چطور طول عمر ماشین لباسشویی را افزایش دهیم؟

یوهان رافبی بی سی :یوهان راف از اینکه ماشین لباسشویی او چند ماه بعد از اتمام گارانتی‌اش از کار افتاد، ناراضی بود.

یوهان، سی و سه ساله و اهل استکهلم است. او در این باره می‌گوید: "خیلی عجیب بود. چون وسیله‌ای نیست که هر روز از آن استفاده بشود، آن چنان مصرف نشده بود."

مانند بسیاری از پدر و مادرهای سوئدی، یوهان برای شستن لباس‌های فراوان دو فرزند کوچکش، علاوه بر ماشین لباسشویی که در خانه دارند، از ماشین‌های لباسشویی عمومی بلوک ساختمانی محل زندگی خود هم استفاده می‌کند. یوهان در این باره با خنده می‌گوید: "مشکلی بود که باید برطرف می‌شد. ولی قضیه مرگ و زندگی نبود."

او با کمک قانون معافیت مالیاتی سوئد که میزان کارمزد تعمیرکار برای تعمیر لوازم برقی بزرگ خانه را نصف می‌کند به یک شرکت تعمیرات، ۱۵۰۰ کرون سوئد، معادل ۱۸۰ دلار پرداخت کرد تا روز بعد یک قطعه را جایگزین کنند.

اما تعمیر لوازم از کار افتاده معمولا، مقرون به صرفه، آسان و خوشایند نیست. اغلب ما ترجیح می‌دهیم به جای تعمیر وسیله مورد نظر، آن را جایگزین کنیم.

شرکت آی‌فیکس‌ایت iFixit که تلاش می‌کند مصرف‌کنندگان را به تعمیر لوازم خانگی تشویق کند برآورد کرده است که حداقل ۳۰ درصد وسایل برقی، درحالیکه هنوز قابلیت تعمیر دارند، دورانداخته می‌شوند. این نوع زباله به تدریج دارد تبدیل به یکی از سریع‌ترین جریان‌های زباله در جهان می‌شود.

توماس اپسومر، سخنگوی iFixit می‌گوید: "بسیاری از مصرف‌کنندگان، لوازم خانگی را تعمیر نمی‌کنند زیرا در دهه‌های اخیر تولید و خرید آنها مقرون به صرفه شده است."

او برآورد می‌کند با توجه به تورم، قیمت یک ماشین لباسشویی جدید، حدود ده تا بیست بار ارزان‌تر از قیمت خرید آن در دهه ۶۰ میلادی است.

اپسومر در ادامه می‌گوید: "اگر یک وسیله برقی نو، بسیار ارزان باشد، شرایط برای روی آوردن به تعمیر سخت‌تر می‌شود."
در دانشگاه لوند در جنوب سوئد، یسیکا لوث ریشتر، محقق کسب و کارهای بهینه و پایدار معتقد است علاوه بر این، یک تغییر فرهنگی در ارزشی که برای وسایل خانگی خود قائل هستیم به وجود آمده است.

او می‌گوید: "ما در دوران تندمصرف زندگی می‌کنیم که در آن وسایل یک بار مصرف به نظر می‌آیند و ارتقا دادن وسایل به آخرین مدل در دسترس، رایج شده است."

از سوی دیگر، برندها در رقابت شدید با هم قرار دارند و تلاش می‌کنند با تخفیفات ویژه و گزینه‌های تحویل سریع، مشتریان را تشویق کنند تا محصولات جدید را بخرند و "از حس رضایت آنی که به آنها دست می‌دهد" لذت ببرند.

تولیدکنندگان ماشین لباسشویی ممکن است نظری مخالف داشته باشند. شرکت بریتانیایی Ebac ماشین‌های لباسشویی خود را طوری می‌سازد که ده سال عمر کنند. جان الیوت، موسس و مدیرعامل این شرکت معتقد است بیشتر ماشین‌های لباسشویی اغلب خوب ساخته شده‌اند. با این حال او نسبت به مدل‌های ارزان قیمت موجود در بازار مطمئن نیست.
جان الیوت می‌گوید بیشتر ماشین‌های لباسشویی این روزها خوش ساخت هستندالیوت می‌گوید: "ماشین های لباسشویی ارزانی وجود دارد که قیمت فروش آنها پایین‌تر از قیمت خرید قطعات ما است. خود این مسئله گویا است. این طور نیست؟"

با اینکه یوهان راف توانست برای تعمیر ماشین لباسشویی خود، شرکتی در نواحی استکهلم پیدا کند، یسیکا لوث ریشتر می‌گوید: "با افزایش علاقه ما به فرهنگ تندمصرف، تعداد مراکز تعمیرات در سراسر اروپا کاهش پیدا کرده است."

