چرا ممنوعیت معامله گوشت حیوانات وحشی در چین ممکن است بی‌نتیجه باشد؟
رأی دهید
به عقیده سازمان‌های طرفدار محیط زیست، ممنوعیت خرید و فروش گوشت حیوانات وحشی در چین چندان کارساز نخواهد بود چون طبق این قانون تجارت این حیوانات برای استفاده در طب چینی و تولید پوشاک و اشیاء تزیینی همچنان آزاد است.
طرفداران حفاظت از محیط زیست می‌گویند این استثناها راه را برای دور زدن این ممنوعیت باز و امکان ادامه خرید و فروش گوشت حیوانات وحشی را فراهم می‌کنند.
ممنوعیت خرید و فروش حیوانات وحشی در فوریه وضع شد، وقتی سوء‌ظن‌ها در مورد وجود ارتباط میان فروش حیوانات وحشی در بازار گوشتی در ووهان با شیوع ویروس کرونا بالا گرفت.
طرفداران محیط زیست معتقدند این معافیت‌ها می‌تواند به معنای ادامه خرید و فروش حیوانات کمیاب در بازار سیاه باشد.
تحت این ممنوعیت، خرید و فروش حیوانات حفاظت شده‌ای مثل پانگولین و پلنگ که از اعضای بدن آن‌ها در طب سنتی چینی استفاده می‌شود، همچنان آزاد است.
تری تاونشند، بنیانگذار "بردینگ بیجینگ" ( وب‌سایتی که به آگاهی‌رسانی در مورد پرندگان پکن، پایتخت چین می‌پردازد) و مشاور حفاظت از حیات وحش که در چین سکونت دارد، می‌گوید: " با وجود این‌که مزیت‌های پزشکی از فرآورده‌های حیات وحش از نظر علمی به اثبات نرسیده، باوری بسیار قوی در این زمینه وجود دارد."
" به عنوان مثال یک خانواده تحصیلکرده را می‌شناسم که دو فرزند دارند. یکی از آن‌ها مشکلات باروری دارد و دیگری در زمینه حفاظت از محیط زیست فعالیت می‌کند. فرزندی که مشکل باروری دارد با وجود آگاهی کامل نسبت به نبود شواهد علمی بعد از این که همه راه‌ها را امتحان کرد به عنوان آخرین درمان به فلس‌های پانگولین متوسل شد."
تقاضا برای استفاده از پانگولین در طب سنتی به نایاب شدن این گونه در چین انجامیده و باعث شده بیش از هر حیوان دیگری در دنیا قاچاق شود.
تحقیقات نشان داده پانگولین‌ها می‌توانند حامل ویروسی باشند که با ویروس ایجاد کننده بیماری کوید ۱۹ پیوند نزدیکی دارد. در این مطالعه که در مجله "نیچر" به چاپ رسیده به وضوح گفته شده که نقش این حیوان در شیوع این بیماری همه‌گیر تایید نشده است.
بنابر مطالعه‌ای که آکادمی مهندسی چین در سال ۲۰۱۷ انجام داده، نزدیک به ۷۵ درصد از صنعت پرورش حیوانات وحشی در این کشور برای تولید چرم و خز از گونه‌هایی نظیر مینک ( از خانواده راسوها)، سگ راکون و روباه مورد استفاده قرار گرفته است.
پی اف سو، مدیر عامل و یکی از بنیان‌گذاران اکت‌ایشیا (ActAsia) - سازمان چینی که علیه تولید خز و چرم از حیوانات وحشی پرورشی مبارزه می‌کند- می‌گوید: " سال ۲۰۱۸ در چین ۵۰ میلیون حیوان وحشی، پرورش یافته و کشته شدند. گوشت همان سگ‌های راکون، مینک‌ها و روباه‌هایی که برای تولید خز و چرم در قفس پرورش یافته بودند هم فروخته می‌شد. "
دانشگاهیان چینی هم معتقدند راه‌های گریز از این قانون وجود دارد.
