چرا خریدن گذرنامه های طلایی کشور مالت در بین ثروتمندان محبوبیت دارد؟

جوزف موسکات، نخست‌وزیر مالت، از مقام خود استعفا داده است کریستوفر جایلز بخش راستی‌آزمایی بی بی سی

تحقیقات درباره قتل دافنه کاروآنا گالیتزیا، خبرنگار اهل مالت، به نقطه‌ای رسید تا اتحادیه اروپا تصمیم گرفت گروهی را برای "بررسی حاکمیت قانون" به این جزیره بفرستد.
 
قتل خانم کاروآنا گالیتزیا در سال ۲۰۱۷ پایه‌های حاکمیت سیاسی این کشور را به لرزه انداخت و نگرانی‌ها بابت فساد و ضعف نظام قضایی را تشدید کرد.
 
یکی از مسائلی که حالا زیر ذره‌بین قرار گرفته است برنامه "گذرنامه‌های طلایی" مالت است که به گفته فرستادگان پارلمان اروپا "نفوذ مجرمان و پول‌شویی به کل اتحادیه اروپا" را به خطری جدی تبدیل کرده است.
 
فروش تابعیت به بازار جهانی بزرگی برای افراد ثروتمندی تبدیل شده است که یا اهداف سیاسی دارند یا دنبال مالیات کم و آموزش باکیفیت می‌گردند.
 
اما هزینه این کار در مالت چقدر است و ما چه اطلاعاتی در باره کسانی داریم که گذرنامه می‌خرند؟
برای خرید تابعیت مالت چه باید کرد؟
این برنامه را دولت مالت در سال ۲۰۱۴ و به منظور جذب افراد ثروتمند و سرمایه‌گذاری راه انداخت.
 
متقاضیان گذرنامه باید:
 

 
مجموع این ارقام یک میلیون و یکصد و پنجاه هزار یورو می‌شود که اندکی بیشتر از رقم ۹۰۰ هزار یورو اعلامی از طرف سوفی اینت ولد، نماینده هلندی پارلمان اروپا، است.
 
متقاضیان باید در عین حال حداقل ۱۲ ماه را در وضعیت مقیم گذرانده باشند، اما لازم نیست که حتما در این کشور زندگی کرده باشند.
از زمان شروع این طرح، ۸۳۳ نفر سرمایه‌گذار و ۲۱۰۹ نفر از اعضای خانواده آن‌ها موفق به کسب تابعیت مالت شده‌اند.
 
این کشور از اواسط سال ۲۰۱۷ تا اواسط سال ۲۰۱۸ ۱۶۲٫۳۷۵٫۰۰۰ یورو از محل این طرح درآمد داشت که معادل ۱.۳۸ درصد تولید ناخالص ملی در آن دوره است. البته خرید گذرنامه در سال ۲۰۱۸ با کاهش همراه بود.
دافنه کاروآنا گالیتزیا مشغول تحقیق درباره فروش گذرنامه‌های مالتی بودشکی نیست که کشورهای کوچک مانند مالت انگیزه مشخصی برای جذب سرمایه از طریق چنین طرح‌هایی دارند.
 
لوک ون در بارن، پژوهشگر مهاجرت در موسسه دانشگاه اروپایی در فلورانس، می‌گوید "بسیاری از کشورهای کوچک برای کسب درآمد به چنین برنامه‌هایی وابسته شده‌اند."
چه کسانی گذرنامه مالتی می‌خرند؟
دولت مالت اطلاعاتی از تابعیت فعلی متقاضیان "گذرنامه‌های طلایی" منتشر نمی‌کند، اما بر اساس منطقه در اختیار می‌گذارد.
 
بیشتر متقاضیان اصلیتی اروپایی دارند، بعد از آن منطقه خاورمیانه و خلیج فارس قرار دارند و سپس آسیا.
 
اما اعضای اتحادیه اروپا وظیفه دارند که آمار سالانه تابعیت‌های اهدایی - یعنی کسانی که در آن سال شهروندی گرفته‌اند - را منتشر کنند.
 
در پی اجرای این طرح در سال ۲۰۱۴، تعداد کسانی که از عربستان، روسیه و چین به تابعیت مالت درآمده‌اند بیشتر شده است.
 
برای نمونه، تا پیش از سال ۲۰۱۵ هیچ فردی از عربستان تابعیت مالت نگرفته بود، اما از آن زمان بیش ۴۰۰ نفر شهروند این کشور شده‌اند.
 
دلایل مشروعی برای گرفتن یک گذرنامه دیگر وجود دارد، اما عده‌ای ادعا می‌کنند که این برنامه دولت مالت مورد سوء استفاده قرار گرفته است.
 
کمیسیون اروپایی با انتشار گزارشی در ژانویه ۲۰۱۹ اعلام کرد که برنامه این کشور به خاطر "سخت‌گیری کمتری" که در مقایسه با دیگر کشورها دارد محل نگرانی است.
برای نمونه، متقاضیان هیچ اجباری برای اقامت فیزیکی در این کشور ندارند و داشتن ارتباط پیشین با این کشور نیز الزامی نیست.
 
سازمان همکاری و توسعه اقتصادی در سال ۲۰۱۸ گزارشی منتشر کرد که مالت را به خاطر احتمال بالای فرار مالیاتی که ناشی از برنامه "گذرنامه‌های طلایی" است در لیست سیاه قرار ‌داد.
 
دولت مالت می‌گوید درخواست تمامی متقاضیان و افراد سیاسی بی‌پناه را مورد بررسی قرار می‌دهد.
 
آقای ون در بارن می‌گوید خیلی از خانواده‌ها برای آموزش فرزندان خود یا در صورت نیاز به ترک کشورشان از این گذرنامه‌ها استفاده می‌کنند. اما اضافه می‌کند که "چنین برنامه‌هایی ممکن است باعث افزایش نابرابری در کشورهای مبدا شود، چون به تعداد کمی از نخبگان اجازه می‌دهد تابعیت دوم کسب کنند."
 
بلغارستان و قبرس، دو عضو دیگر اتحادیه اروپا، نیز برنامه‌های مشابهی دارند.
 
بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸، قبرس به ۱۶۸۵ سرمایه‌گذار و ۱۶۵۱ نفر از اعضای خانواده‌هایشان تابعیت اهدا کرد. هرچند که این کشور در ماه نوامبر تابعیت ۲۶ سرمایه‌گذار را به خاطر بروز "اشتباهاتی" در جریان بررسی تقاضایشان لغو کرد.