رئیسی مظنون به «جنایت علیه بشریت» و تحت تعقیب بین المللی

ایران وایر - فرامرز داور: «ابراهیم رئیسی»، نامزد ریاست‌جمهوری و رئیس فعلی قوه قضاییه جمهوری اسلامی، یکی از ارکان قتل‌های فراقضایی و اعدام‌های خودسرانه تابستان ۱۳۶۷ است. از دید حقوق کیفری بین‌المللی رئیسی قویا مظنون به «جنایت علیه بشریت» است که بزرگ‌ترین جرم بین‌المللی محسوب می‌شود.
 

آیا اگر رئیسی پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ اعلام شود، اولین رئیس‌جمهور تحت تعقیب  ایران خواهد بود؟

 **
جنایت علیه بشریت به معنی کشتار وسیع افراد، شکنجه و سایر اعمال قساوت‌باری است که بر ضد انسان رخ می‌دهد و با کاستن از شان آدمی، مقام و منزلت انسان را پایمال می‌کند. این جنایت همراه با نسل‌کشی، جنایت جنگی و تجاوز نظامی، بزرگ‌ترین جرم بین‌المللی است. کشتار زندانیان در تابستان ۱۳۶۷ در ایران در حالی که حتی برخی از آن‌ها با سپری کردن دوره محکومیت در آستانه آزادی بودند، از مصادیق جنایت علیه بشریت است.
 
آیت‌الله «خمینی» در این سال به چهار نفر شامل «حسینعلی نیری»، حاکم شرع وقت، «مرتضی اشراقی»، دادستان وقت تهران، «مصطفی پورمحمدی»، نماینده وقت وزارت اطلاعات در زندان «اوین»، و «ابراهیم رئیسی»، معاون وقت دادستان کل کشور، که بعدها به «هیئت مرگ» معروف شدند، مجوز داد تا زندانیان سیاسی را که به مرام و منش گروه‌های مورد طرفداری خود پایبند مانده بودند، پاکسازی کنند. در مرداد و شهریور این سال هزاران زندانی سیاسی پس از محاکمات چند دقیقه‌ای اعدام شدند و در گورهای دسته‌جمعی بی‌نام دفن شدند.
 از دید حقوق کیفری بین‌المللی رئیسی قویا مظنون به «جنایت علیه بشریت» است که بزرگ‌ترین جرم بین‌المللی محسوب می‌شود.هر کدام از اعضای این هیئت در سه دهه اخیر به رتبه‌های عالی حکومتی رسیده‌اند، اما تا به حال شواهد فراوانی وجود دارند که ابراهیم رئیسی، رئیس فعلی قوه قضاییه، می‌تواند رئیس‌جمهور بعدی جمهوری اسلامی ایران باشد.
 
جنایت علیه بشریت از جرایمی است که تحت صلاحیت جهانی کشورها قرار دارد؛ یعنی هر دولتی می‌تواند فردی را که متهم به جنایت علیه بشریت است یا وضعیتی همچون ابراهیم رئیسی دارد و به طور جدی در مظان اتهام است، در خاک خود دستگیر و روند قضایی را علیه او اجرا کند. در حال حاضر «حمید نوری»، تبعه جمهوری اسلامی، با همین وضعیت در سوئد زندانی شده و در انتظار محاکمه است.
 
اما اگر رئیسی به ریاست‌جمهوری ایران برسد، با این پرونده چه وضعیتی در انتظار اوست؟ به طور خودکار روسای جمهوری، نخست‌وزیران، رهبران، پادشاهان و افرادی که مقام اصلی کشور محسوب می‌شوند، از مصونیت سیاسی برخوردار می‌شوند؛ یعنی دستگیری آن‌ها در کشور ثالث غیرممکن است، اما این وضعیت استثنایی هم دارد. اگر دادگاهی بین‌المللی همانند دیوان کیفری بین‌المللی در لاهه برای دستگیری فردی که مظنون یا متهم به جنایت علیه بشریت است، رای صادر کند، مصونیت سیاسی او دیگر معتبر نیست و هر دولتی که بخواهد، می‌تواند با دستگیری متهم یا مظنون، او را تحویل دادگاه دهد.
 
