در رسانههای آمریکا؛ آیا افسران اطلاعاتی علیه ترامپ قیام کردهاند؟
رأی دهید
بی بی سی :با قدم پیش گذاشتن دومین افشاگر اطلاعاتی که میگوید اطلاعات دست اولی از گفتگوی دونالد ترامپ با رئیسجمهور اوکراین دارد، ماجرای تحقیقات استیضاح وارد فاز تازهای شده است. هر چند حامیان سرسخت آقای ترامپ چون سناتور لیندزی گراهام میگویند برای آنها یک افشاگر یا ۱۰ افشاگر فرقی ندارد چرا که آنچه از متن مکالمه تلفنی دونالد ترامپ و ولودیمیر زلنسکی علنی شده "هرگز ادله کافی برای استیضاح به دست نمیدهد."
همزمان طی یک هفته گذشته تعداد جمهوریخواهانی که اقدام آقای ترامپ را نادرست خواندهاند افزایش یافته به طوری که رسانههای دموکرات و مخالف دولت از آن به عنوان نخستین نشانهها از شکاف در سد بتونی جمهوریخواهان یاد میکنند.
کالین پاول: جمهوریخواهان جرات اعتراض ندارند چون از ترامپ میترسند
کالین پاول، وزیر خارجه سابق آمریکا که سابقه همکاری با سه رئیسجمهور جمهوریخواه؛ رونالد ریگان، جرج بوش پدر و جرج دبلیو بوش را دارد با انتقاد از هم حزبیهای خودش گفته آنها باید جسارت گوشزد کردن اشتباهات رئیسجمهوری را داشته باشند چرا که از نظر او "سیاست خارجی فعلی آمریکا در حال اضمحلال است".
آقای پاول که حتی در دورهای از او برای نامزدی ریاستجمهوری حزب جمهوریخواه سخن به میان آمده بود در میزگردی که فرید زکریا از شبکه سیانان برگزار کرد با مثالی تلاش کرد ادعای خود را تشریح کند. او به ماجرای ماه گذشته مسیر توفند دریایی دوریان اشاره کرد که طی آن آقای ترامپ (به اشتباه و بر خلاف نظر کارشناسان سازمان هواشناسی) ایالت آلاباما را در مسیر توفند دوریان خوانده بود.
آقای پاول با ذکر این مثال گفت: "در دوران ما، اگر چنین چیزی روی میداد ما نزد رئیسجمهور میرفتیم و به او میگفتیم قربان شما 'خرابکاری' کردید و حالا باید اصلاحش کنیم. بعد هم اصلاحیه صادر میکردیم. اما حالا نگاه کنید کاخسفید به جای اصلاح، به وزارت بازرگانی دستور میدهد از رئیسجمهور جانبداری کند... کنگره یکی از ارکان اصلی نظام ماست و آنها باید در این باره کاری کنند".“The Republican party has got to get a grip on itself,” Former Secy. of State Colin Powell on the state of the current GOP. “Republican leaders and members of the Congress… are holding back because they’re terrified of what will happen [to] any one of them if they speak out." pic.twitter.com/zkCScy8uA1
— CNN (@CNN) 6 October 2019
آیا میان جمهوریخواهان نفاق افتاده است؟
برندن بویل، نماینده دموکرات از ایالت پنسیلوانیا روز شنبه به نیوزویک گفته او شخصا یک دو جین نماینده جمهوریخواه میشناسد که به شدت از رفتار آقای ترامپ و درخواست او از رئیس جمهور اوکراین برای تحقیقات درباره رقیب انتخاباتیاش (جو بایدن) ناراضیاند اما جرات مخالفت علنی ندارند.
این در حالی است که جف فلیک، سناتور سابق ایالت آریزونا از این هم فراتر رفته و گفته اگر روند استیضاح آقای ترامپ به مجلس سنا بکشد و رایگیری برای برکناری آقای ترامپ به صورت گمنام برگزار شود "دست کم ۳۵ سناتور" بر علیه دونالد ترامپ رای خواهند داد.
