کمتر از ۶‌ساعت بخوابید آلزایمر می‌گیرید

یک خبر مهم برای تمام کسانی که دچارم محرومیت از خواب هستند: این اعلامیه مهم چرت‌تان را پاره می‌کند. برطبق تحقیق بزرگی که نتیجه‌اش در نشریه نیچر کامیونیکیشن منتشر شده است، ۶‌ساعت یا کمتر خواب شبانه در طول هفته، مغز شما را معیوب می‌کند.

به گزارش فرادید، محققان بعد از پیگیری وضعیت ۸۰۰۰ نفر در طول ۲۵‌سال، به این نتیجه رسیدند که افراد بین سنین ۵۰‌تا ۶۰‌سال که «طول خواب شبانه‌شان ۶ ساعت یا کمتر» بود، در مقایسه با آن‌هایی که ۷ ساعت خواب شبانه داشتند، بیشتر در معرض خطر فراموشی بودند.

علاوه‌بر‌آن، خواب کوتاه دائمی بین سنین ۵۰، ۶۰ و ۷۰ سالگی خطر ابتلا به فراموشی را تا ۳۰‌درصد افزایش داده بود. محققان در این پژوهش سایر متغیر‌ها مانند سلامت روانی، از جمله بیماری افسردگی؛ موقعیت اجتماعی-جمعیت‌شناختی؛ عادات رفتاری و سلامت قلبی و متابولیکی افراد را کنترل کرده بودند.

تارا اسپیرس-جونز، معاون مرکز علوم مغز در دانشگاه ادینبورگ در اسکاتلند، می‌گوید: «خواب برای عملکرد طبیعی مغز مهم است و علاوه‌بر‌آن، این گمان وجود دارد که خواب برای پاک‌سازی پروتئین‌های سمی که در انواع زوال مغز از مغز ایجاد می‌شود هم نقش دارد.»

تام دنینگ، که ریاست مرکز فراموشی در موسسه سلامت ذهنی در دانشگاه تاتنهام در انگلستان را برعهده دارد، می‌گوید: «پیام این یافته‌ها برای ما چیست؟ اینکه شواهدی از برهم‌خوردن و نامنظم شدن خواب می‌تواند سال‌ها قبل از بروز علائم کلینیکی بیماری فراموشی در افراد ظاهر شود.»

دنینگ می‌گوید: «اما این مطالعه رابطه علی و معلولی را مشخص نمی‌کند. شاید بی‌خوابی یکی از علائم اولیه فراموشی باشد و شاید به این معنی باشد که محرومیت از خواب برای مغز خوب نیست و آن را در معرض بیماری‌های تحلیل‌برنده عصبی مانند آلزایمر و زوال عقل قرار می‌دهد.»
اول مرغ بود یا تخم‌مرغ؟
اثبات شده است که افرادی که بیماری آلزایمر دارند مشکلاتی در زمینه خواب دارند. بی‌خوابی، پرسه‌زنی شبانه و خواب‌آلودگی در طی روز از علائم اثبات‌شده آلزایمر و سایر اختلالات شناختی مانند زوال عقل با اجسام لویی و لوب فرانتال است.

اما آیا کم‌خوابی می‌تواند منجر به فراموشی شود؟ و کدام علت دیگری است؟ جافری آیلیف، استاد روان‌پزشکی و علوم رفتاری در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن، می‌گوید: «مسئله مرغ و تخم‌مرغ در مطالعات قبلی بررسی شده و تحقیقات به هر دو مسیر اشاره کرده‌اند. در مطالعات تجربی نشانه‌هایی از مرغ و تخم‌مرغ وجود دارد. شما از هر دو طرف می‌توانید آن را حرکت دهید.»

اما در مطالعات اخیر دانشمندان بروی صدماتی که محرومیت از خواب می‌تواند در افراد ایجاد کند، تمرکز کرده‌اند.

مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ انجام شد، نشان داد افرادی که طول دوره REM یا مرحله رویابینی کوتاهی دارند، بیشتر از سایرین در خطر بیماری فراموشی هستند. REM پنجمین مرحله از خواب و زمانی است که چشم‌ها حرکت می‌کنند، بدن گرم می‌شود، تنفس و ضربان سریع می‌شود و ذهن خواب می‌بیند.

برطبق مطالعه سال ۲۰۱۷، بزرگسالانِ میان‌سالی که فقط ۱‌شب دچار بدخوابی شده بودند، مقدار زیادی از رسوبات آمیلوئید بتا –یکی از نشانگان اصلی بیماری آلزایمر—در بدن‌شان تولید شده بود. بتا آمیلوئید یک ترکیب پروتئینی چسبناک است که ارتباط بین سلول‌های مغزی را مختل می‌کند و با تجمع یافتن در مغز در نهایت باعث مرگ سلول‌های مغزی می‌شود.

یک هفته بی‌خوابی مقدار تاو، پروتئین دیگری که با بیماری آلزایمر، زوال عقل لوب فرانتال و بیماری زوال عقل اجسام لویی، مرتبط است را در مغز افراد افزایش داده بود. مطالعه دیگری که در سال ۲۰۱۷ انجام شد نشانگر‌های بیماری فراموشی در مایع نخاعی را با گزارش افراد از بی‌خوابی شبانه مقایسه کرد و دریافت افرادی که مشکلات بی‌خوابی داشتند، بیشتر احتمال داشت که در آزمایش‌هایشان نشانه‌هایی از افزایش پروتئین تاو، صدمه به سلول‌های مغزی و التهاب مشاهده شود. در این مطالعه سایر عوامل زمینه‌ای مانند افسردگی، توده بدنی، بیماری‌های قلبی-عروقی و مصرف دارو‌های خواب‌آور کنترل شده بود.

باربارا بندلین، از مرکز تحقیقات بیماری آلزایمر در ویسکانسین، می‌گوید: «یافته‌های ما از این ایده که بی‌خوابی ممکن است باعث تجمع پروتئین‌های مربوط به آلزایمر در مغز شود، حمایت می‌کند. این حقیقت که ما می‌توانیم این اثرات را زمانی در افراد تشخیص دهیم که به لحاظ شناختی سالم هستند و نزدیک به سنین میان‌سالی هستند، می‌تواند به ما امکان دهد تا پنجره فرصتی باز است مداخله کنیم.»
اطلاعات تازه درباره ارتباط بین محرومیت از خواب و فراموشی
الیزابت کولتارد، دانشیار در رشته مغز و اعصاب زوال عقل در دانشگاه بریستول در انگلستان، می‌گوید: «در این تحقیق یک جمعیت بزرگ در یک دوره زمانی طولانی بررسی شدند، پس «اطلاعات جدیدی به این تصویر در حال ظهور افزوده شده است. این یعنی حداقل برخی افرادی که دچار فراموشی شده بودند در آغاز انجام این مطالعه که میزان خواب آن‌ها بررسی شد، نشانه‌هایی از این بیماری را نداشتند. این یافته این ایده را تقویت می‌کند که بی‌خوابی در دوران میان‌سالی می‌تواند علت زوال عقل باشد یا در آینده باعث بدتر شدنِ زوال عقل بشود.»

سارا آیماریسیو، از مرکز تحقیقات آلزایمر در انگلستان، می‌گوید: «در حال حاضر روشی قطعی برای پیشگیری از فراموشی وجود ندارد، اما افراد می‌توانند با تغییر برخی عادات رفتاری خطر ابتلا به بیماری را در خود کم کنند. یافته‌ها نشان می‌دهند که سیگار نکشیدن، پرهیز از مصرف الکل، فعالیت ذهنی و جسمی، پیروی از رژیم غذایی متعادل، نگه‌داشتنِ کلسترول و فشار خون در حد متعادل، می‌توانند مغز را در گذر ایام سالم‌تر نگه دارد.»