خواص ریشه سنبل الطیب یا همان والرین برای درمان بی خوابی، اضطراب و حتی مشکلات قاعدگی

ریشه والرین که اغلب به عنوان ریشه سنبل الطیب نیز شناخته می شود از زمان های قدیم، در طب سنتی، برای ترویج آرامش و بهبود روند و کیفیت خواب استفاده می شد. اگر چه این گیاه در چند سال اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است، اما هنوز هم در مورد اثربخشی و ایمنی آن سوالاتی در جوامع علمی مطرح می شود.
 
در این مقاله مجله پیام سلامت خواص ریشه سنبل الطیب ، نگرانی هایی که در مورد ایمنی مصرف آن وجود دارد و روش استفاده از آن را مطرح کرده ایم. با ما تا انتها همراه شوید.
ریشه سنبل الطیب چیست؟
گیاه Valeriana officinalis، که معمولا در جوامع پزشکی به عنوان والرین شناخته می شود، گیاه بومی آسیا و اروپا است. در حال حاضر نیز در ایالات متحده، چین و سایر کشورها پرورش داده می شود.
 
بشر قرن هاست که از گل هایی این گیاه برای گرفتن عطر استفاده می کند. اما تاریخچه استفاده از ریشه آن در طب سنتی حداقل به ۲۰۰۰ سال قبل باز می گردد.
 
بر خلاف گل هایی این گیاه که عطر ملایمی دارند، ریشه سنبل الطیب به علت حضور روغن های فرار و ترکیبات دیگری که آرام بخش نیز هستند، بوی قوی دارد.
 
نکته جالب توجه این است که نام “والرین” از کلمه لاتین verb valere مشتق شده است که به معنی “قوی بودن” یا “سالم بودن” است. عصاره ریشه سنبل الطیب در بیشتر کشورها جهان به عنوان مکمل و در قالب کپسول یا شربت مورد استفاده قرار می گیرد. البته در ایران این ریشه را بیشتر به صورت چای استفاده می کنند.
کارکرد ریشه سنبل الطیب در بدن
ریشه والرین حاوی برخی از ترکیباتی است که می توانند باعث خواب آلودگی و کاهش اضطراب شوند. این ترکیب عبارتند از:
 

 
والرین با اسید گاما آمینو بوتیریک (GABA)، که یک نوع پیام رسان شیمیایی در مغز است و به تنظیم فشارهای عصبی در مغز و سیستم عصبی کمک می کند، تعامل دارد. محققان اثبات کرده اند که کاهش سطح GABA با استرس حاد و مزمن، اضطراب و خواب بی کیفیت ارتباط دارد.
 
تحقیقات همچنین مشخص کرده اند که واارنیک اسید برای جلوگیری از تخریب GABA در مغز مفید است و احساس آرامش ایجاد می کند. این روش همان روشی است که داروهای ضد اضطراب مانند Valium و Xanax از آن ها استفاده می کنند.
 
ریشه سنبل الطیب همچنین حاوی آنتی اکسیدان هسپریدین و لینارین است که به نظر می رسد دارای خواص تقویت کننده خواب و آرامش بخش هستند. بسیاری از این ترکیبات ممکن است فعالیت بیش از حد ناحیه ای از مغز که ترس و واکنش های شدید احساسی نسبت به استرس ایجاد می کند را مهار کنند.
 
یک مطالعه نشان داد که درمان موش ها با ریشه سنبل الطیب پاسخ بدن آن ها را به استرس فیزیکی و روحی بهبود می بخشد و سطح سروتونین که یک ماده شیمیایی در مغز برای کنترل و تنظیم خلق و خوی است، را بالا می برد.
 
علاوه بر این، محققان اثبات کرده اند که اسید ایزو والریک ممکن است مانند اسید والپروئیک، مانع از انقباض عضلانی ناگهانی یا غیرمعمول  شود. مانند اسید والپروئیک داروئی است که برای درمان صرع استفاده می شود.
خواص آرام بخش
بدن ما در حال حاضر با استرس های متنوع و فراوانی مواجه است. تحقیقات نشان داده اند که ریشه سنبل الطیب ممکن است به کاهش احساسات اضطراب در پاسخ به شرایط استرس زا کمک کند.
 