دکتر جیانگ جین سانگ، استادیار دانشگاه چینهوا در چین می‌گوید: "از آنجایی که بیش از سه چهارم تجارت حیات وحش به تولید خز اختصاص دارد، تا زمانی که این محصولات به طور کامل در صنعت خز ممنوع نشوند، در واقع تنها اقدامی سطحی در رابطه با استفاده تجاری از حیوانات وحشی صورت گرفته است. به این ترتیب همه تلاش‌های ما برای حفاظت از حیات وحش بیهوده خواهد بود."
مطالعه صورت گرفته توسط آژانس تحقیقات محیط زیست ( ای‌آی‌اِی) در ۲۰۱۲ نشان داد تاجرانی که برای استفاده از پوست ببر به طور قانونی این گونه حیوانی را پرورش می‌دادند، استخوان‌هایش را هم بدون مجوز برای تولید دارو و شراب می‌فروختند.
در ممنوعیت تازه همچنین معافیت‌هایی برای مصارف تزیینی وجود دارد. خرید و فروش گوشت پانگولین قدغن اعلام شده ولی ممنوعیتی برای استفاده از ناخن این حیوان برای تزیین و فلس‌هایش به عنوان دارو وجود ندارد.
در چین به غیر از ببر، خرس و مار پیتون سایر حیوانات وحشی از جمله سوسمار و سمندر هم در مقیاس‌های بزرگ پرورش داده می‌شوند.
استفاده از صفرای خرس در طب سنتی
طرفداران حفاظت از محیط زیست می‌گویند نزدیک به ۳۰ هزار خرس در مزارع پرورش حیوانات وحشی در چین وجود دارد.
این حیوانات را در قفس‌های کوچک نگه می‌دارند و مایع کیسه صفرای‌شان را به وسیله لوله‌ای آهنی بیرون می‌کشند، فرایندی که به درد و عفونت شدید می‌انجامد.
کارشناسان می‌گویند در فرایند استخراج صفرا، لوله‌ای آهنی را چندین بار از طریق یک بریدگی واحد با فشار به داخل بدن حیوان فرو می‌کنند. اتفاقی که ممکن است به بروز عفونت و بیماری‌های دیگر در خرس‌ها و در نهایت مرگ آن‌ها منجر شود.
بنابر ممنوعیت وضع شده، پرورش خرس برای استفاده از مایع صفرای آن در طب سنتی چینی قانونی است اما به گزارش فعالان حیات وحش سایر اعضای بدن آن‌ها به شکل غیرقانونی به عنوان خوراک به فروش می‌رسد. پنجه آب‌پز شده خرس در برخی نقاط چین خوراکی لذیذ به حساب می‌آید.
طبق تخمین آکادمی مهندسی چین، صنعت پرورش حیوانات وحشی برای بیش از ۱۴ میلیون نفر در این کشور شغل ایجاد کرده و بالغ بر ۵۶ میلیون پوند ارزش دارد. اما شیوع ویروس کرونا احتمالا تمایل مردم این کشور برای خوردن گوشت حیوانات کمیاب را کاهش داده است.
بنابر یک نظرسنجی که به تازگی در چین انجام شده احتمالا بخش عمده شهروندان این کشور در حال حاضر مخالف خوردن گوشت حیوانات کمیاب هستند.
از مجموع بیش از ۱۰۱ هزار شرکت کننده در این نظرسنجی، ۹۷ درصد گفته‌اند مخالف مصرف فرآورده‌های حیات وحش هستند و بخش عمده آن‌ها هم با ممنوعیتی که دولت برای این تجارت وضع کرده موافقند. دلیل اصلی افرادی که در این نظرسنجی با این ممنوعیت مخالفت کرده‌اند هم تأثیر آن بر صنعت پرورش حیوانات وحشی است.
اما این نظرسنجی که توسط دانشگاه پکن و ۷ سازمان دیگر برگزار شده احتمالا نظر همه مردم چین را منعکس نمی‌کند. این نظرسنجی به شکل آنلاین در شبکه‌های اجتماعی انجام شد بنابراین اکثریت شرکت‌کنندگان در آن جوان بودند و یک سوم این عده هم بین ۱۹ تا ۳۰ سال سن داشتند.
