اقتصاد ایران پس ازعملیات کربلای۴ چگونه زمینگیر شد؟
رأی دهید
سال ۱۳۶۵، اکبر هاشمی رفسنجانی، فرمانده عالی جنگ و محسن رضایی، فرمانده سپاه پاسداران در سودای تدارک عملیاتی سرنوشت‌ساز بودند که به زعم آنها می‌توانست سرنوشت جنگ فرسایشی با عراق را به نفع ایران تغییر دهد.
هدف از این عملیات که کربلای ۴ نام گرفت، تصرف بندر بصره به منظور قطع صادرات نفت عراق از طریق خلیج فارس بود. فرماندهان ایرانی بر این باور بودند که با تحقق این هدف، عراق وادار به پذیرش شروط بالادستانه ایران از جمله اعتراف به تجاوز به ایران و پرداخت غرامت خواهد شد. البته طی روزهای اخیر آقای رضایی با انتشار توئیتی مدعی شده که هدف از این عملیات، فریب دشمن بوده است.
انجام این عملیات بلندپروازانه بنا بر اعلام آن زمان آقای رضایی نیازمند تشکیل ۵۰۰ گردان تازه تأسیس شامل ۴۸۰ هزار نیرو از جمله ۹۵ هزار پاسدار، ۲۲۰ هزار بسیجی و۱۶۰ هزار سرباز بود.
تامین هزینه چنین عملیاتی با توجه به شرایط ارزی کشور غیرممکن بود. درآمد نفتی ایران در سال ۱۳۶۴ به ۵.۹ میلیارد دلار سقوط کرده بود. درآمدی که ۳ سال پیش از آن حدود ۲۰ میلیارد دلار بود.
مسعود روغنی زنجانی، رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه در گفت‌و‌گو با شماره ۲۹ ماهنامه اندیشه پویا اعلام کرده که سال ۱۳۶۵ با درخواست ستاد پشتیبانی جنگ و بر اساس فتوای آقای خمینی، رهبر انقلاب ایران، بانک مرکزی اقدام به چاپ ۳۰ میلیارد تومان اسکناس بدون پشتوانه کرد.
بدین ترتیب تزریق اسکناس‌های بی‌پشتوانه به بودجه جنگ شتاب گرفت.
به عبارت دیگر، نرخ رشد نقدینگی که در سال ۱۳۶۳ حدود ۶ درصد و در سال ۱۳۶۴ نزدیک به ۱۳ درصد بود، در سال ۱۳۶۵ به ۱۹.۱ درصد رسید.
بدین ترتیب، نرخ تورم اقتصاد ایران که در سال ۱۳۶۴ حدود ۶.۹ درصد بود طی سال ۱۳۶۵ به ۲۳.۷ درصد بالغ شد.
نرخ دلار در سال ۱۳۶۵ نزدیک به ۷۶.۴ تومان بود. در نتیجه فرماندهان جنگ در سال ۱۳۶۵ حدود ۳۹۳ میلیون دلار، معادل روز ۳ هزار و ۹۳۰ میلیاردتومان (بر مبنای دلار ۱۰ هزارتومانی) اسکناس بی‌پشتوانه برای تکمیل بودجه عملیات کربلای ۴ و متعاقب آن کربلای۵ اختصاص دادند. به بیان دیگر بانک مرکزی در آن سال به اندازه حدود ۳.۳ درصد نقدینگی کل کشور اقدام به انتشار اسکناس کرده که بر پایه نقدینگی ۱۷۰۰ هزار میلیاردتومانی حال حاضر اقتصاد ایران ارزش روز چاپ پول بانک مرکزی معادل ۵۶.۶ هزار میلیارد تومان خواهد بود.
بالاخره عملیات کربلای ۴ در دی ماه سال ۱۳۶۵ و با حضور ۱۳ لشکر و ۱۲ تیپ مستقل انجام شد. عملیاتی که به روایت آقای رفسنجانی در کتاب خاطراتش، هزار شهید، سه‌هزار و ۹۰۰ مفقود الاثر، و ۱۱ هزار مجروح بر جای گذاشت. به دلیل لو رفتن عملیات، عراق از آن با عنوان «دروی بزرگ» یاد کرد.
