و هنوز هم ادامه دارد.»

گویا داماد او همسرش را مجبور کرده از هم جدا شوند ‏تا سهمی از حقوق پدرش را داشته باشد و دوباره با هم عقد کرده‌اند.

تعداد اینگونه افراد کم نیست و گزارش‌های بسیاری در این باره وجود دارد. در همین راستا چند سالی است که سازمان تامین اجتماعی سعی در قطع حقوق چنین افرادی دارد.

بر اساس بخشنامه این صندوق بیمه‌ای و بازنشستگی، چنانچه دو نفر به ادارات استانی شهادت بدهند طلاق چنین افرادی صوری است، گزارش آن به سازمان مرکزی ارسال و مجوز متوقف شدن مستمری صادر می‌شود.

همچنین مسئولان خواسته‌اند تا اگر مردم از چنین افرادی اطلاع دارند، گزارش دهند تا سازمان، بازرس و شعب بررسی‌ها را انجام بدهند و وضعیت تعیین تکلیف شود.
نحوه محاسبه میزان سهم بازماندگان
شاهین نامداری، کارشناس حقوق و تامین اجتماعی، فرض کنید سرپرست مرد خانواده فوت شده و تنها یک همسر و یک مادر بازمانده از او باقی مانده‌اند.

به گفته نامداری، در این حالت، همسر بازمانده ۵۰ درصد و مادر او ۲۰ درصد به ارث می‌برند، اما، چون تامین اجتماعی ملزم است که ۱۰۰ درصد مستمری را مبنا قرار دهد، یک نسبت ۵ به ۲ را میان این دو نفر در نظر می‌گیرد. جمع این نسبت‌ها عدد ۷ را نشان می‌دهد.

مستمری هرچه قدر باشد، مبلغ کل آن را بر جمع  عدد ۵ و ۲ تقسیم می‌کنند. برای مثال اگر میزان مستمری ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان باشد، آن را تقسیم بر ۷ می‌کنند که حاصل آن ۵۰۰ هزار تومان می‌شود؛ حالا این عدد را ضرب در نسبت در نظر گرفته شده برای هر یک از این دو می‌کنند.
 
در نتیجه سهم همسر بازمانده و سهم مادر او از کل مستمری به ترتیب ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و ۱ میلیون تومان است.  
معافیت از سربازی با طلاق صوری
معافیت کفالت مادر مطلقه به واسطه طلاق صوری، یکی دیگر از روش‌ها برای دور زدن قانون است.  

براساس قوانین نظام وظیفه، درصورتی که مشمولی پدر و مادرش از هم طلاق گرفته باشند، از خدمت سربازی معاف می‌شود.  

علت هم این است که به دلیل مطلقه و نیازمند بودن مادر به سرپرست، مشمول می‌تواند از این موضوع برای نرفتن به سربازی استفاده کند.

اما رئیس سازمان وظیفه عمومی گفته که این موضوع در شرایطی است که ۳۰ ماه از زمان طلاق گذشته باشد.

در صورتی هم اگر از طلاق صوری برای معافیت استفاده شود، مشمول مجازات خواهد شد.