فیگارو : از دارا و ندار تا اعضای رژیم همگی در فکر فرار از ایران هستند

رادیو فرانسه : فیگارو در سرمقاله خود نوشته است : حکومت ایران به گربه زندانی می ماند که در گوشه‌ای گرفتار شده و ناچار است برای آزاد کردن خود از فشار تحریم‌ها چنگ بیندازد، هر چند با این کار به طرز خطرناکی مسیر فرار به جلو را در پیش گرفته و می رود با نقض پی‌درپی برجام از نقطه گسست عبور کند.

سرمقاله نویس فیگارو سپس افزوده است که با نزدیک شدن موعد انتخابات ریاست جمهوری در ایران، دامنه عمل باصطلاح جناح میانه‌رو رژیم اسلامی به رهبری حسن روحانی بیش از پیش کاهش می‌یابد و جناح تُندرو حکومت دست به هر کاری می‌زند تا مانع تعدیل تحریم‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی مردم شود چون هر دو را به سود روحانی و جناح او می‌داند. به همین خاطر بازگشت به مسیر دیپلماتیک برای مهار مسیر جنون‌آمیزی که تهران در پیش‌گرفته پیچیده‌تر از هر زمان شده است. سرمقاله نویس فیگارو در پایان طرح واشنگتن و متحدان آن را برای مهار نفوذ منطقه‌ای ایران و برنامه موشک‌های بالستیکی این کشور نقش بر آب خوانده است.

فیگارو همچنین گزارشی دارد به قلم فرستاده ویژه خود به تهران، ژورژ مالبرنو، درباره ایران بی رمق و تلاش‌های حکومت ایران برای لغو تحریم های آمریکا. گزارشگر فیگارو از همان آغاز به نقل از یک جوان ساکن اصفهان و فعال در حوزه گردشگری نوشته است که "فشارهای حداکثری" دونالد ترامپ نه فقط صنعت گردشگری، بلکه بخش مهمی از اقتصاد ایران را به زانو درآورده است که از جمله نتایج آن ناامیدی و سرخوردگی جوانان و تشدید فرار مغزها و طبقه متمول از کشور است. برای نمونه، سال گذشته و همزمان با آغاز بحران "کووید ١٩" بیش از سه هزار پزشک ایران را ترک کردند.

با این حال، تحریم‌ها و سقوط ارزش ریال تنها منشاء و مسبب فرار مغزها نیستند. ایرانیان و به ویژه زنان ایرانی دیگر تحمل فشارها و تبعیض های مذهبی و جنسیتی حکومت اسلامی را ندارند و نمی‌پذیرند که بی ارزش شمرده شوند. جوانان و دانشجویان سرخورده از بیست سال تلاش بی ثمر برای اصلاح رژیم مذهبی اکنون با تأسی از نویسندگانی چون صادق هدایت یا ابراهیم گلستان بیش از پیش راه تبعید را در پیش می‌گیرند. یک دانشجو به گزارشگر فیگارو گفته است : "اگر چه ترامپ رفته است، اما، ایرانیان در یک برزخ خطرناک زندگی می‌کنند و از خود می‌پرسند : "آیا اسرائیل به ما حمله خواهد کرد؟"

ژورژ مالبرنو سپس نوشته است : در این وضعیت برزخی، "اقتصاد مقاومتی" رژیم اسلامی نوعی سرهم‌بندی برای مدیریت جامعه‌ای با هشتاد و هشت میلیون نفر جمعیت است. طبقه متوسط عملاً از بین رفته و به قول یک تاجر ایرانی : در گذشته با فقیر روبرو بودیم و حالا با فقر. 

گزارشگر فیگارو سپس افزوده است : حتا برخی کادرهای جمهوری اسلامی حالا چشم به خارج برای حفاظت از فرزندان و بستگان خود دوخته اند : "اعضای نظام اسلامی بیش از پیش درباره قیمت املاک در ترکیه یا پرتغال کسب اطلاع می‌کنند."

اگر چه سعید لیلاز، اقتصاددان مدافع حسن روحانی، در گفتگو با گزارشگر فیگارو نسبت به ازسرگیری مذاکرات میان حکومت ایران و آمریکا ابراز خوش‌بینی کرده، مشروط به این که به گفته او آمریکا دست‌کم بخشی از تحریم‌های خود را علیه تهران لغو کند، اما، حسین شریعتمداری، مدیر مسئول روزنامه کیهان، با قاطعیت به خبرنگار فیگارو گفته است که "هیچ مذاکراه‌ای میان حکومت ایران و آمریکایی‌ها صورت نخواهد گرفت و جمهوری اسلامی همچنان در پی خنثی کردن تحریم‌های واشنگتن است."

حسین شریعتمداری گفته است که "آمریکایی‌های در پی مقابله با نفوذ حکومت ایران در خاورمیانه و محدود کردن برنامه موشکی آن از طریق مذاکره هستند. و این در واقع، نه مذاکره، بلکه بهانه‌ای برای تضعیف جمهوری اسلامی است." حسین شریعتمداری سپس گفته است : "از این‌ها گذشته، رهبر جمهوری اسلامی ایران صریحاً گفته است که پیش از آغاز مذاکره، آمریکا باید کلیه تحریم‌های خود را علیه ایران لغو کند." یعنی نه فقط تحریم‌های مربوط به برنامه اتمی ایران، بلکه دیگر تحریم‌های مربوط به نقض حقوق بشر در این کشور را از بین ببرد.

