خواص و روش های استفاده از جعفری فرنگی

اگر از طرفداران آشپزی و غذاهای فرانسوی هستید؛ ممکن است نام جعفری فرنگی که یکی از اعضای خانواده گیاه جعفری است به گوشتان خورده باشد. این گیاه یکی از گیاهان عطری است که همراه با جعفری، ترخون و پیازچه یکی از چاشنی های کلاسیک فرانسوی به نام “مخلوط گیاهان ریز” را تشکیل می دهد. این چاشنی در تهیه غذاهایی مانند مرغ و سس سالاد کاربرد دارد.
 
به علاوه از این گیاه دارویی در طب سنتی به عنوان گیاهی برای رقیق کننده خون، ضد فشار خون و تقویت دستگاه گوارش استفاده می شود. صدها سال است که از جعفری فرنگی به دلیل اثرات ضد التهابی و توانایی تسکین احتباس مایعات به صورت چای استفاده می شود.
 
اما اخیراً مطالعات نشان داده اند که جعفری فرنگی به دلیل روغن های فرار و فیتوشیمیایی هایی که دارد دارای خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد رادیکال های آزاد و محافظ کننده از غشاء و فرآیندهای غشایی است. به همین دلیل است که مانند جعفری معمولی این گیاه نیز دارای خواص فراوانی برای بدن می باشد. در ادامه این مطلب مجله پیام سلامت می خواهیم به تشریح خواص و روش های استفاده از جعفری فرنگی بپردازیم.
جعفری فرنگی چیست؟
جعفری فرنگی (Anthriscus cerefolium) که گاهی به آن جعفری فرانسوی نیز گفته می شود گیاهی است که برای مقاصد آشپزی و دارویی کاربرد دارد. برگ های این گیاه سبز، لطیف و فرفری هستند.
 
برگ های جعفری فرگی با برگ های هویج ظاهری مشابه دارند. فقط برگ هیا جعفری کمی سبز تر است. همچنین گل های سفید کوچکی بین آنها رشد می کند. از طرفی جعفری فرنگی طعم ملایمی دارد که برخی آن را بین طعم ترخون و جعفری توصیف می کنند. بوی آن نیز بسیار لطیف و سبک است. این به این معنی است که در بسیاری از غذاها و با مواد غذایی مختلفی مانند روغن زیتون یا سایر گیاهان معطر قابل ترکیب است.
 
این گیاه یکی از اعضای خانواده چتریان است که در گذشته بیشتر در اروپا رشد می کرد. اما بعدها با شناخت خواصش به آسیا، آمریکای شمالی و جاهای دیگر جهان نیز معرفی شد.
کاربردهای جعفری فرنگی
محبوب ترین کاربرد جعفری فرنگی در آشپزی مخصوصاً تهیه غذاهای فرانسوی است. در این کشور از این نوع جعفری برای تهیه املت ها و سایر غذاهای تخم مرغی، سالادها، سوپ ها و سس بنارایز (یک سس معطر غنی است که با ترکیب موسیر، ترخون یا جعفری فرنگی و فلفل سیاه و سفید تهیه می شود) استفاده می شود.
 
گذشته از آشپزی از برگ های و گل های این گیاه به دلیل خواص دارویی که دارد، استفاده های دیگر نیز می شود. مانند سایر گیاهان دارویی این گیاه نیز سابقه ای طولانی در طب عامیانه و همچنین داروهای هومیوپاتی، طبیعی و طب آیورودا دارد.
 
مطالعات اخیر نشان داده اند که گونه های مختلف جعفری فرنگی منبعی از روغن های اساسی هستند که می توانند بیماری های دستگاه گوارش، مشکلات تنفسی، درد مفاصل و ماهیچه ها و … را درمان کنند.
فواید این گیاه
اگرچه تحقیقات انجام شده در مورد خواص جعفری فرنگی به طور کلی معدود هستند، اما با توجه به مقالاتی که در مجله Asian Journal of Plant Sciences و سایر ژورنال ها منتشر شده است؛ شواهدی وجود دارد که نشان می دهد خواص این گیاه می تواند شامل موارد زیر باشد:
 

 
اعتقاد بر این است که بسیاری از خواص جعفری را می توان به جعفری فرنگی نیز نسبت داد. جعفری فرنگی حاوی ترکیبات فعال در قالب روغن های فرار و آنتی اکسیدان هایی مانند فلاونوئیدها و کومارین ها است که این اثرات را به این گیاه می بخشد.
 
