کوپا آمه‌ریکا: آیا این بدل کی‌روش است؟

بی بی سی :،پوریا ژافره

مرحله گروهی جام ملت‌های آمریکای جنوبی موسوم به "کوپا آمه‌ریکا" تمام شد. در بین ۱۲ تیم شرکت کننده بهترین نتایج را کارلوس کی‌روش سرمربی سابق تیم ملی ایران گرفت که حالا هدایت کلمبیا را بر عهده دارد.
 
سال‌های آخر حضور ۸ ساله کی‌روش در ایران با جنجال های زیادی همراه بود و در نهایت ۷ ماه پیش در جام ملت‌های آسیا به بدترین شکل ممکن به پایان رسید. این روزها اما انگار فرد دیگری از کنار زمین کلمبیا را هدایت می کند ، نه از پرخاش به داور و مربی حریف خبری هست و نه از نشست‌های خبری جنجالی.
 
شروع خوب کی‌روش با تیم ملی کلمبیا باعث شده تا طرفداران "قهوه‌کاران" (لقب تیم ملی فوتبال کلمبیا) نسبت به آینده خوش‌بین باشند. کی‌روش همچنان با سازماندهی دفاعی منظم و آنالیز دقیق حریف، تیمش را به میدان می‌فرستد. اینجا او همان کی‌روشی است که می‌شناسیم. برای مربی پرتغالی همیشه گل نخوردن مهم‌ترین اصل بازی است.
یک کی‌روش متفاوت
اما رفتار و کردار کی‌روش به عنوان سرمربی کلمبیا ۱۸۰ درجه نسبت به پارسال که مربی ایران بود، تغییر کرده است. در جام جهانی روسیه و جام ملت‌های امارات تنش و مصاحبه‌های آتشین کی‌روش از اول تا آخر تورنمنت ادامه داشت.
 
اما از زمانی که او به کلمبیا رفته مصاحبه‌ها با احترام و آرامش برگزار می‌شود. در ایران همواره از کی‌روش و دستیارانش انتقاد می‌شد چرا بازیهای لیگ را از نزدیک نمی‌بیند اما در کلمبیا او به صورت مداوم سر بازیها و تمرین‌های داخلی حاضر می‌شود. درحالیکه جز دروازه‌بان‌های ذخیره کلمبیا فقط یک بازیکن از لیگ داخلی این کشور در تیم ملی فعلی حاضر است.
 
بسیاری به فدراسیون فوتبال ایران اشکال می‌گرفتند که چرا به سرمربی پرتغالی اجازه می‌دهد، روزهای زیادی از سال را خارج از ایران بماند. کی‌روش این روزها اکثر وقتش را در کلمبیا می‌گذراند درحالیکه برای مسافرت فصلی از خانه به محل کارش و برعکس باید مدت بیشتری در هوا باشد.
 
پرواز مستقیم از تهران تا لیسبون کمی بیشتر از ۷ ساعت است ولی از لیسبون تا بوگوتا ۱۰ ساعت طول می کشد. (هر دو مسیر به ندرت پرواز مستقیم دارند ، به همین دلیل به طور میانگین یک ساعت و نیم به مدت پرواز اضافه می شود).
 
سال آخری که کی‌روش مربی ایران بود تیمش ۳ بازی رسمی در جام جهانی و ۶ مسابقه در جام ملت‌های آسیا انجام داد. در نشست‌های خبری قبل از این ۹ مسابقه کی‌روش همواره کاپیتان تیم، مسعود شجاعی را همراه خود برای جواب دادن سوالات خبرنگاران برد.
 
در عین حال در این ۹ مسابقه به مسعود شجاعی یک نیمه جلوی مراکش و چند دقیقه جلوی عمان بازی داد. انگار کی‌روش به دیگران اطمینان نداشت و دلش نمی‌خواست حرفی خلاف خواسته‌اش از بازیکنان دیگر شنیده شود. در کلمبیا اما قبل از هر مسابقه کی‌روش به یکی از ملی‌پوشان فرصت می‌دهد در نشست خبری حاضر شود و آن بازیکن معمولا در مسابقه روز بعد به زمین می‌رود.
قبل از بازی با دوم کوپا آمریکا با قطر لویز دیاز همراه کی روش در نشست خبری حاضر شد و در بازی هم حضور داشت. در مسابقه های اول و سوم مرحله گروهی کریستین زاپاتا (راست) و جان مدینا به مصاحبه مطبوعاتی آمدند ایرانی‌ها گاهی اوقات از این رفتار پرخاشگرانه کارلوس کی‌روش مقابل بازیکنان و مربی حریف و داور مسابقه لذت می‌بردند: از مسابقه برگشت انتخابی جام جهانی ۲۰۱۴ برزیل مقابل کره جنوبی گرفته تا مسابقه جنجالی دور رفت انتخابی جام جهانی ۲۰۱۸ مقابل قطر در تهران.
 
اعتراض‌های مداوم کی‌روش و کادر فنی ایران به داور مسابقه و نیمکت حریف صحنه‌های عادی پخش تلویزیونی مسابقه‌های ملی ایران بودند، حتی هنگام بازی‌های دوستانه.
 
کنار نیمکت کلمبیا اما انگار فرد دیگری ایستاده است. حتی در بازی آخر مرحله گروهی کوپا آمه‌ریکا مقابل پارگوئه وقتی چندین تصمیم داور همگی به ضرر کلمبیا تمام شدند، کی‌روش به رای داور احترام گذاشت و معترض نبود.
فلسفه دفاعی همیشگی
از نظر فنی اما کی‌روش همان فردی است که ۱۰ سال گذشته روی نیکمت ایران و پرتغال نشسته بود. با روشی قدیمی که طبق آن تیم برای گرفتن مساوی بدون گل به زمین می‌رود و داخل زمین نفرات تکنیکی حمله باید از فرصت‌ها برای بردن بازی استفاده کنند.
 