ژورژ مالبرنو در جای دیگری از گزارش خود تصریح کرده است که کمتر از چهار ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری در ایران،  لغو تحریم‌ها در این کشور به یک داو انتخاباتی تبدیل شده است و جناح تُندرو حکومت اسلامی می‌کوشد مُهر خود را بر این داو بنشاند، به طوری که اخیراً "سازمان اطلاعات سپاه پاسداران نمایندگان خود را به وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های دولتی جهت یک بازرسی گسترده و عمومی و در جستجوی دهها میلیارد دلار گم شده گسیل داشته است." یک مقام دولتی به خبرنگار فیگارو گفته است که سازمان اطلاعات سپاه پاسداران "می‌خواهد بداند که چه کسانی در سال‌های اخیر ثروت اندوخته‌اند تا برای همه پرونده‌سازی کند."

گزارشگر فیگارو در جای دیگری از مقاله خود می‌نویسد که مدافعان برجام  در رژیم اسلامی حول حسن روحانی و محمدجواد ظریف به آمریکا التماس می‌کنند که با آنان مذاکره کند، در غیر این صورت و با روی کار آمدن جناح تُندرو رژیم ایران همه امیدها برای احیای این توافق از بین خواهد رفت. یک دیپلمات اروپایی به خبرنگار فیگارو گفته است : "مطمئن نیستم که آمریکایی ها برای این دست حرف‌ها ارزشی قائل باشند."   

به نوشته فیگارو تنش در این حال در تهران محسوس است. محکومیت اسدالله اسدی، دیپلمات ایران، به بیست سال زندان به جرم ساماندهی یک عملیات تروریستی نافرجام در تجمع سازمان مجاهدین در حومه پاریس، واکنش تهران را برخواهد انگیخت. فیگارو نوشته است : این هشدار به شماری از سفارتخانه‌ها در تهران (بلژیک، فرانسه، آلمان...) داده شده است. به نوشته فیگارو : "همه محافل قدرت در ایران، فرانسه، نه بلژیک، را مسئول محکومیت اسدالله اسدی می دانند"، هر چند دادگاه بلژیک دیپلمات ایرانی را به جرم ساماندهی عملیات تروریستی به بیست سال زندان محکوم کرد. فیگارو می‌افزاید : در این فضای بحران‌زاده اظهارات اخیر رئیس جمهوری فرانسه که خواستار مشارکت عربستان و اسرائیل در توافق اتمی آینده با ایران شد با مخالفت و محکومیت گسترده در ایران روبرو شده است. بر اساس برخی گزارش‌ها تهران به نشانه تلافی یک شهروند ایرانی-فرانسوی و یک شهروند آلمانی ایرانی تبار را دستگیر و زندانی کرده است. دستگیری و حبس فریبا عادلخواه و سپس حصر خانگی پژوهشگر فرانسوی-ایرانی و همچنین ربودن و اعدام روح‌الله زم، پناهنده ایرانی در فرانسه، مناسبات تهران و پاریس را در دوره اخیر شدیداً مسموم و تخریب کرده‌اند.

یک مقام دولتی ایران در گفتگو با گزارشگر فیگارو، موضع اخیر امانوئل ماکرون مبنی بر مشارکت اسرائیل و عربستان در مذاکرات آتی با ایران را دلسرد کننده خوانده و گفته است : به ویژه اینکه رئیس جمهوری فرانسه پیشتر کوشیده بود مناسبات خوبی با روحانی برقرار کند و نقش میانجی میان ایران و دولت ترامپ را برعهده بگیرد.

به نوشته ژورژ مالبرونو، بحران ناشی از "کووید ١٩"، مراسم بی رمق سالگرد انقلاب اسلامی در نتیجه همین بیماری سایه‌گستر و نفوذ موساد در دستگاه‌های امنیتی ایران که به قتل محسن فخری‌زاده منجر شد... از جمله نشانه‌های دلسردی عمومی در ایران هستند. خبرنگار فیگارو سپس از قول یک دیپلمات اروپایی نوشته است : بعید است در این فضای دلسردی حتا حکومت ایران بخواهد برجام را نجات بدهد. دیپلمات اروپایی گفته است : "مطمئنم که جو بایدن می‌خواهد اقبال خود را برای احیای برجام بیازماید. اما، آیا رهبران ایران چنین آمادگی را دارند؟" دیپلمات اروپایی در ادامه به گزارشگر فیگارو گفته است : "حکومت ایران علاقه ای به توافق اتمی ندارد. برای حکومت ایران مهم صدور نفت و دسترسی به نظام مالی است. اما، چه چیزی آنان حاضرند در ازای این‌ها بدهند؟" دیپلمات اروپایی سپس افزوده است که با منطق و راهی که رهبران ایران در پیش گرفته‌اند هیچ چیز.