چرا سیارک بنو سنگریزه به فضا پرتاب میکند؟
رأی دهید
فضاپیمای اسیریس-رکس (OSIRIS-Rex) ناسا مدتهاست حول این سیارک نزدیک به زمین میچرخد تا اطلاعات بیشتری درباره آن کسب کند.
اخترشناسان پیشتر حین بررسیها متوجه شده بودند که روی سطح این سیارک، که به لحاظ شکل همچون الماسی صیقل یافته است، تحرکاتی به چشم میخورد و ذرات کوچکی از سنگریزه مدام به هوا پرتاب میشوند. این در حالی است که سیارکها معمولا در سکوت و سکون به حرکت خود در فضا ادامه میدهند.
در واقع تفاوت سیارکها با ستارههای دنبالهدار که تحرک دارند از همینجا ناشی میشود. ستارههای دنبالهدار از یخ، سنگ و گرد و غبار تشکیل شدهاند. با ذوب شدن یخ لایه بیرونی آنان توسط خورشید بخار شکل میگیرد و اینگونه همراه با ذرات غبار، یک دم بلند و غبارآلود تشکیل میشود.
این در حالی است که سیارکها عمدتا از سنگ و گرد و غبار تشکیل شدهاند و روی سطح آنان عموما تحرکی حاکی از سرزندگی به چشم نمیخورد.
دانته لورتا، محقق ارشد فضاپیمای اوسیریس-رکس و استاد دانشگاه آریزونای آمریکا میگوید: «ما فکر میکردیم سطح تختهسنگی و صیقلی سیارک کشف عجیب ما باشد، اما این قضیه برخاستن ذرات سنگریزه به هوا ما را شگفتزده کرد.»
دادههای دریافت شده از دوربینهای فضاپیما، که در فاصله ۵۶۵ متری سیارک قرار دارد، نشان میدهد این سیارک در ماه ژانویه بارها ذرات ریز به فضا پرتاب کرده است.
ذرات سنگریزه به قطر ۷ میلیمتر پس از یک پرش کوتاه به خاطر جاذبه ضعیف سیارک بار دیگر به سطح آن بازمیگردند و مجدد به فضا پرتاب میشوند. برخی از این سنگریزهها میتوانند سرانجام وارد مدار سیارک شوند و حتی یک تا دو عدد از آنها در هر روز از مدار فراتر رفته و در فضا سرگردان میشوند.
استیو چسلی، محقق ارشد در آزمایشگاه پیشران جت ناسا در کالیفرنیا و تیم همراهش که مسیر حرکت صدها سنگریزه را ردیابی و رصد کردهاند میگویند این پدیده احتمالا به دلیل «شکست حرارتی» روی میدهد.
سطح سیارک در حین چرخش به طور مکرر سرد و گرم میشود و همین عامل باعث میشود ذرات کوچک سنگریزه در مقیاس میلیمتری از روی آن جدا شوند.Orbiting Bennu for nearly two years, @NASA's @OSIRISREx mission has made a surprising discovery about the distant asteroid: it's shedding >> https://t.co/RW6mEdKjxu pic.twitter.com/vSFGdRqCN7
— NASA Marshall (@NASA_Marshall) September 10, 2020
همچنین محل تجمع این سنگریزهها با نقشه محل برخورد شهابسنگها به این سیارک تطبیق دارد که این نیز میتواند عاملی دیگر برای این پدیده نادر باشد. دانشمندان گفتهاند برای اظهار دقیقتر هنوز به شواهد بیشتری احتیاج است.
اگر همهچیز مطابق برنامه پیش برود فضاپیما در سپتامبر سال ۲۰۲۳ با مخزنی حاوی گرد و غبار سطح سیارک به زمین بازمیگردد تا دانشمندان بتوانند آنها را از نزدیک بررسی کنند.
نتایج یافتههای جدید در نشریه علمی «تحقیقات ژئوفیزیک» منتشر شده است.