آقای فلیک که خود از منتقدان اصلی آقای ترامپ در مجلس سنا بود، سال گذشته پس از انتقاد جدی از همکاران خود (جمهوریخواهان) کرسی مجلس سنا را ترک کرد چرا که معتقد بود "حزب جمهوریخواه از ارزشهای اصولی خود عدول کرده" و اکنون به حزب دونالد ترامپ بدل شده است.
جورج کانوی، حقوقدان و همسر کلین کانوی، از دستیاران ارشد دونالد ترامپ، همسو با این گروه گفته از نظر او ممکن است بسیاری از سناتورهای کنگره فعلا اظهارنظر علنی درباره تحقیقات استیضاح و اقدام آقای ترامپ نکنند اما در لحظه آخر که برکناری آقای ترامپ در سنا به رای گذاشته بشود بگویند "گناهکار".
اشاره آقای کانوی به مرحله نهایی استیضاح است که طی آن بعد از تصویب درخواست استیضاح در مجلس نمایندگان، سنا وارد کار میشود و جلسات رسمی استیضاح را برگزار میکند. در این مرحله و بعد از استماع لایحه استیضاح و دفاعیات وکلای رئیسجمهوری، ۱۰۰ سناتور مجلس سنا که در جایگاه هیت منصفه قرار گرفتهاند وارد شور میشوند و در نهایت نظر خود را درباره کفایت یا عدم کفایت رئیسجمهوری اعلام میکنند.
برای برکناری رئیسجمهور دست کم دو سوم سناتورها (۶۷ نفر) باید موافق باشند. این در حالی است که مجلس سنا هم اکنون در کنترل جمهوریخواهان است و آنها ۵۳ کرسی را در اختیار خود دارند.
با این حال، کسانی چون جف فلیک یا جرج کانوی معتقدند با ادامه روند تحقیقات هر روز افراد بیشتری به اردوی موافقان خواهند پیوست و حتی جمهوریخواهانی که از هراس آقای ترامپ لب فرو بستهاند شهامت بیشتری برای انتقاد او پیدا خواهند کرد و چه بسا در بزنگاه رایگیری سکوت خود را بشکنند.
تحلیلی که هنوز بیشتر در حد یک رویا برای دموکراتها باقی خواهد ماند و به ویژه با حمایت "بیچون و چرای" میچ مککانل، رئیس مجلس سنا، از آقای ترامپ حتی ممکن است پشت درهای سنا دفن شود.
از طرف دیگر محبوبیت آقای ترامپ در میان هواداران عادی حزب جمهوریخواه به حدی است که بسیاری از نمایندگان هرگونه مخالفتی با آقای ترامپ را تهدیدی برای از دست دادن رایدهندگان محلی خود ارزیابی میکنند.
یکی از سوالات این روزها در واشنگتن دیسی، این است که ایوانکا ترامپ و همسرش جرد کوشنر چه گونه به آقای ترامپ برای عبور از بحران اوکراین و تحقیقات استیضاح کمک میکنند.
این دو که اولی دختر آقای ترامپ و دومی داماد اوست از مشاوران ارشد رئیسجمهوری آمریکا در کاخسفید هستند و آنطور که گفته شده این روزها جرد کوشنر به همراه میک مولوینی، رئیس دفتر آقای ترامپ سخت مشغول طراحی استراتژی دفاعی کاخسفید در برابر اخبار تحقیقات استیضاح هستند.
همزمان وبلاگ ایزابل که خود را جایگاهی برای عمق دادن به اخبار "بیمحتوای روز" تعریف کرده و بیش از ۸۰ درصد خوانندگان خود را هم زنان معرفی میکند در یادداشتی که روز دوشنبه، هفتم اکتبر، منتشر کرده به اظهارات روز جمعه ایوانکا ترامپ در گفتگو با فاکس نیوز پرداخته است.