در نتیجه حتی مصرف‌کنندگانی که می‌خواهند زندگی بهینه و پایدارتری داشته باشند به سختی می‌توانند برای تعمیر لوازم خود متخصصی با قیمت مناسب پیدا کنند. تحقیقات iFixit نشان می‌دهد که مردم کمتر تمایل دارند هزینه تعمیراتی را بپردازند که بیش از ۳۰ درصد قیمت یک وسیله‌ نو است.

مانس یونگمارک، مدیر الکترولوکس Electrolux، یکی از برندهای لوازم برقی سوئدی که نمایندگی مرکزی آن در استکهلم قرار دارد با این نظر موافق است و می‌گوید: "چیزی که بیشتر آنها احساس می‌کنند این است که نمی‌دانند تعمیر وسیله چقدر هزینه خواهد داشت و چقدر طول خواهد کشید. این تعیین کننده است."

این شرکت که به دنبال تولید محصولات بهینه و پایدار است، تلاش می‌کند مشتریان بیشتری را تشویق کند لوازم از کار افتاده را تعمیر کنند. الکترولوکس، خدمات مشاوره تلفنی و اینترنتی خود را افزایش داده تا به مشتریان کمک کند تعمیرات کوچک را خودشان به تنهایی انجام دهند. به علاوه این شرکت، یک دوره آزمایشی برای ارائه سرویس تعمیرات با هزینه ثابت ۲۰۹ دلار، در بعضی از مناطق سوئد و دانمارک راه‌اندازی کرده است.

یونگمارک در ادامه می‌گوید: "ما ریسک بزرگی می‌کنیم زیرا بعضی از تعمیرات گران‌تر و بعضی‌ها ارزان‌تر هستند. اما هدف ما این است که تعمیرات را ممکن کنیم." او قبول دارد که این اقدام شرکت می‌تواند درآمد مبتنی بر فروش لوازم نو را کاهش دهد. اما امیدوار است با ایجاد اعتماد و وفاداری در مشتریان همچنان در درازمدت سود کند.
مونس لونگ مارک از شرکت الکترولوکس می‌گوید شرکت او می‌خواهد تعمیرات را تشویق کندتاکنون روند آزمایشی ارائه سرویس تعمیرات با هزینه ثابت، در سال ۲۰۲۰ میلادی، ۲۰ درصد افزایش در رزروها را در پی داشته و به نظر پرطرفدار بوده است. در سوئد این اقدام با کمک همان قانون معافیت مالیاتی امکان‌پذیر است که یوهان راف برای تعمیر ماشین لباسشویی خود استفاده کرد. از زمانی که لوازم برقی بزرگ در سال ۲۰۱۷ میلادی شامل این قانون شد، تعمیرات به تدریج افزایش یافته و در سال ۲۰۲۰ میلادی رشد ۱۶ درصدی داشته است.

هنوز اطلاعاتی از دلایل روی آوردن مشتریان به تعمیر لوازم برقی در دست نیست. اما آژانس مالیات سوئد و تولیدکنندگانی مانند الکترولوکس برآورد می‌کنند بیکاری و ناامنی اقتصادی در پی شیوع ویروس کرونا ممکن است مردم بیشتری را تشویق کند به جای اینکه هزینه خرید وسایل نو را بپردازند لوازم خود را تعمیر کنند.

فعالان مصرف بهینه و پایدار می‌خواهند کشورهای بیشتری کمک‌های مالیاتی مشابه و یا اهرم‌های اقتصادی دیگری را برای تشویق و کمک به انجام تعمیرات در اختیار مشتریان قرار بدهند. اما با وجود فشاری که شیوع ویروس کرونا بر منابع مالی عمومی وارد آورده است، این نوع معافیت‌های مالیاتی می‌تواند حتی برای دولت‌هایی که برای کمک به محیط زیست تلاش می‌کنند مشکل باشد.

