ولنتاین در ایران؛ برگزاری جشن عشاق در سایه ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها

۱۴ فوریه مصادف با ۲۵ بهمن روز ولنتاین یا روز عشاق نام گرفته است؛ بهانه‌ای برای زوج‌ها تا به ابراز محبت به یکدیگر بپردازند. جشن‌های ولنتاین که شاید محبوبیت آن را باید مرهون تبلیغات تجاری دانست، ریشه در فرهنگ غرب دارد اما جشنی شناخته شده در سراسر جهان است.
 
روز ولنتاین برای جوانان ایرانی نیز کاملا شناخته شده است و امروز نه تنها در میان زوج‌های جوان بلکه توسط برخی از میانسالان نیز جشن گرفته می‌شود و با وجود برخوردهای نیروهای حکومتی با این جشن و فشار گاه و بیگاه به نسل جوان برای خودداری از برگزاری آن، رد و بدل کردن هدیه در این روز در شهرهای بزرگ و کوچک ایران رواج بسیاری دارد و از چند هفته مانده به این جشن، بازار فروش محصولاتی همچون عروسک و اجناس فانتزی و بازار گل و عطر و شکلات و غیره داغ و پر جنب و جوش است.
 
اما نگاهی به پیام‌ها در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که جشن عشاق نیز از تحولات امروز ایران بی تاثیر نمانده است. امسال در لابه‌لای پیام‌های عاشقانه، شمار قابل توجهی از پیام‌هایی دیده می‌شود که به بهانه ولنتاین به گرانی کم سابقه در ایران کنایه زده‌اند.
برخی نیز با توجه به گسترش فقر در کشور به دیگر کاربران پیشنهاد داده‌اند پولی را که برای هدیه‌های ولنتاین کنار گذاشته‌اند، صرف کمک به فقرا یا کودکانِ کار کنند.
شماری از کاربران به بهانه این روز، یادی از زوج‌هایی کرده‌اند که به دلیل عقاید آزادیخواهانه و فعالیت‌های حقوق بشری خود، هم اکنون در زندان‌های ایران محبوسند.
علاوه بر فعالان حقوق بشر، زوج‌هایی نیز به دلیل بهایی بودن، درویش بودن یا همجنسگرا بودن یا به دلیل عقاید سیاسی خود و انتقاد از جمهوری اسلامی در حبس به سر می‌برند.
 امسال نیز به روال سال‌های گذشته در آستانه برگزاری این جشن‌، پیام و هشدارهایی از سوی مسئولان درباره برگزاری مهمانی‌ و تجمعات به نام ولنتاین به گوش رسید. از جمله ایسنا به نقل از رئیس اتحادیه آبمیوه، بستنی و کافی‌شاپ‌های مشهد اعلام کرد که به فعالان این صنف تذکر داده شده است. سعید شریف‌زاده گفت: «اگر افرادی به دلیل این مناسبت فضایی را به وجود آوردند که خارج از الگوی اسلامی ایرانی باشد، مورد تذکر قرار می‌گیرند، نباید فضا به گونه‌ای باشد که محیط کافی‌شاپ‌ها شلوغ شود و به نوعی از این موقعیت سوءاستفاده نشود.»
 
در برخی از سایت‌های نزدیک به اصول‌گرایان نیز مجموعه‌ای از احکام شرعی درباره ولنتاین منتشر شد؛ احکامی که ترویج فرهنگ «باطل» غربی یا ترویج ارتباط با «نامحرم» را حرام می‌دانستند.
 
هرچه فشار مسئولان حکومتی بر مردم برای اعمال محدودیت در برگزاری جشن‌های ولنتاین بیشتر می‌شود، مقاومت مردم نیز در مقابل این هشدارها افزایش می‌یابد. امسال حتی برخی به بهانه ولنتاین، نگاهی طنز به ارزش‌هایی داشتند که حکومت اسلامی در تلاش برای ترویج و تبلیغ آنهاست به‌ویژه آنکه جشن ولنتاین ۵ روز پس از پایان دهه فاطمیه و ۳ روز پس از پایان جشن‌های چهل سالگی انقلاب اسلامی برگزار شد.
برخی کاربران نیز به این بهانه، رفتارهای اجتماعی را که حکومت اسلامی با آن مخالف است، به چالش کشیدند.