در این گفتگو ایوانکا ترامپ درباره تاثیر هیاهوهای خبری این روزها بر فعالیت روزانه در کاخسفید به مجری میگوید: "باید بپذیریم که یک سری چیزها از دایره کنترل ما خارج هستند. برای همین هم من تمرکزم را بروی آن چیزهایی که توان تغییر آنها را دارم میگذارم و اجازه نمیدهم مسایل دیگر تمرکزم را بر هم بزند...تمام تلاش ما بر این است که برای کسب بهترینها برای آمریکاییان با تمام توان بجنگیم و نگذاریم هیچ چیز ما را از این مهم باز دارد... شاید هم این یک مساله ژنتیک (موروثی) است که همه ترامپها مبارز و جنگجو هستند!"Former Trump Organization Construction Engineer Barbara Res says she thinks the President will “leave office, he’ll resign or make some kind of a deal depending on what comes out” because he does not want to be impeached. pic.twitter.com/57GsaxuKyI
— Reliable Sources (@ReliableSources) 6 October 2019
جمهوریخواهان 'عادی' چه میگویند؟
برنامه رادیویی "آنپوینت" شبکه انپیآر در پادکست روز جمعه (چهارم اکتبر) خود با دعوت از چند روزنامهنگار و تحلیلگر رسانههای دستراستی و محافظهکار علاوه بر واکنش آنها به اخبار مربوط به استیضاح، از شنوندگان این برنامه خواسته که بگویند اخبار خود را این روزها از کجا دریافت میکنند و چرا؟
یکی از مخاطبان این برنامه آنا از شهر بردفورد ایالت ورمانت در شمالشرق آمریکا بود که روی خط گفت: "من طرفدار پرزیدنت ترامپ هستم. من در گذشته بیشتر یک رایدهنده محافظهکار مستقل بودم. خیلی به اخبار گوش نمیکنم. خیلی هم فقیرم و برای همین بیشتر به رادیو گوش میکنم و کمی هم روزنامه میخوانم اما اخیرا طرفدار شان هنتی هم شدهام که از رئیسجمهور دفاع میکند. من تا ابد طرفدار ترامپ باقی خواهم ماند."
اشاره این مخاطب آمریکایی به شان هنتی، چهره سرشناس شبکه فاکسنیوز است که یکی از پربینندهترین برنامههای آمریکا را مجریگری میکند و آن طور که رسانههای آمریکا میگویند آقای ترامپ تماشاچی پر و پا قرص برنامههای اوست به طوری که به طور مرتب تلفنی با آقای هنتی گفتگو و مشورت میکند.
ست مندل، سردبیر اجرایی هفتهنامه دست راستی "واشنگتن اگزمینر" در ابتدای این برنامه به اهمیت رسانههای محافظهکار در شکلدادن به نظرات دونالد ترامپ اشاره کرد و گفت: "از آنجا که آقای ترامپ بیشتر به رسانههای تصویری علاقه دارد شبکه فاکسنیوز سهم مهمی در سبد روزانه اخبار او دارد و در رسانههای نوشتاری هم نشریه نیویورک پست مورد توجه دائمی آقای ترامپ است."
آقای مندل درباره دشواریهای این روزهای روزنامهنگاران رسانههای محافظهکار گفت: "خبرنگاران محافظهکار اغلب خود را موظف به بسط و ترویج ایدئولوژی اصولگرایی میدانند اما این روزها همه دنیای جمهوریخواهان و اصول محافظهکاری در حمایت یا مخالفت با دونالد ترامپ خلاصه شده است. یعنی مثلا اگر قبلا در جلسه سردبیری درباره این که چه طور محافظهکاران باید در زمینه سیاست خارجی یا مرز و قوانین مالیات پیش بروند بحث میکردیم، حالا همه چی با این معیار سنجیده میشود که آیا فلان موضوع در حمایت از دونالد ترامپ تعبیر میشود یا ممکن است مخالفت با او ارزیابی شود؛ حتی اگر مطابق اصول جناح محافظهکار قلمداد شود... یعنی در فضای امروز فشار شدیدی هست که همه چیز را با معیار له یا علیه ترامپ محک بزنیم."