در یک مطالعه، موش هایی که قبل از آزمایش تحت درمان با ریشه والرین قرار گرفته بودند، نسبت به موش هایی که درمان نشده بودند، اضطراب کمتری داشتند.
 
یک مطالعه که بر روی بزرگسالان سالم انجام شد نشان داد که ترکیبی از ریشه سنبل الطیب و لیمو باعث کاهش میزان اضطراب می شود. با این حال، مصرف دوز زیادی از این مکمل واقعا باعث افزایش اضطراب شد.
 
علاوه بر کاهش اضطراب در پاسخ به استرس حاد، ریشه والرین ممکن است به درمان بیماری های روانی که با رفتارهای اضطرابی خود را نشان می دهند، مانند اختلال اضطراب عمومی یا اختلال وسواسی-اجباری (OCD)، کمک کند.
 
در یک مطالعه ۸ هفته ای کنترل شده که بر روی بزرگسالان مبتلا به OCD انجام شد، گروهی که هر روز از عصاره ریشه سنبل الطیب استفاده کرده بودند، نسبت به گروه شاهد، کاهش قابل توجهی در رفتارهای وسواسی و اجباری شان مشاهده شد. علاوه بر این، بر خلاف بسیاری از داروهایی که معمولا برای درمان OCD استفاده می شوند، سنبل الطیب عوارض جانبی قابل توجهی ندارد.
 
مطالعه دیگری نیز نشان داد که مصرف این ماده برای کودکانی که مشکلات تمرکزی یا تجربه رفتارهای پرخطر دارند، ممکن است مفید باشد. در این مطالعه کنترل شده که بر روی ۱۶۹ کودک دبستانی انجام شد، ترکیبی از ریشه سنبل الطیب و لیمو توانست بیش فعالی، تحریک پذیری و قدرت تمرکز را در بیش از ۵۰٪ کودکان بهبود دهد.
بهبود روند خواب
اختلالات خواب از جمله اختلالات بسیار شایع هستند. برآورد شده است که حدود ۳۰٪ افراد بی خوابی را تجربه می کنند. تحقیقات نشان داده اند که استفاده از ریشه سنبل الطیب می تواند مقدار زمان لازم برای به خواب رفتن را کاهش دهد و همچنین کیفیت و کمیت خواب را بهبود بخشد.
 
در یک مطالعه کنترل شده که شامل ۲۷ جوان و میانسال مبتلا به مشکلات خواب بود، مصرف روزانه   میل یگرم ریشه سنبل الطیب توانست در ۲۴ نفر کیفیت خواب را بهبود بخشد و ۱۲ نفر را کاملا درمان کند.
 
خواب آهسته که به عنوان خواب عمیق نیز شناخته می شود، برای ترمیم و شارژ کردن بدن بسیار ضروری است. به همین خاطر است که وقتی از خواب بیدار می شوید احساس آرامش و پر انرژی بودن دارید.
 
یک مطالعه که بر روی بزرگسالان مبتلا به بی خوابی انجام شد نشان داد که مصرف ریشه سنبل الطیب به این افراد اجازه می دهد ۳۶٪ سریعتر به خواب عمیق بروند. علاوه بر این، زمان ماندن در خواب عمیق در طول ۱۴ روز پس از مصرف ریشه سنبل الطیب افزایش یافت.
 
ریشه سنبل الطیب برای افراد مبتلا به بی خوابی مانند بنزودیازپین ها که ممکن است وابستگی ایجاد کنند، عمل می کند. مثلا در یک مطالعه مصرف دو هفته ای این ریشه پس از توقف مصرف بنزودیازپین ها، بهبودی قابل توجهی در کیفیت خواب ایجاد کرد. در یک مطالعه کوچک ۸ هفته ای که بر روی کودکان مبتلا به اختلالات خواب انجام شد، مصرف این ماده توانست زمان لازم برای خوابیدن را کاهش و کیفیت خواب را افزایش دهد.
 
