آن روی سکه عادی سازی روابط امارات و اسرائیل

فرارو نوشت: برخی گزارش‌ها در رسانه‌های اسرائیلی حاکی از این است که امارات ممکن است خواستار انتقال فناوری برخی سلاح‌های اسرائیلی شود. علاوه بر این، امارات برای خرید جنگنده‌های اف ۳۵ نیز ابراز تمایل کرده است. اما معروف است که آمریکا این جنگنده‌ها را فقط به کشور‌های محدودی می‌فروشد.
 
امارات به طور رسمی، هدف از عادی سازی روابط با اسرائیل را توقف طرح الحاق کرانه باختری و به تبع آن احیای «راه حل دو دولتی» اعلام کرد. اما برخی ناظران بر این باور هستند که عادی سازی روابط میان ابوظبی و تل آویو، اقدامی در راستای ایجاد جبهه جدیدی در مقابل ایران است.
 
در پی اعلام عادی سازی روابط میان امارات و اسرائیل، این سوال مطرح شد که امارات چه منفعتی در برقراری روابط مناقشه‌برانگیز با اسرائیل دارد. اماراتی‌ها سعی کردند که توافق‌شان با اسرائیل را به نفع فلسطین نشان دهند.
 
محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی، که معمار توافق با اسرائیل است، در توئیتی نوشت: «در تماسی تلفنی با [دونالد]ترامپ، رئیس جمهور آمریکا و [بنیامین]نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، بر سر توقف الحاق زمین‌های فلسطینی به اسرائیل توافق حاصل شد. همچنین، امارات و اسرائیل درباره تهیه نقشه راهی برای راه اندازی همکاری مشترک و رسیدن به روابط دوجانبه به توافق رسیدند.»
 
مقامات و رسانه‌های اماراتی، همگی تلاش کردند اقدام امارات را گامی در راستای جلوگیری از غصب زمین‌های فلسطینی توسط اسرائیل جلوه دهند، هر چند که نتانیاهو لحظاتی بعد از اعلام توافق با امارات، اعلام کرد که طرح الحاق، لغو نشده، بلکه فقط به تعویق افتاده است.
 
توجیهی که امارات برای امضای توافق عادی سازی روابط با اسرائیل ارائه کرد، بسیاری از ناظران و طرف‌ها در منطقه، از جمله دولت خودگردان فلسطین در کرانه باختری، را متقاعد نکرد. بسیاری، این پرسش را مطرح کردند که امارات چه منفعتی از عادی سازی روابط با اسرائیل به دست آورد. خصوصا که این عادی سازی از منظر بدنامی ابوظبی در افکار عمومی جهان عرب هزینه هنگفتی به امارات تحمیل کرد.
 
منافع آمریکا و اسرائیل از توافق عادی سازی کم و بیش مشخص است. دونالد ترامپ برای اعلام این توافق «تاریخی» انتخاب شد، چون وضع مناسبی در داخل آمریکا ندارد و امیدوار است که بتواند یک دستاورد مهم را قبل از انتخابات ریاست جمهوری به کارنامه خود اضافه کند.
 
نتانیاهو نیز کم و بیش وضع مشابهی دارد. او در داخل با چالش‌های سیاسی زیادی مواجه است که ممکن است او را از قدرت پایین بکشند. از این رو، با اعلام عادی سازی روابط با امارات، دنبال جلب حمایت افکار عمومی اسرائیل است. البته علاوه بر منافع نتانیاهو، منافع ملی اسرائیل نیز تامین شد. به هر حال، امارات اولین کشور عربی غیرهمسایه اسرائیل بود که به عادی سازی رسمی با اسرائیل روی آورد. آخرین کشور عربی که با اسرائیل توافق عادی سازی روابط امضا کرده بود، اردن بود که در سال ۱۹۹۴ با اسرائیل توافق صلح امضا کرد.
 
اما امارات در ظاهر هیچ سودی از توافق با اسرائیل به دست نیاورد. بلکه به عکس، نفرت افکار عمومی جهان عرب را به جان خرید.
جزئیات توافق ابوظبی با تل آویو هنوز مشخص نیست، اما بدین معنا نیست که امارات هیچ منفعتی از عادی سازی روابط با اسرائیل به دست نیاورد.
 