آقای تاونشند می‌گوید: "بخش عمده شرکت‌کنندگان را ساکنان مناطق شهری تشکیل می‌دادند که بسیاری از آن‌ها عضو محافل زیست محیطی هستند، بنابراین احتمالا بیش از جمعیت کلی کشور با وضع ممنوعیت موافقت داشتند. "
جوانان چه فکر می‌کنند؟
عده‌ای از جوانان چینی در گفت و گو با بی‌بی‌سی از یافته‌های این نظرسنجی حمایت کردند.
جی، دانشجوی سال آخر دانشگاه - که از ما خواست نام کاملش فاش نشود- گفت: "ما به طور قطع خواستار حذف فرآورده‌های غیرقانونی حیات وحش از بازارها هستیم. ما در وعده‌های غذایی روزانه خود از این محصولات استفاده نمی‌کنیم. خانواده برخی از دوستانم که در مناطق مختلف کشور ساکن هستند به آن‌ها خوردن تیغ کوسه، انواع مار یا لاک‌پشت‌هایی نرم کاسه را پیشنهاد می‌دهند چون فکر می‌کنند دارای مواد مغذی بسیار ارزشمند هستند. "
جی که ۲۱ ساله است می‌گوید وقتی در مقطع متوسطه بوده نوعی از قورباغه که به شکل مصنوعی پرورش داده می‌شد را می‌خورده اما وقتی فهمیده ممکن است انگل داشته باشند خوردن آن‌ها را متوقف کرده است.
" بعد از شیوع ویروس کرونا جوانان بیشتری در چین سنت دیرین خوردن گوشت حیوانات وحشی را کنار خواهند گذشت. "
آیا ممنوعیت واقعا کارساز خواهد بود؟
بعد از شیوع بیماری سارس در سال ۲۰۰۳، دولت چین تجارت حیوانات وحشی را ممنوع کرد اما ظرف چند ماه سخت‌گیری‌ها کمتر شدند.
این بار فعالان حیات وحش می‌گویند برخی از اقدامات دولت امیدوارکننده‌تر به نظر می‌رسند.
یوهان لی، پژوهشگر حیات وحش در دانشگاه آکسفورد که سیاست دولت چین در رابطه با حیات وحش بعد از شیوع کرونا را بررسی کرده، می‌گوید: " از زمان ظهور کووید ۱۹، دولت چین به بیش از ۶۰۰ مورد از جرایم مرتبط با حیات وحش رسیدگی کرده و انتظار می‌رود تمرکز بیشتر روی اجرای قانون به یک اصل تبدیل شود."
اما سازمان‌های حفاظت از محیط زیست می‌گویند معافیت‌ها برای استفاده از حیوانات وحشی در طب سنتی، تولید خز و لوازم تزیینی به ادامه خرید و فروش گوشت آن‌ها منجر خواهد شد.
ژو جین- فنگ، دبیرکل بنیاد حفاظت از تنوع زیستی و توسعه سبز در چین که سازمانی مورد حمایت دولت است، می‌گوید: "این‌ها راه‌های گریز از قانون هستند که مشکلاتی جدی به حساب می‌آیند و ما در حال بررسی آن‌ها هستیم."
"علاوه بر ممنوعیت خوردن حیوانات وحشی، سایر استفاده‌ها از حیات وحش هم باید متوقف شود."
آقای وایت از آژانس تحقیقات محیط زیست می‌گوید: "حالا همه چشم‌ها به قانون حفاظت از حیات وحش چین که قرار است به زودی مورد تجدید نظر قرار بگیرد، دوخته شده. اگر در این اصلاحیه به راه‌های گریز از این قانون پرداخته نشود، فرصت واقعا از دست خواهد رفت."
اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت که از گروه‌های پیشرو در این زمینه به حساب می‌آید هم نظری مشابه دارد. آبان مارکر کابراجی، مدیر منطقه آسیا در این اتحادیه می‌گوید: " چین باید اطمینان دهد قانون اصلاح شده راهبردهای اجرایی قوی‌تری برای جلوگیری از ادامه تجارت حیوانات وحشی به شکل زیرزمینی دارد. "