با این حال، اگر چه بررسی های سیستماتیک مطالعات متعددی نتیجه گرفته اند که مصرف ریشه سنبل الطیب برای بدن ضرر ندارد، اما برخی محققان معتقدند که شواهد کافی برای تایید این ادعا وجود ندارد.
دیگر خواص این ریشه تحقیقات کمی در مورد دیگر خواص این ریشه وجود دارد. با این حال، برخی مطالعات نشان داده اند که ریشه والرین می تواند منافعی مانند موارد زیر داشته باشد:
 
    یائسگی: یک مطالعه که بر روی بدن زنان یائسه انجام شد نشان داده که مصرف ۷۶۵ میلی گرم ریشه سنبل الطیب به مدت ۸ هفته، در شدت گرگرفتگی تاثیر چشمگیری دارد.
    مشکلات قاعدگی: این ریشه ممکن است برای زنان مبتلا به سندرم قبل از قاعدگی (PMS) یا قاعدگی دردناک سودمند باشد. یک مطالعه نشان داد که مصرف ریشه سنبل الطیب علائم جسمی، عاطفی و رفتاری PMS را بهبود می بخشد.
    سندرم پاهای بی قرار: یک مطالعه هشت هفته ای که بر روی افراد مبتلا به سندرم پاهای بی قرار انجام شد نشان داد که مصرف ۸۰۰ میلی گرم از این ریشه در روز علائم را بهبود می بخشد و خواب آلودگی روزانه را کاهش می دهد.
    بیماری پارکینسون: یک مطالعه نشان داد که درمان موش های مبتلا به بیماری پارکینسون با عصاره ریشه سنبل الطیب باعث بهبود رفتار، کاهش التهاب و افزایش سطح آنتی اکسیدان های بدن می شود.
آیا مصرف ریشه سنبل الطیب عوارض جانبی دارد؟
هیچ تحقیقی تا کنون نتوانسته است که اثبات کند مصرف ریشه سنبل الطیب برای بدن مضر است. مطالعات نشان داده اند که مصرف این ماده باعث ایجاد تغییرات نامطلوب در DNA نمی شود و در درمان سرطان در بیمارانی که از این ماده برای از بین بردن اضطراب و بهبود خواب خود استفاده می کنند، تداخل ایجاد نمی کند.
 
علاوه بر این، به نظر می رسد بر روی عملکرد ذهنی و جسمی نیز تاثیر نمی گذارد. بر خلاف بسیاری از داروهای ضد اضطراب یا بهبود دهنده خواب، به نظر می رسد که ریشه سنبل الطیب وابستگی ندارد و پس از توقف مصرف علائم ترک ایجاد نمی کند. اگرچه تحقیقات نتوانسته اند که عوارض جانبی این ریشه را اثبات کنند اما در چند مورد مصرف ریشه سنبل الطیب باعث سردرد، درد معده و سرگیجه شده است.
 
اگر بیماری کبدی یا یکی بیماری جدی دیگری دارید، مهم است که قبل از مصرف این ریشه با پزشک مشورت کنید.
 
همچنین توصیه می شود که زنان باردار و کودکان زیر سه سال، بدون مشورت با پزشک از ریشه سنبل الطیب استفاده نکنند زیرا عوارض بالقوه آن بر روی بدن این گروه از افراد هنوز مورد ارزیابی قرار نگرفته است.
دوز و روش مصرف
بیشتر مطالعات نشان داده اند که افراد مبتلا به بی خوابی باید از ۴۰۰ تا ۹۰۰ میلی گرم عصاره ریشه سنبل الطیب، ۳۰ دقیقه قبل از خواب، برای حل مشکل خود استفاده کنند.
 
یک مطالعه نیز نشان داد که مصرف ۴۵۰ میلی گرم یا ۹۰۰ میلی گرم ریشه والرین در شب به افراد کمک می کند تا سریع تر بخوابند و کیفیت زندگی شان بهتر شود. البته مصرف ۹۰۰ میلی گرم از این ماده باعث خواب آلودگی در صبح می شود.
 
به غیر از عصاره می توانید از این ریشه به صورت چای نیز استفاده کنید. کافی است که ۲ الی ۳ گرم ریشه والرین خشک را به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه در آب گرم گذاشته و دم کنید.
 
از آنجایی که سنبل الطیب می تواند باعث خواب آلودگی شود، بعد از مصرف آن، باید از انجام کارهایی مانند رانندگی اجتناب کنید. علاوه بر این مهم است که توجه داشته باشید که الکل، داروها، گیاهان و مکمل های آرام بخش یا ضد اضطراب را نباید با والرین مصرف کنید. زیرا ترکیب این مواد می تواند افسردگی را افزایش دهد.