نیکول همر، محقق تاریخ رسانههای محافظهکار از دانشگاه کلمبیا در این برنامه رادیویی به دیوید فولکنفیلک گفت: "یکی از کارهای که رسانههای محافظهکاری چون فاکس نیوز انجام میدهند پر و بال دادن به نظریههای توطئه است که ظاهرا آقای ترامپ هم آنها را باور دارد... یعنی تئوریهای توطئهای که ابتدا در رسانههای کوچک محافظهکار خلق میشوند بعد در فضای رسانهای میان فاکس نیوز و کاخسفید شاخ و برگ میگیرند در حالی که خارج از این فضا سند و اعتباری ندارند و به نظر من این خصیصه رسانههای محافظه کار به ریاست جمهوری آقای ترامپ ضربه زده است."
خانم همر از موضوع فعالیت اقتصادی هانتر بایدن، پسر جو بایدن، معاون سابق رئیس جمهوری آمریکا به عنوان یک مثال در این برنامه نام برد: "همین مناقشه اوکراین و بایدنها نخست در کتابی نوشته پیتر اسپایدر طرح شد و بعد شبکه فاکس آن را برجسته کرد و سپس در گردباد تولید تئوری توطئه میان فاکس و کاخسفید چرخید و چرخید تا به یک جدل و مناقشه بدل شد."
مخاطب دیگری به نام آلبرت از گرینویلد کارولینای جنوبی بود که یک ایالت به شدت محافظهکار شناخته میشود، گفت: "من به ترامپ رای دادم هرچند دوباره به آن رای نخواهم داد. این روزها به رسانههای هر دو جناح میخندم. معتقدم رسانههای چپ و راست هر دو از سوی دو حزب اصلی کنترل میشوند و به همین علت هم تا میتوانند فقط نقطه نظرات خودشان را پخش میکنند نه همه وقایع و حقایقی که موجود است...."
کاتیا، مخاطب جوان دیگری بود که از نیویورک با این برنامه تماس گرفت و گفت که او و دانشجویان دیگر کمتر به سراغ تلویزیون و شبکههای جریان اصلی میروند و اغلب اخبار خود را از اینترنت و جاهایی چون توییتر دریافت میکنند هر چند که به گفته کاتیا شبکههای اجتماعی چون توییتر نمیتوانند "به هیچ عنوان" منبع قابل اعتماد خبر محسوب شوند اما "باید قبول کرد که این واقعیت عصر امروز است."
"از نظر من مردم برای این بیشتر به فاکسنیوز توجه میکنند چون دیگر هیچ اعتمادی به شبکههایی چون سیانان یا اماسانبیسی ندارند. این دو شبکه فقط شدهاند بلندگوی حمله به دونالد ترامپ و دیگر روزنامهنگاری تحقیقی و میدانی چون گذشته انجام نمیدهند. برای همین هم مردم ترجیح میدهند به سراغ فاکس نیوز بروند."
روز یکشنبه، ششم اکتبر، خبر اول رسانههای آمریکا پیش قدم شدن دومین افشاگر اطلاعاتی بود که مدعی است اطلاعات دست اولی درباره گفتگوی تلفنی آقای ترامپ با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین در دست دارد و با بازرس کل نهادهای اطلاعاتی هم مصاحبه کرده است.
در یک هفته گذشته آقای ترامپ و جمهوریخواهان مدافع او بارها اعتبار شکایت رسمی افشاگر اول را با این موضع زیر سوال بردند که او میگوید خود اطلاعات دست اولی از مکالمه آقای ترامپ با رهبر اوکراین ندارد اما از منابع کاخسفید و کسانی که اطلاعات موثق دارند شنیده که چه طور آقای ترامپ در این تماس تلفنی از همتای اوکراینی خود خواسته به تحقیق درباره هانتر بایدن و جو بایدن بپردازد.