روشی که در خیلی موارد به خصوص روبروی تیم‌های قوی‌تر معمولا جواب می‌دهد. کی‌روش در هر سه جام جهانی قبلی از همین روش استفاده کرد و نتایج متفاوتی هم گرفت اما مشخصا کار برای هیچ حریفی آسان نبود.
 
پرتغال با این روش برزیل را در جام جهانی ۲۰۱۰ زمین گیر کرد و اسپانیا - قهرمان آن دوره - به سختی از پس این تیم برآمد. در نهایت انتقادها به این نوع بازی باعث شدند تا کارلوس کی‌روش از سرمربیگری کشورش برکنار شود.
 
در دو دوره جام جهانی با ایران کی‌روش همین شیوه را ادامه داد. اوج موفقیت او با این روش پیروزی جلوی مراکش در جام جهانی ۲۰۱۸ بود - که دومین برد ایران بعد از ۵ حضور و ۱۵ مسابقه در جام‌های جهانی است.
 
شکست های خفیف برابر آرژانتین و اسپانیا هم حاصل همین نوع بازی بودند و شاید در روزی متفاوت و با داوری متفاوت می‌توانستند نتیجه‌ای بهتر برای ایران داشته باشند. و همواره دو دسته از طرفداران بودند: آنهایی که می‌گفتند باید شجاعانه‌تر و با ریسک بیشتر بازی کرد و آنهایی که می‌گفتند دفاع کردن به تنهایی هم یک هنر است.
کی‌روش در ۷ مسابقه دوستانه و رسمی به عنوان مربی کلمبیا ۶ بار برنده شده است صرف نظر از اینکه چنین نسخه‌ای از فوتبال برای ایران یا پرتغال مناسب است یا نه ، تیم‌های کی‌روش همیشه یک مشکل جدی داشته‌اند: جبران گل اول. در ۱۰۰ مسابقه‌ای که با ایران انجام داد و همین طور در دو سالی که با پرتغال بود هرگز نتوانست بعد از دریافت گل اول برنده شود و فقط در چند مورد معدود موفق شد مساوی بگیرد.
 
تا اینجای کار باوجودی که نتایج کی‌روش با کلمبیا عالی بوده این مشکل همچنان پابرجاست. او در ۷ مسابقه دوستانه و رسمی به عنوان مربی کلمبیا ۶ بار برنده شده است.
 
کلمبیا با کی روش فقط دو گل دریافت کرده است که هر دو مربوط به شکست در بازی دوستانه جلوی کره جنوبی هستند - تنها موردی که تیم کی‌روش زودتر از حریف گل خورد.
 
کی‌روش در بوگوتا هم سعی کرده ذهنیت فوتبالی خود را به بازیکنان کلمبیا منتقل کند. یاری مینا، دفاع بلند قامت اورتون که در کنار داویدون سانچز از تاتنهام دژ محکم خط دفاعی کلمبیا را تشکیل داده در مصاحبه ای با شبکه بین‌اسپورت گفت از زمانی که کی‌روش مربی او شده تیم ملی کشورش بر اساس خط دفاعی چیده می‌شود.
از تهران تا بوگوتا ایوان دوکه، رئیس جمهوری کلمبیا در دیدار با کارلوس کی‌روش و خامس رودریگز شاید یکی از تنها نقاط مشترک فرهنگ کلمبیا با ایران علاقه به فوتبال باشد. در کلمبیا مثل خیلی دیگر از کشورهای آمریکای جنوبی فوتبال جنبه حیثیتی دارد و در روزهای مسابقه تیم ملی، کشور تقریبا تعطیل می‌شود.
 
کشوری که علاوه بر قهوه و محصولات کشاورزی برای مواد مخدر و باندهای تبهکار (کارتل‌ها) شناخته می‌شود. هرچند خشونت و جنایت در کلمبیا در پایین تر سطح ۴۰ سال گذشته است و شاید اگر وضعیت کشور همسایه یعنی ونزوئلا بحرانی نبود آمار از این هم بهتر می‌شد.
 
یکی از دلایل اصلی بهتر شدن اوضاع در کلمبیا، قرارداد صلحی است که به تازگی بین دولت مرکزی و شبه نظامیان شورشی فارک امضا شد.
 
با وجود این که اوضاع بهتر شده خاطره یکی از هولناک‌ترین قتل‌های مرتبط با فوتبال که در همین کشوراتفاق افتاد هنوز از یادها نرفته است. وقتی در جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا آندرس اسکوبار، مدافع کلمبیا به اشتباه جلوی آمریکا دروازه خودی را باز کرد (که باعث شکست ۱-۲ کلمبیا مقابل آمریکا و حذف از جام شد) و در بازگشت به کشورش با ۶ گلوله مردان مسلح از پای در آمد.
 
در نهایت کی‌روش مثل هر مربی دیگری در جهان فوتبال بر اساس نتایج قضاوت خواهد شد. کلمبیا در ۴ تورنمنت عمده آخری که شرکت داشته هیچ‌گاه به نیمه‌نهایی نرسیده است.
 
اگر کلمبیا آخر هفته از پس شیلی برآید و خودش را به نیمه‌نهایی کوپا آمه‌ریکا برساند این شروعی فوق‌العاده برای کی‌روش خواهد بود.
 
و شاید سرمربی پرتغالی با سال‌ها تجربه در فوتبال بین‌المللی سرانجام آن جامی را که در ۴ قاره دیگر پیدا نکرد در آمریکای لاتین بیابد و شاید هم یک برگ دیگر، مشابه بقیه برگ‌های یک کارنامه نسبتا موفق.