دستگیری چنین فردی اکنون با تشکیل یک دادگاه بین‌المللی، نظیر دادگاه رسیدگی به جنایات جنگی یوگسلاوی سابق یا دادگاه رسیدگی به وضعیت لبنان در پرونده ترور «رفیق حریری»، قابل انجام است. چنین دادگاهی برای رسیدگی به پرونده جنایت تابستان ۱۳۶۷ تشکیل نشده است، اما شورای امنیت سازمان ملل اختیار دارد دستور به تاسیس چنین دادگاهی بدهد که به فرض وتو نشدن از سوی اعضایی همچون چین و روسیه، زمینه تعقیب بین‌المللی مظنونان و متهمان به جنایت را فراهم می‌کند.
 
علیه رئیسی اکنون رای جلب بین‌المللی وجود ندارد و دیوان کیفری بین‌المللی هم نمی‌تواند چنین رایی صادر کند، چرا که زمان وقوع جنایات تابستان ۱۳۶۷ پیش از تشکیل این دادگاه بوده و مطابق اساسنامه آن، رسیدگی به جرایم پیش از تشکیل آن ممکن است. جمهوری اسلامی هم به این دادگاه ملحق نشده است تا امکان تعقیب قضایی فردی همچون رئیسی به شکل دیگری وجود داشته باشد، اما این همه احتمالات برای اجرای عدالت کیفری در پرونده تابستان ۱۳۶۷ نیست.
 
پرونده کشتار و اعدام‌های فراقضایی آن سال با یک اشتباه فنی از سوی جمهوری اسلامی بسته نشده و گشوده مانده است. جمهوری اسلامی با ادامه آزار خانواده‌های قربانیان و تخریب گورهای دسته‌جمعی اعدام‌شدگان، جنایت علیه بشریت در این پرونده را تا سال ۱۴۰۰ امتداد داده است. به بیان دیگر نظام جمهوری اسلامی با هدف از بین بردن آثار این جنایت دست به اقداماتی در سه دهه اخیر زده است که نتیجه آن بر خلاف هدف اصلی بوده و این پرونده را از حالت راکد خارج کرده و مسائل مربوط به آن را جدید و زنده نگه داشته است.
 
پرونده جنایات تابستان ۱۳۶۷ از دید کیفری هنوز مفتوح است و جرایم تازه‌تری به آن اضافه شده‌اند که آرام آرام به جامعه جهانی امکان تعقیب متهمان و مظنونان آن را داده است. گروهی از کارشناسان سازمان ملل متحد در سال گذشته نامه‌ای به دولت جمهوری اسلامی فرستادند و خواستار پاسخگویی آن‌ها درباره ابعاد این پرونده شدند. در این نامه گفته شده است که کشتار تابستان ۱۳۶۷ می‌تواند به مثابه جنایت علیه بشریت باشد.
 
در اقدامی تازه‌تر، پس از ارسال نامه به دولت ایران، بیش از ۱۵۰ کارشناس بین‌المللی حقوق و حقوق بشر که در میان آن‌ها «مری رابینسون»، مسئول پیشین کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، و «مارک مالوک»، معاون سابق دبیرکل این سازمان، هستند، در نامه‌ای به شورای حقوق بشر سازمان ملل خواستار آغاز تحقیقات بین‌المللی درباره کشتار سال ۱۳۶۷ زندانیان سیاسی در ایران شدند.
 
هم عملکرد سه دهه اخیر جمهوری اسلامی، هم دادخواهی خانواده قربانیان و هم به تازگی رویکرد کارشناسان بین‌المللی به پرونده، آن را به روز نگه داشته‌اند. ریاست‌جمهوری احتمالی ابراهیم رئیسی اهمیت اجرای عدالت کیفری در ارتباط با کشتار ۱۳۶۷ را در ابعاد بین‌المللی وسیع‌تر خواهد کرد.
 
تا زمان  صدور احتمالی دستور بین‌المللی، تحقیقات بین‌المللی درباره این کشتار و تعقیب بین‌المللی مظنونان و متهمان این پرونده، ممکن است ابراهیم رئیسی با استفاده از مصونیت سیاسی در سفرهای خود به کشورهای غربی دستگیر نشود، اما این وضعیت به معنی یک ریاست‌جمهوری آسان و بی‌دردسر برای او نیست. اگر دولتی اروپایی با پذیرش عواقب سیاسی میزبان او شود، موضوع  جنایت هر بار ممکن است بر اصل سفر او اثر بگذارد، چرا که نام او با این پرونده گره خورده است. حسن روحانی، رئیس‌جمهور کنونی ایران، در رقابت‌های انتخاباتی سال ۱۳۹۶ از رئیسی به عنوان کسی نام برد که کاری جز اعدام بلد نیست.
 
