بازار داغ قاچاق آثار باستانی عراق؛ «کشورهای همسایه نقش دارند»

یورونیوز :یک لوح کوچک سه هزار ساله متعلق به تمدن سومر، اخیرا روی وبسایت حراج آنلاین بریتانیا قرار گرفت و با قیمت پایه ۵۵۰ پوند به خریداران عرضه شد. کارشناسان می‌گویند این لوح بخشی از آثار باستانی قاچاق شده از عراق بوده و مشتی است نمونه خروار.

حضور شبه‌نظامیان مسلح، فساد اداری و عدم مراقبت از آثار باستانی در این کشور به قاچاق این آثار دامن زده است و از آن تجارتی پرسود ساخته است.

اوائل ماه جاری میلادی ایالات متحده بیش از ۱۷ هزار قطعه از گنجینه‌های باستانی عراق را که از آمریکا سردر آورده بودند به این کشور بازگرداند. این آثار عمدتا متعلق به ۴ هزار سال پیش‌ بوده‌اند.

عراق، میزبان تمدن‌های بزرگ بین‌النهرین یعنی سومر،‌ آشور و بابل بوده و عمده بقایای تمدن‌های باستانی در جنوب این کشور قرار دارند. یک مقام عراقی که نخواست نامش فاش شود در گفتگو با خبرگزاری فرانسه «مشکل اصلی» را عواملی از «کشورهای همسایه» دانست که در قاچاق این آثار دست دارند.
آثار باستانی عراقکارشناسان میراث فرهنگی عراق می‌گویند گرچه برخی از این آثار از طریق مرز اردن و سوریه و ترکیه از عراق خارج می‌شوند، اما اینک شهر عماره در نزدیکی مرز ایران به کانون قاچاق آثار باستانی عراق بدل شده است. این کارشناسان می‌گویند این آثار از ایران می‌گذرند و عمدتا با قایق‌های ماهیگیری به کشورهای حاشیه خلیج فارس برده می‌شوند.

به گفته مقامات عراقی پول قاچاق نصیب گروه‌های شبکه‌های جرائم سازمان یافته و گروه‌های شبه‌نظامی مسلحی می‌شود که برخی از آنها با ایران در ارتباط‌ هستند. همچنین برخی مقامات دولتی که عمدتا دستمزدهای کمی دارند از این مبالغ رشوه می‌گیرند.

در سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ اعضای داعش با بلدوزر و دینامیت و کلنگ به سراغ محوطه‌های آثار باستانی عراق رفتند و گنجینه‌های بسیاری را از این مناطق بیرون کشیدند.

گزارش «پیشگامی جهانی علیه جرائم سازمان‌یافته بین‌المللی» که در سال ۲۰۲۰ منتشر شد نشان داد که درآ‌مد دولت اسلامی از فروش آثار باستانی فقط در سال ۲۰۱۵ به حدود ۲۰ میلیون دلار رسیده است.

۲۷ درصد از جمعیت ۴۰ میلیون نفری عراق زیر خط فقر قرار دارند و مقامات این کشور می‌گویند اولویت‌هایشان مراقبت از آثار باستانی نیست.