به این ترتیب با پیش آمدن افشاگر دوم که مدعی است اطلاعات دسته اولی در این باره دارد، انتظار میرود که دموکراتها بیش از پیش بر صحت ادعای خود اصرار ورزند؛ این که آقای ترامپ از جایگاه ریاست جمهوری برای سود سیاسی خود استفاده کرده و از دول خارجی برای دخالت در انتخابات آمریکا استفاده کرده است.
اطلاعات زیادی درباره محتوای گزارش رسمی افشاگر دوم هنوز منتشر نشده مگر این که او هم یک عضو نهادهای اطلاعاتی آمریکاست.
همین موضوع خیلی زود این نظریه را در میان رسانهها قوت بخشیده که آیا میتوان میان این که هر دو افشاگر عضو نهادهای اطلاعاتی آمریکا هستند را دلیلی بر شکلگیری یک جنبش مخالف آقای ترامپ در میان نهادهای اطلاعاتی آمریکا تلقی کرد.
پادکست وردلی واکس روز پنجشنبه، سوم اکتبر، به بخشی از همین موضوع توجه کرد و عنوان برنامه خود را این موضوع قرار داد: "چه طور پای ایتالیا، بریتانیا و استرالیا به قضیه اوکراین باز شد؟"
این نظریه زمانی تقویت خواهد شد که به پیشزمینههای تولید تئوری توطئه مرتب با آن توجه کنیم:
- آقای ترامپ در سه سال گذشته همواره به گزارشهای نهادهای اطلاعاتی بیتوجهی نشان داده و حتی آنها را بیاعتبار خوانده است
- او حتی با روسای پیشین و استخوان درشت نهادهای اطلاعاتی چون سازمان سیا بارها سرشاخ شده و آنها را به مطامع جناحی متهم کرده است
- تحقیقات ترامپ-روسیه که آقای ترامپ آن را توطئه دموکراتها علیه خود میداند ابتدا از گزارشی که میان نهادهای اطلاعاتی استرالیا و آمریکا رد و بدل شد کلید خورد
- نهادهای اطلاعاتی آمریکا به گزارش مامور سابق اطلاعاتی بریتانیا (کریستوفر استیل) که در آن از روابط ادعایی آقای ترامپ با روسپیان در مسکو و فیلم این رابطهها در دست کرملین سخن به میان آمده بود، توجه نشان داده بودند هر چند صحه بر درستی آن نگذاشته بودند
- آقای ترامپ قویا معتقد است که به دستور باراک اوباما، نهادهای اطلاعاتی آمریکا از ستاد انتخاباتی او جاسوسی میکردند
در کنار این پیشفرضها دو نکته دیگر هم ممکن است تئوری "قیام اطلاعاتیها" علیه آقای ترامپ را تقویت کند. اول این که نهادهای اطلاعاتی آمریکا خود را غیرسیاسی میخوانند و از همین رو معتقدند این آنها هستند که "خیر و صلاح" جامعه آمریکا را با چشماندازی بلندمدت در نظر میگیرند و برخلاف دولتها که در خدمت احزاب و منافع موقت جناحی خود هستند امور امنیتی و ملی را در قاب بزرگتر منافع ملی سبک و سنگین میکنند.
دوم این که، در اخبار هفته گذشته آمده بود که بیل بار، دادستان کل آمریکا برای یافتن سر منشاء اصلی تحقیقات ترامپ-روسیه با دولتهای استرالیا، ایتالیا و بریتانیا در تماس است. آقای بار همچنین گفته برای یافتن احتمال جاسوسی از ستاد انتخاباتی آقای ترامپ در حال تحقیق است. هر دوی این قضایا میتواند به سرشاخ شدن وزارت دادگستری با نهادهای اطلاعاتی آمریکا به ویژه سازمان سیا تعبیر شود.
پادکست وردلی واکس روز پنجشنبه، سوم اکتبر، به بخشی از همین موضوع توجه کرد و عنوان برنامه خود را این موضوع قرار داد: "چه طور پای ایتالیا، بریتانیا و استرالیا به قضیه اوکراین باز شد؟"
این که چه طور در چند ماه گذشته ویلیار بار، دادستان کل با سفر به ایتالیا، یا تماس با لندن و سیدنی در پی یافتن سرنخهایی از این تئوری شده که نهادهای اطلاعاتی آمریکا و چند کشور دیگر چون استرالیا، بریتانیا و ایتالیا دست در دست هم تلاش داشتند مانع از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ۲۰۱۶ شوند.