در دوره ریاست‌جمهوری «محمود احمدی‌نژاد» که مظنون پرونده جنایی هم نبود و صرفا منکر کشتار یهودیان به دست رهبران نازی آلمان شده بود، هیچ دولت اروپایی حاضر به میزبانی او در یک سفر دوجانبه نشد. احتمال این که رئیسی به فرض رسیدن به ریاست‌جمهوری وضعیتی بهتر از احمدی‌نژاد داشته باشد، بعید است.
 
پرونده جنایت کشتار تابستان ۱۳۶۷ در مراحل ابتدایی بین‌المللی شدن است و ریاست‌جمهوری یکی از مظنونان این پرونده حتما این روند را تسریع خواهد کرد.
رأی دهید
دیدگاه خوانندگان
۵۰
اصحاب کهف - کلن، آلمان

همه اقدامات این قوم شپشو مثل همین مورد یلخی پلخی و دیده تا نوک بینی هست.اینا اگه عقل و شعور درست حسابی داشتن که الان وضع مملکت در آستانه فروپاشی از هرجهت نبود که...یه مشت دزد و بی پدر مادر و لات و جوب خواب و در بهترین فرم آخوند روضه خون 2زاری ،180 درجه چرخیدن و شدن رهبر و وزیر و نماینده مردم ..چی میخواستیم بشه،بهتر از این؟
یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۰۸:۱۰
۵۸
فضول میرزا - استکهلم، سوئد

بدون هیچ حدیثی _ خاک تو سر رئیسی
یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۰۸:۴۶
۳۴
arian1 - ابادان، ایران

دیگر چه کسی در این دنیا مانده است که نداند آخوندها و مسئولان حکومت منفور و فاسد اسلامی همگی جنایتکار و آدمکش هستند. رئیسی فقط یکی از لن ادمکشها است که دیر یا زود بدست مردم مجازات خواهد شد.
یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۰۹:۳۷
۴۹
kurosh-h - گوتنبرگ، سوئد

اتفاقا ریس جمهور شدن یک قاتل. در یک نظام جنایتکار استبدادی نماد منطقی و درستی است ،
یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۰:۲۱
۵۱
مسعود راستگو - تهران، ایران

خب این که گفتن نداره! هر جایی مسئولینش بله قربان گوی غرب نیستند مظنون به جنایت علیه بشریت هستند ولی عربستان که با مخالفانش تو کشور دیگه سالاد درست میکنه نه! یمنی هارو میکشه نه! میانمار نه! امارات و قطر داعش رو تغذیه کردن نه!.. ولی فکر نمیکنم دوران خوشی اینا هم زیاد طول داشته باشه. راسته میگن خدا به هر قومی دوران بتاز بتاز میده تا اونا هم امتحانشونو بدن.
یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۰:۳۶
۶۷
waahed - منامه، بحرین

حال آدم به هم میخوره وقتی غربیها از حقوق بشر صحبت میکنند . مگر همینها نبودند که پیشرفته ترین سلاح جنگی ، کشنده ترین سلاح شیمیائی در اختیار صدام گذاشتن که رو سر ملت ایران و عراق بریزد ؟‌ آیا آنموقع ملت ایران بشر نبود ؟ اگر رئیسی بقول آنها چند متهم را محاکمه و اعدام کرد اروپاییها با دست صدام چند صد برابر از مردم ایران از زن و مرد و کودک که نه سر پیاز بودند نه ته پیاز به خاک و خون کشیدند . مگر همین غربی ها نیستند که همین حالا سلاح به عربستان میدهند که یمنی ها را بمباران میکنند ؟ مگر یمنی ها بشر نیستند ؟ فقط یک سوال ، حوثی ها چه جرمی مرتکب شده اند که مستحق این جنگ نابرابر باشند ؟ و اینکه آنها نباید حمله کنند و فقط باید دفاع کنند ؟ و هزاران جنایت دیگر اروپائیها که جای بیانش نیست . بماند اینکه حاضر نیستند حتی اسم کسی که تو کنسولگری ، آشکارا مخالف خود را قطعه قطعه کرد ، تو لیست سیاه قرار دهند ، میگویند این فردا پادشاه میشود و ما نمی توانیم او را تحریم کنیم . اینها حقوق بشر می فهمند ؟ اینها حقوق نفت و دلار بیشتر براشون ارزش داره !. خلاصه اینکه این موضوع ثابت کرد که رئیسی بهترین گزینه است 😀
یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۰:۴۹
۴۰
Negin.uae - دوبی، امارات متحده عربی