بسیاری از ناظران، از جمله محافل رسانه‌ای اسرائیل و عربستان و آمریکا، ادعا می‌کنند که یکی از منافع اصلی امارات از عادی سازی روابط با اسرائیل، تشکیل یک جبهه قوی علیه ایران است.
 
دانی دانون، سفیر سابق اسرائیل در سازمان ملل، ضمن استقبال از توافق امارات و اسرائیل، در توئیتی نوشت: «به عنوان سفیر اسرائیل در سازمان ملل، با امارات در مبارزه با برنامه هسته‌ای ایران همکاری کردم و به آنجا سفر کردم.»
 
برایان هوک، نماینده ویژه مستعفی آمریکا در امور ایران، در مراسم اعلام توافق امارات و اسرائیل که در کاخ سفید برگزار شد، گفت: «صلح بین عرب‌ها و اسرائیلی ها، بدترین کابوس ایران است.» وی افزود: «آنچه امروز می‌بینیم، [شکل گیری]خاورمیانه جدید است.»
 
طبق برخی گزارش ها، بحرین و شاید عمان و عربستان احتمالا تا قبل از پایان سال جاری میلادی روابط شان با اسرائیل را عادی خواهند کرد.
 
به جز مقامات امارات که سکوت اختیار کرده اند، مقامات اسرائیل و آمریکا به صراحت اعلام می‌کنند که هدف از توافق عادی سازی روابط میان ابوظبی و تل آویو، مقابله با ایران است. نتانیاهو به صراحت مدعی شده است که امارات و اسرائیل «میانه رو» هستند و با ایران و افراط گرایی در منطقه مقابله می‌کنند.
 
از سوی دیگر، اماراتی‌ها ظاهرا اطلاع داشته اند که عادی سازی روابط شان با اسرائیل به مثابه شکل گیری ائتلاف جدیدی علیه ایران تلقی خواهد شد. از این رو، چند هفته قبل از اعلام رسمی توافق با اسرائیل، شروع به تنش‌زدایی با ایران کردند. تماس تلفنی اخیر وزرای خارجه ایران و امارات می‌تواند در همین راستا باشد.
 
با این حال، تلاش‌های امارات به جایی نرسید. به محض اینکه توافق امارات و اسرائیل اعلام شد، ایران به شدیدترین وجه ممکن آن را محکوم کرد. امری که به احضار کاردار ایران در ابوظبی منجر شد.
 
اینکه اسرائیل چگونه از عادی سازی روابطش با امارات برای مقابله با ایران استفاده خواهد کرد، هنوز معلوم نیست. برخی این گمانه را مطرح می‌کنند که اسرائیل ممکن است در مرز ایران مراکزی برای رصد و پایش ایران احداث کند. برخی دیگر نیز از احتمال اقدام اسرائیل برای بر هم زدن مناسبات اقتصادی ایران و امارات سخن می‌گویند.
 
همچنین هنوز مشخص نیست که امارات به چه نحوی از اسرائیل برای مقابله احتمالی با ایران استفاده خواهد کرد. اما ظاهرا، اماراتی‌ها قصد دارند از مسئله عادی سازی روابط برای تقویت توان نظامی و اطلاعاتی خود استفاده کنند. آن‌ها علاوه بر تمایل به خرید تسلیحات مدرن، به انتقال فناوری ساخت سلاح به کشورشان نیز علاقه نشان داده بودند. برخی گزارش‌ها در رسانه‌های اسرائیلی حاکی از این است که امارات ممکن است خواستار انتقال فناوری برخی سلاح‌های اسرائیلی شود. علاوه بر این، امارات برای خرید جنگنده‌های اف ۳۵ نیز ابراز تمایل کرده است. اما معروف است که آمریکا این جنگنده‌ها را فقط به کشور‌های محدودی می‌فروشد. مثلا در خاورمیانه، این جنگنده را فقط به اسرائیل فروخته است. اما حالا که روابط امارات و اسرائیل عادی شده، اسرائیلی‌ها ممکن است برای فروش این نوع جنگنده‌ها به امارات به آمریکا چراغ سبز نشان دهند.