ایران بلافاصله و برای جبران شکست عملیات کربلای ۴، عملیات کربلای ۵ را انجام داد و موفق شد نزدیک به ۱۰ کیلومتر به سمت بصره پیشروی کند. عملیاتی که حسین علایی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران در کتاب خود درباره عملیات کربلای۵، قربانیان آن را ۱۲ هزار کشته و مفقودالاثر و ۱۵ هزار مجروح ذکر کرده است.
همزمان با بر جای ماندن نزدیک به ۱۷ هزار کشته و مفقودالاثر در کمتر از یک ماه، اقتصاد ایران نیز زیر بار هزینه‌های جنگ در حال زمینگیر شدن بود.
تجربه نرخ تورم بالای ۲۳ درصد طی سه سال متوالی(۱۳۶۵-۱۳۶۷) از سال ۱۳۲۰ تا آن زمان در اقتصاد ایران بی‌سابقه بود. پیشتر و در فاصله سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۲ و در پی اشغال ایران در جریان جنگ جهانی دوم، نرخ تورم در ایران طی سه سال متوالی به بیش از ۴۹ درصد جهش کرده بود.
در عین حال، نرخ رشد اقتصاد ایران که در سال ۶۵ به منفی ۹ درصد رسیده بود و در سال ۶۷ به منفی ۱۴ درصد بالغ شد. درآمد نفتی دولت نیز هنوز کمتر از ۱۱ میلیارد دلار بود.
بدین ترتیب، ایران بدون آن که هیچ‌گاه موفق به فتح بصره و به زانو درآوردن عراق شود، به ناچار و تحت فشار اقتصاد زمینگیرش، در ۲۷ تیر ۱۳۶۷ قطعنامه ۵۹۸ را با هدف پایان دادن به جنگ ۸ ساله با عراق پذیرفت.
دیدگاه خوانندگان
۱۰۸
ایرانفردا - لندن، انگلستان
وقتى فرمانده نیروهاى مسلح یه کشور یه آخوند، بدون حتى یه روز تجربه نظامى، و فرمانده سپاه، یه جانى که ازریختن خون پسر خودش هم کوتاهى نکرد، باشن، نتیجه اش همین میشه. ارتش با انجام این دو عملیات، حتى وقتى که عملیات لو نرفته بود و هنوز فاکتور غافلگیرى نیروهاى عراقى مد نظر بود، این عملیات ها رو به یه دیوانگى تشبیه کرد که محکوم به شکست بود، ولى رضایى، حتى بعد از لو رفتن عملیات، فقط بخاطر مخالفت با ارتش و محکم کردن پاى سپاه و تحکیم قدرت سپاه در مقابل ارتش، اینهمه جوون رو به کشتن داد. اگه اونروز ها اونجا بودین به عمق این فاجعه بیشتر آشنا میشدین! آمار ١٧،٠٠٠ تا کشته، یک پنجم تلفات واقعى این عملیات ها هم نیست. جسد کشته شده ها رو با کانتینر سرخونه دار به شهرستانها میفرستادن تا اونجا شناسایى بشن و کشته هایى رو هم که تو سردخونه اهواز تو تابوت میذاشتن، از بس که زیاد بودن، وقت شناسایى نبود، همینطور دست و پا هاى و أعضاء قطع شده رو میذاشتن تو تابوت و باسم کسانیکه مفقود شده بودن میفرستادن شهرستان. تو یه تابوت من با چشم خودم، دوتا پاى راست دیدم که باسم یه نفر تو تابوت گذاشته بودن.
دوشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۷ - ۰۸:۴۸
۵۱
ابن ملجم - مونیخ، آلمان
ایران از جمله اعتراف به تجاوز به ایران و پرداخت غرامت خواهد شد....این هم اعتراف به اینکه عراق به ما غرامتی بدهکار نیست و در امضای قحطنامه ۵۹۸ هیچ تاکیدی روی ان نشده.این جواب ملت همیشه سر کار ایران که میخوان از عراق غرامت بگیرند.
دوشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۷ - ۱۲:۱۱
۵۱
ابن ملجم - مونیخ، آلمان
ایران از جمله اعتراف به تجاوز به ایران و پرداخت غرامت خواهد شد....این هم اعتراف به اینکه عراق به ما غرامتی بدهکار نیست و در امضای قحطنامه ۵۹۸ هیچ تاکیدی روی ان نشده.این جواب ملت همیشه سر کار ایران که میخوان از عراق غرامت بگیرند.
دوشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۷ - ۱۲:۱۱
۱۰۸
ایرانفردا - لندن، انگلستان
وقتى فرمانده نیروهاى مسلح یه کشور یه آخوند، بدون حتى یه روز تجربه نظامى، و فرمانده سپاه، یه جانى که ازریختن خون پسر خودش هم کوتاهى نکرد، باشن، نتیجه اش همین میشه. ارتش با انجام این دو عملیات، حتى وقتى که عملیات لو نرفته بود و هنوز فاکتور غافلگیرى نیروهاى عراقى مد نظر بود، این عملیات ها رو به یه دیوانگى تشبیه کرد که محکوم به شکست بود، ولى رضایى، حتى بعد از لو رفتن عملیات، فقط بخاطر مخالفت با ارتش و محکم کردن پاى سپاه و تحکیم قدرت سپاه در مقابل ارتش، اینهمه جوون رو به کشتن داد. اگه اونروز ها اونجا بودین به عمق این فاجعه بیشتر آشنا میشدین! آمار ١٧،٠٠٠ تا کشته، یک پنجم تلفات واقعى این عملیات ها هم نیست. جسد کشته شده ها رو با کانتینر سرخونه دار به شهرستانها میفرستادن تا اونجا شناسایى بشن و کشته هایى رو هم که تو سردخونه اهواز تو تابوت میذاشتن، از بس که زیاد بودن، وقت شناسایى نبود، همینطور دست و پا هاى و أعضاء قطع شده رو میذاشتن تو تابوت و باسم کسانیکه مفقود شده بودن میفرستادن شهرستان. تو یه تابوت من با چشم خودم، دوتا پاى راست دیدم که باسم یه نفر تو تابوت گذاشته بودن.
دوشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۷ - ۰۸:۴۸
۱۰۸
ایرانفردا - لندن، انگلستان
وقتى فرمانده نیروهاى مسلح یه کشور یه آخوند، بدون حتى یه روز تجربه نظامى، و فرمانده سپاه، یه جانى که ازریختن خون پسر خودش هم کوتاهى نکرد، باشن، نتیجه اش همین میشه. ارتش با انجام این دو عملیات، حتى وقتى که عملیات لو نرفته بود و هنوز فاکتور غافلگیرى نیروهاى عراقى مد نظر بود، این عملیات ها رو به یه دیوانگى تشبیه کرد که محکوم به شکست بود، ولى رضایى، حتى بعد از لو رفتن عملیات، فقط بخاطر مخالفت با ارتش و محکم کردن پاى سپاه و تحکیم قدرت سپاه در مقابل ارتش، اینهمه جوون رو به کشتن داد. اگه اونروز ها اونجا بودین به عمق این فاجعه بیشتر آشنا میشدین! آمار ١٧،٠٠٠ تا کشته، یک پنجم تلفات واقعى این عملیات ها هم نیست. جسد کشته شده ها رو با کانتینر سرخونه دار به شهرستانها میفرستادن تا اونجا شناسایى بشن و کشته هایى رو هم که تو سردخونه اهواز تو تابوت میذاشتن، از بس که زیاد بودن، وقت شناسایى نبود، همینطور دست و پا هاى و أعضاء قطع شده رو میذاشتن تو تابوت و باسم کسانیکه مفقود شده بودن میفرستادن شهرستان. تو یه تابوت من با چشم خودم، دوتا پاى راست دیدم که باسم یه نفر تو تابوت گذاشته بودن.
دوشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۷ - ۰۸:۴۸
۵۱
ابن ملجم - مونیخ، آلمان
ایران از جمله اعتراف به تجاوز به ایران و پرداخت غرامت خواهد شد....این هم اعتراف به اینکه عراق به ما غرامتی بدهکار نیست و در امضای قحطنامه ۵۹۸ هیچ تاکیدی روی ان نشده.این جواب ملت همیشه سر کار ایران که میخوان از عراق غرامت بگیرند.
دوشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۷ - ۱۲:۱۱
۱۰۸
ایرانفردا - لندن، انگلستان
وقتى فرمانده نیروهاى مسلح یه کشور یه آخوند، بدون حتى یه روز تجربه نظامى، و فرمانده سپاه، یه جانى که ازریختن خون پسر خودش هم کوتاهى نکرد، باشن، نتیجه اش همین میشه. ارتش با انجام این دو عملیات، حتى وقتى که عملیات لو نرفته بود و هنوز فاکتور غافلگیرى نیروهاى عراقى مد نظر بود، این عملیات ها رو به یه دیوانگى تشبیه کرد که محکوم به شکست بود، ولى رضایى، حتى بعد از لو رفتن عملیات، فقط بخاطر مخالفت با ارتش و محکم کردن پاى سپاه و تحکیم قدرت سپاه در مقابل ارتش، اینهمه جوون رو به کشتن داد. اگه اونروز ها اونجا بودین به عمق این فاجعه بیشتر آشنا میشدین! آمار ١٧،٠٠٠ تا کشته، یک پنجم تلفات واقعى این عملیات ها هم نیست. جسد کشته شده ها رو با کانتینر سرخونه دار به شهرستانها میفرستادن تا اونجا شناسایى بشن و کشته هایى رو هم که تو سردخونه اهواز تو تابوت میذاشتن، از بس که زیاد بودن، وقت شناسایى نبود، همینطور دست و پا هاى و أعضاء قطع شده رو میذاشتن تو تابوت و باسم کسانیکه مفقود شده بودن میفرستادن شهرستان. تو یه تابوت من با چشم خودم، دوتا پاى راست دیدم که باسم یه نفر تو تابوت گذاشته بودن.
دوشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۷ - ۰۸:۴۸
۵۱
ابن ملجم - مونیخ، آلمان
ایران از جمله اعتراف به تجاوز به ایران و پرداخت غرامت خواهد شد....این هم اعتراف به اینکه عراق به ما غرامتی بدهکار نیست و در امضای قحطنامه ۵۹۸ هیچ تاکیدی روی ان نشده.این جواب ملت همیشه سر کار ایران که میخوان از عراق غرامت بگیرند.
دوشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۷ - ۱۲:۱۱
۵۱
ابن ملجم - مونیخ، آلمان
ایران از جمله اعتراف به تجاوز به ایران و پرداخت غرامت خواهد شد....این هم اعتراف به اینکه عراق به ما غرامتی بدهکار نیست و در امضای قحطنامه ۵۹۸ هیچ تاکیدی روی ان نشده.این جواب ملت همیشه سر کار ایران که میخوان از عراق غرامت بگیرند.
دوشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۷ - ۱۲:۱۱
۱۰۸
ایرانفردا - لندن، انگلستان
وقتى فرمانده نیروهاى مسلح یه کشور یه آخوند، بدون حتى یه روز تجربه نظامى، و فرمانده سپاه، یه جانى که ازریختن خون پسر خودش هم کوتاهى نکرد، باشن، نتیجه اش همین میشه. ارتش با انجام این دو عملیات، حتى وقتى که عملیات لو نرفته بود و هنوز فاکتور غافلگیرى نیروهاى عراقى مد نظر بود، این عملیات ها رو به یه دیوانگى تشبیه کرد که محکوم به شکست بود، ولى رضایى، حتى بعد از لو رفتن عملیات، فقط بخاطر مخالفت با ارتش و محکم کردن پاى سپاه و تحکیم قدرت سپاه در مقابل ارتش، اینهمه جوون رو به کشتن داد. اگه اونروز ها اونجا بودین به عمق این فاجعه بیشتر آشنا میشدین! آمار ١٧،٠٠٠ تا کشته، یک پنجم تلفات واقعى این عملیات ها هم نیست. جسد کشته شده ها رو با کانتینر سرخونه دار به شهرستانها میفرستادن تا اونجا شناسایى بشن و کشته هایى رو هم که تو سردخونه اهواز تو تابوت میذاشتن، از بس که زیاد بودن، وقت شناسایى نبود، همینطور دست و پا هاى و أعضاء قطع شده رو میذاشتن تو تابوت و باسم کسانیکه مفقود شده بودن میفرستادن شهرستان. تو یه تابوت من با چشم خودم، دوتا پاى راست دیدم که باسم یه نفر تو تابوت گذاشته بودن.
دوشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۷ - ۰۸:۴۸