با کلید خوردن تحقیقات اولیه استیضاح در مجلس نمایندگان آمریکا سه کمیته اطلاعات، روابط خارجی و قضایی این مجلس ظرف چند روز گذشته دهها احضاریه برای مقامها و نهادهای دولتی صادر کردهاند تا با جمعآوری مدارک و استماع مسئولان تحقیقات خود را به پیش ببرند.
اگر چه مطابق پیشبینی این احضاریهها در بسیاری موارد به بن بست خورد و یا در لا به لای آییننامهها و نزاع میان دو قوه مقننه و مجریه گیر کرده است اما تعداد زیادی از آنها هم در حال رسیدگی است به طوری که روزنامه واشنگتنپست از این هفته تقویم ویژهای را در وبسایت خود قرار داده که روزهای هفته را بر اساس اتفاقات مربوط به تحقیقات استیضاح نشان میدهد.
در همین حال، حضور کورت ولکر، نماینده ویژه سابق آمریکا در اوکراین پنجشنبه گذشته تحت عنوان نخستین مقام مرتبط با موضوع اوکراین به کنگره رفت و علاوه بر حضور ۹ ساعته در برابر نمایندگان دهها صفحه از مدارک را هم به کنگره تحویل داد.
بخشی مهمی از این مدارک محتوای پیامکهایی بود که میان او و دو دیپلمات دیگر، یکی مسئول سفارت آمریکا در اوکراین و دیگری نماینده آمریکا در اتحادیه اروپا رد و بدل شده بود.
جولیان بارنز، گزارشگر امور امنیت ملی نیویورک تایمز، امروز، دوشنبه، هفتم اکتبر، با حضور در پادکست رادیویی دیلی به محتوای پیامکها کورت ولکر پرداخت و گفت: "با خواندن این پیامکها متوجه میشویم که چه طور دیپلماتهای آمریکا ترتیب دادن دیدار ولودیمیر زلنسکی (رئیس جمهور جدید اوکراین) با دونالد ترامپ در کاخسفید را منوط به پذیرفتن و اذعان اوکراین در به جریان انداختن تحقیق درباره هانتر بایدن کردهاند. موضوعی که به وضوح میتواند گروکشی و داد و ستد سیاسی تعبیر شود هر چند نه آن قدر مهم و محکمهپسند همچون دست گذاشتن روی کمک ۴۰۰ میلیون دلاری نظامی به اوکراین که بتوان آقای ترامپ را به بهانه آن به قانونشکنی و سوء استفاده از قدرت به نفع مطامع انتخاباتی متهم کرد."
در ادامه این برنامه گزارشگر امور امنیت ملی نیویورک تایمز به پیامکها دیگری اشاره میکند که طی آنها سه دیپلمات آمریکا درباره نگرانیهای خود از گرو گرفتن کمک نظامی واشنگتن به ارتش اوکراین در برابر به جریان انداختن این تحقیقات علیه هانتر بایدن و پدرش جو بایدن با هم صحبت میکنند.
"این پیامکها نشان میدهد که مساله اوکراین فقط یک گفتگوی تلفنی (میان رهبران دو کشور) نبوده بلکه این دستگاه دیپلماسی آمریکا بوده که به طور کامل در خدمت اهداف شخصی دونالد ترامپ و قصد او برای پیروزی در انتخابات آتی حرکت میکرده است. این پیامکها به دموکراتها کمک خواهد کرد که استدلال خود در تحقیقات استیضاح را قویتر کنند و کار را برای جمهوریخواهان در دفاع از آقای ترامپ سختتر میکند... چرا که در نهایت استیضاح یک فرآیند سیاسی است و مهم نیست که آیا همه اینها قانونشکنی به معنای کتابی آن بوده یا خیر."