روش دیگر، جریمه کردن تولیدکنندگانی است که به عمد قابلیت تعمیر در محصولات را دشوار می‌کنند. به تازگی در اتحادیه اروپا قانونی تصویب شده است که شرکت‌ها را مجبور می‌کند تا ده سال قطعات یدک برای محصولاتشان فراهم کنند و تولیداتشان را به نحوی طراحی کنند که دوام بیشتر داشته باشد. این قوانین شامل ماشین لباسشویی، ماشین ظرفشویی، یخچال و لوازم روشنایی می‌شود. تعمیرات باید با ابزار در دسترس عموم و بدون آسیب رساندن به محصول امکان پذیر باشد.

فعالان مصرف بهینه می‌گویند این اقدام گامی در مسیر درست است. اما این قانون قیمت مشخصی برای قطعات یدک در نظر نگرفته است. به علاوه تنها متخصصین و نه خود مصرف‌کنندگان قادر خواهند بود تعمیرات را انجام دهند. این اقدام با موافقت تولیدکنندگانی که نگران خطرات و مشکلات احتمالی بودند همراه بوده است.
نگرانی توماس اوپسومر از iFixit، این است که تعمیر دستگاه‌ها سخت‌تر شده استعلاوه بر این، توماس اپسومر، سخنگوی iFixit نگران است همچنان که فناوری لوازم خانگی پیشرفته‌تر می‌شود ممکن است زمینه برای عدم موفقیت بیشتر و تعمیرات هم دشوارتر شود.

اما تولیدکنندگانی مانند الکترولوکس، خلاف این را باور دارند. مانس یونگمارک می‌گوید هوشمندتر شدن لوازم خانگی این شرکت، به عمر بادوام و قابلیت تعمیر لوازم کمک می‌کند. برای مثال، اگر ماشین ظرفشویی بتواند زمان مورد نظر برای آب‌کشی فیلتر را اعلام کند، ممکن است بتوان از خرابی وسیله جلوگیری کرد.

با این وجود، مشتریان با یک دو راهی روبرو هستند: وسیله‌ای نو و هوشمند که برای مصرف بهینه و پایدار طراحی شده است بخرند و یا وسیله‌ای قدیمی‌تر و با امکانات کمتری را تعمیر کنند.

متخصصین مصرف بهینه و پایدار معتقدند که استفاده و نگهداری از لوازمی که در اختیار دارید تقریبا همیشه ارزان‌تر و بهینه‌تر است. اگر وسیله‌ای را دور بیندازید، هم به دو میلیارد تن زباله‌ای که سالانه در جهان تولید می‌شود می‌افزایید و هم با خرید یک وسیله جدید که اغلب از مواد تازه استخراج شده ساخته شده‌ است به تولید کربن در سیاره زمین کمک می‌کنید.

اما متخصصین بر سر این مسئله اختلاف دارند که آیا شرکت‌هایی که به دنبال سود بیشتر هستند و مشتریان تندمصرف واقعا قادر خواهند بود عادت‌های خود را تغییر دهند یا نه.

اپسومر در این باره می‌گوید: "تا زمانی که فروش یک محصول نسبت به تعمیر آن برای یک شرکت سود بیشتری داشته باشد، آن شرکت از سوی سهامدارانش در فشار خواهد بود که به فروش ادامه دهد."

یسیکا لوث ریشتر در این باره خوش‌بین‌تر است و معتقد است احتمالا در آینده تعمیر لوازم، آسان‌تر و رایج‌تر خواهد بود. او می‌گوید: "هرچه تعداد کسانی که به تعمیر لوازم تمایل دارند و کسانی که به دنبال سرویس تعمیرات و یا محصولاتی با قابلیت تعمیر هستند بیشتر شود، این روند هم رایج‌تر می‌شود. این کار قبلا رایج بود. و همین من را خوش بین می‌کند که این روند در واقع به نوعی گردشی است به عقب و زمانی که به عنوان یک جامعه این کار را بیشتر از امروز انجام می‌دادیم."