یک مطالعه منتشر شده در مجله Molecules اثبات کرد که این گیاه دارای اثرات ضد توموری و ضد تکثیری، ضد تجمع پلاکت ها، ضد ویروس، ضد التهابی و حشره کش است.
 
واقعیت جالب دیگر در مورد روغن های فرار حاصل از برگ های گیاه جعفری رفنگی این است که بوی آن بسیار شبیه به بوی روغن مر دارد.
ارزش غذایی
یک قاشق غذاخوری (تقریباً دو گرم) جعفری فرنگی خشک تقریباً حاوی ارزش غذایی زیر است:
 

 
علاوه بر این، این گیاه حاوی مقداری ویتامین C، فولات، منیزیم، فسفر، روی، سلنیوم و موارد دیگر نیز می باشد.
روش های استفاده
برای گرفتن بوی غذاهایی مانند ماهی سفید، مرغ، تخم مرغ و دیگر غذاهای بو دار می توانید از جعفری فرنگی استفاده کنید. توصیه می شود که همیشه در آخرین لحظه این گیاه را به غذا اضافه کنید. زیرا اگر زیاد پخته شود طعم خود را از دست می دهد.
 
از نظر روش های استفاده، می توانید از این گیاه درست مثل جعفری استفاده کنید. مثلا برای کمک به سیستم گوارشی خود از برگ های آن چای درست کرده یا به شکل تنتور یا عصاره از آن استفاده کنید. برای تهیه چای جعفری باید حدود ۲ تا ۴ قاشق غذاخوری از این گیاه را با ۲ فنجان آب گرم دم کرده و نوش جان کنید.
جانشینان این گیاه
حال سوال اینجاست که اگر نتوانستیم این گیاه را به صورت تازه و به سادگی تهیه کنیم کدام گیاه بیشتر از همه شبیه به جعفری فرنگی است؟ همانطور که احتمالاً تاکنون حدس زده اید جعفری ساده نزدیک ترین گیاه به جعفری فرنگی است.
 
از چه چیزی می توانیم به عنوان جایگزین جعفری فرنگی استفاده کنیم؟ جعفری تازه یا ترخون یا ترکیبی از این دو بهترین ماده برای جایگزینی با جعفری فرنگی است. اگرچه این گیاه بیشتر طعم پیاز مانند دارند اما پیاز کوهی نیز قابل جایگزین با آن می باشد. البته می توانید شوید را نیز امتحان کنید. مخصوصاً در غذاهایی که تخم مرغ دارند.
خطرات و عوارض جانبی
برخی از افراد ممکن است هنگام تماس با گیاهانی که از خانواده چتریان هستند؛ بثورات پوستی و علائم درماتیت تماسی را تجربه کنند. اگر در گذشته بدنتان به جعفری یا گشنیز واکنش منفی از خود نشان داده است، هنگام لمس کردن یا خوردن جعفری فرنگی نیز باید مراقب باشید. این گیاه ممکن است اثرات مشابه ای بر روی بدن شما داشته باشد.
نکته آخر
جعفری فرنگی از همان خانواده جعفری است و بیشتر در آشپزی (غذاهای فرانسوی) و طب سنتی استفاده می شود. اگرچه در مقایسه با گیاهان مرتبط دیگر تحقیقات متمرکزی بر روی این گیاه انجام نشده، اما اعتقاد بر این است که می توان از خواص آن به ماده ای برای تسکین دستگاه گوارش، کاهش ورم، درمان بیماری های پوستی، کاهش دردهای قاعدگی، کاهش فشار خون بالا، کاهش التهاب، مبارزه با آسیب رادیکال آزاد و … استفاده کرد.
 
این گیاه محبوب در آشپزی فرانسوی را می توانید برای طعم دادن به موادی مانند ماهی، مرغ، تخم مرغ، سالاد، سبزیجات بخار پز شده و سوپ استفاده کنید. این ماده معمولاً در سس های خامه ای، سس سالاد و کره گیاهان استفاده می شود.
 
اگر به جایگزینی برای آن احتیاج دارید، به جای آن می توانید از جعفری، ترخون، شوید یا پیازچه نیز استفاده کنید.