اگه بحث به سر جنایت علیه بشریت باشه باید جورج بوش و کلینتون وبقیه دوستاشون رو دستگیر کنن.این حرفها بازی با کلماته.اگه از اونا کشته بشن میگن جنایت علیه بشریت اگه از ما کشته بشن میشن یه تروریست یا یه دیکتاتور کشته شد.حالا چرا این بحثا الان که ده۱۰ پونزده روز بعد انتخاباته مطرح میشه؟
یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۱:۰۶
۴۴
محمدرضا نام آور - ژنو، سوییس

شعار، شعار، شعار! اگر هست اقدام کنید از طریق دادگاههای بین المللی و پیگیری کنید. تقصیر ما است که سکوت می‌کنیم.
یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۱:۴۸
۳۴
Reza9118 - شهرکرد، ایران

بازم بسیجی های دو ریالی ریختن تو سایت و دارن اینبار ماله کشی آیت الله اعدام رو میکنن، دیگه نوبت این جنایتکار هستش که واسه تطهیرش پول خرج بشه. به این بسیجی های مزدور پول بده، حتی داعش رو هم واست تطهیر میکنن. یارو از آخوندی حرف میزنه که ۴۲ ساله عین زالو کشور رو میبلعه، بعد طرف زده تو صحرای کربلا و از یمن و عربستان و غرب و بوش و کلینتون واسه ما میگه. چون اونا جنایتکار هستن، پس آیت الله اعدام آدم خوبیه!
یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۱:۵۴
۴۳
سماور ۱۸ - سیدنی، استرالیا

ابراهیم جلاد قاتل، تو همان شیطانی هستی که دست در زیر خانه های ما فرو کردی و مشغول مکیدن مال و جان و آسایش ما هستی...
یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۱:۵۷
۵۲
جنابِ سروان - مونرآل، کانادا

خداروشکر که مخالفین ما خیلی نادون هستندهاهاها یکیش این(freedom of the press) رفته متنی رو کپی پیست کرده یه بار نگاه نکرده که درسته یانه. تو مطلب پایینی یعنی این-->(معاون سیاسی سپاه: رئیس‌جمهوری باید مجری سیاست‌های خامنه‌ای باشد) نوشته(ما سعید نفیسی را در وسط دانشگاه تهران شلاق زدیم!) طرف خیلی شوته بخدا هاهاها سعید نفیسی ده دوازده سال قبل انقلاب مرده اونوقت ببین چی نوشته ازبس بیسواده این عبدالبوق خان هاهاهاها
یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۴:۵۹
۵۲
جنابِ سروان - مونرآل، کانادا

شوتعلی هایی که میاین اینجا قمپز درمیکنین یه بار وقتی دارین از جایی کپی+پیست میکنین نگاه کنین ببینین توش چی نوشته آیا باعقل و منطق جوره یا نه بعدهم مثل دستگاه پرینترو روبات نباشین.الان این یاردانقلی تقتقانی با روبات فرقش چیه؟خیلی بدبختی حاجی فریدم آو دپرس هاهاهاها
یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰ - ۱۵:۱۶
۴۴
metalrain - استکهلم، سوئد
[::waahed - منامه، بحرین::]. شما مشکلتون اینه که به مقابله به حرف کشورهای غربی حرف میزنی و ناخواسته دفاع از یک آدمکش میکنی که میخاد بشه رئیس جمهور و نماینده یک مملکت. بله آمریکا عامل نارنجی ریخت به سر ویئتنامیها تا درختان از بین بروند و پیدا کردن ویت کنگها راحت بشود و تا الان بچه های ناقص الخقه به خاطر عامل نارنجی متولد میشود. چین هم مشغول مقطوع النسل کردن مسلمانان چین هست روسیه هم که از قدیم الایام کشور دزد سرزمین وخیانتکار به ایران و خاک ایران بوده, انگلیس هم که مشخث است. خوب این چه ربطی به موضوع مملکت ما دارد؟! هر شهروند خودش عقل دارد که ببیند که مملکت ما به چه روزی افتاده یک روز تو بقل آمریکا یک روز تو بقل روسیه و چین, حالا این به شما مجوز میده چون کشورهای دیگه خطا کردند ما هم بیاییم یک آدمکش یک قاتل که هزاران جوان ایرانی را کشته رئیس جمهور کنیم؟!!!! این چطور استدلال عجیبی است؟!!
‌چهارشنبه ۱۲ خرداد ۱۴۰۰ - ۰۶:۱۶
نظر شما چیست؟
جهت درج دیدگاه خود می بایست در سایت عضو شده و لوگین نمایید.