زنبورها به کمک پلیس میآیند
رأی دهید
قرنهاست که انسان با نگاه کردن به حیوانات و پی بردن به ساختارها و سازو کارهای موجود در طبیعت و موجودات زنده به یافتههای باارزشی دست یافته است؛ یافتههایی که گاه منجر به اختراعات جدید و حل مسائل فنی و مهندسی شدهاند و گاه الگویی الهامبخش برای تطابق خود انسان با طبیعت بودهاند. ورای این یافتهها و الگوبرداری از این ساختارها، تواناییهای منحصر به فرد حیوانات هم در بسیاری از حوزهها مشکل گشای انسان بوده است. برای نمونه، سگ با قوه بویاییاش بسیاری از محمولههای مواد مخدر را تاکنون در کمک به پلیس کشف کرده است.
زنبور عسل هم یکی از این جانوران است. زنبور عسل با پرواز خود و نشستن از روی این گل به روی آن گل، در طبیعت گردهافشانی گیاهان را به عهده میگیرد و ما نه تنها از عسلش که از موم این حشره هم سود میبریم. اما این تمام بهرهای نیست که ما از زنبور میبریم.
ایده به کارگیری زنبور برای انجام تکالیف دیگر، ایده تازهای نیست. اما پیشنهاد یک مأمور پلیس، برای بهرهگیری از زنبور عسل میتواند، فصل جدیدی در "اهلی کردن یا به خدمت گرفتن" این حشره باشد.
زنبور به جای سگ پلیس
سونیا کسلر یک پلیس جوان آلمانی است که سرگرمیاش پرورش زنبور عسل است. این مأمور پلیس معتقد است که زنبورها با آموزش صحیح میتوانند وظایف سگهای پلیس (سگهای موادیاب) را به عهده بگیرند.
کسلر میگوید میتواند زنبورها را در مأموریتهایی چون کنترل چمدانها در فرودگاهها یا در فضای آزاد برای یافتن و ردیابی مواد مخدر تصور کند. این مأمور پلیس میگوید در چنین مأموریتی در فضای آزاد، ابتدا باید زنبورها را با رنگهای بازتابدهنده قوی مشخص کرد و یک پهپاد ویژه، مسیر حرکت زنبورها را دنبال کند و نقطههای تجمع آنها را به عنوان انبار یا محل نگهداری احتمالی مواد مخدر ثبت کند.
بر اساس فرضیه این پلیس آلمانی و در صورتی که این ایده عملی باشد، یک کلونی زنبور عسل به تنهایی میتواند برای نظارت دقیق بر پهنهای به وسعت دهها کیلومتر مربع به خدمت گرفته شود.
سونیا کسلر برای این ایده و برنامه در آلمان جوایزی هم به دست آورده است.
حشرات در خدمت ارتش
حشرهها برای کارشناسان و دستاندرکاران حوزه امنیت همواره الهامبخش بودهاند. این تنها سازمانیافتگی دقیق زنبورهای عسل و سلسله مراتب حکمفرما در جوامع آنها نیست که زنبورها را برای پژوهشگران جذاب میکند، از نظر فیزیولوژیکی هم زنبورهای عسل قابل توجه هستند.
محققان دانشگاه هاروارد در سال ۲۰۱۶ روباتهایی زنبوری اختراع کردند به نام "روبو بی" با این هدف که در صورت ادامه روند از بین رفتن زنبورها، این روباتها وظیفه گردهافشانی را به عهده بگیرند. کمی بعد مشخص شد که حوزه اصلی به کارگیری "روبو بی" در حقیقت در عرصه نظامی و به عنوان "خُردپهپاد" است. لیزا مارگونلی، یک خبرنگار حوزه علمی، در سال ۲۰۱۸ در کتاب خود به نام Underbug نوشت: «ارتش حتی به کارگیری انبوهی از حشرات مرگبار را تصور میکند که با بهای کم از چاپگرهای سه بعدی بیرون میآیند.»
انبوه حشراتی که به طور خودکار عمل میکنند، همواره موضوع مورد علاقه فیلمهای علمی - تخیلی - نظامی بودهاند.
زنبور، موجودی به شدت انعطافپذیر
زنبورها موجودات پیچیدهای هستند که چرخه زندگی مشخصی دارند و نسبت به تغییرات آب و هوایی پیرامونشان انعطافپذیرند. یک زنبور عسل مراحل مختلفی را طی میکند تا به نقطهای برسد که به عنوان زنبور کارگر گردهآور در کندو به خدمت گرفته شود. در این مرحله زنبور کارگر، شهد، گرده و در صورت نیاز آب و رزین درخت را به کندو میآورد. از این مرحله است که پلیس میتواند زنبور عسل گردهآور یا کاوشگر را (که محل جمعآوری گرده را شناسایی میکند) به خدمت بگیرد.
اشکالی که وجود دارد این است که زنبورهای عسل در شب، سرما، گرمای زیاد، باد یا باران کار نمیکنند.
پژوهشگران میگویند، دست کم بخشی از همه فن حریف بودن زنبورها بیولوژیک است. به این ترتیب، با تغییری در یک وظیفه و سوییچ کردن به وظیفههای دیگر، غدههای درون بدن این حشرات به تناسب آن وظیفه، فعال میشوند. مارتین لیندآور که حشره شناس است و تحقیقات فراوانی در مورد زنبورها دارد، با مثالهای فراوانی نشان میدهد که زنبورها بسیار انعطافپذیر هستند.
کارآگاه زنبور
کارشناسانی که به فکر استفاده از زنبورها در ردیابی افتادهاند، از حوزههایی هم سخن میگویند که کار در آنها برای زنبورها بیزیان است. برای مثال در برخی فرودگاههای آلمان زنبورها به عنوان "کارآگاه زنبور" مشغول خدمتاند. عسلی که آنها با خود حمل میکنند، آزمایش میشود تا اگر از هواپیما هنگام شروع پرواز یا فرود، مواد مضری چون فلزات سنگین ساطع شده است، این مسئله مشخص شود.
در کتابی که در سال ۲۰۱۹ با نام Tierische Jobs درباره نتایج این مأموریتها در فرودگاههای آلمان به چاپ رسیده، آمده است که نتایج مأموریت زنبورها و بررسی آنها در تمامی فرودگاهها بسیار رضایت بخش بوده است و مواد یافت شده در عسل این زنبورها نشان میدهد که مواد مضر و فلزات سنگین موجود در فرودگاهها از حد مجاز تعیین شده توسط اتحادیه اروپا برای فرودگاهها پایینتر است.
