معرفی ۱۲ افزودنی رایج غذایی ۱

اگر به خریدهایی که معمولاً از فروشگاه‌ها می‌کنیم نگاهی دقیق‌تر بیندازیم؛ در میان برچسب‌های رنگارنگ آن‌ها، تعدادی از افزودنی‌های مجاز خوراکی را تشخیص خواهید داد. افزودنی‌هایی که برای طعم دادن، رنگ دادن یا بهبود بافت یا دادن بافت خاصی به محصولات اضافه می‌شود یا برای اینکه ماندگاری آن‌ها را در مدت زمان طولانی‌تری تضمین کند.

برخی از این افزودنی‌ها بر سلامتی بدن اثر می‌گذارند و ضروری است از مصرف آن‌ها بپرهیزیم. در حالی که بعضی دیگر از آن‌ها را می‌توان با خیال آسوده مصرف کرد و در صورت مصرف اندک، خطری متوجه مصرف کننده نخواهد بود. در این مقاله و مقاله‌ی بعدی دوازده افزودنی را معرفی خواهیم کرد و می‌گوییم که مصرف کدام‌یک از آن‌ها خطرآفرین خواهد بود و چه خطرات احتمالی در کمین مصرف کننده خواهد بود.
 
منوسدیم گلوتامات (Monosodium Glutamate (MSG
منوسدیم گلوتامات، ماده‌ی افزودنی رایجی است که برای تقویت و افزایش طعم خوراکی‌ها به آن‌ها افزوده می‌شود. این ماده را در طیف وسیعی از غذاهای فرآوری شده مانند غذاهای منجمد، اسنک‌های شور، و سوپ‌های کنسروشده می‌توان یافت. همچنین در بعضی غذاهای رستوران‌هایی که فست فود سرو می‌کنند وجود دارد.
 
منوسدیم گلوتامات، از سال 1969، موضوع داغی بوده است؛ در آن زمان مطالعه‌ای بر روی موش‌ها انجام شد و نتایج نشان داد که این ماده باعث اثرات وسیع خطرناک عصبی و اختلال در رشد موش‌ها می‌شود؛ اگر چه گفته می‌شود این افزودنی احتمالاً یا اثری ندارد یا اثر اندکی بر سلامت مغز انسان دارد؛ چون نمی‌تواند از موانع خونی مغز انسان عبور کند. بعضی از پژوهش‌های تجربی نشان داد که مصرف منوسدیم گلوتامات، با اضافه وزن و سندرم متابولیک در ارتباط است، اگرچه سایر پژوهش‌ها هیچ ارتباطی نیافتند.

گفته می‌شود بعضی افراد به منوسدیم گلوتامات حساسیت دارند و ممکن است پس از مصرف این ماده به مقدار زیاد، علائمی همچون سردرد، تعریق و بی‌حسی را تجربه کنند.

در پژوهشی به 61 نفر پنج گرم منوسدیم گلوتامات و نیز دارونما داده شد. جالب است بدانید، 36 درصد از آن‌ها علائم حساسیت به منوسدیم گلوتامات را گزارش کردند و 25 نفر به دارونما واکنش دادند. این آزمایش نشان داد که حساسیت به منوسدیم گلوتامات احتمالاً نوعی نگرانی ذهنی برای افراد است. اما اگر شما هم پس از مصرف منوسدیم گلوتامات، علائم ناخوشایندی را تجربه کردید، توصیه می‌کنیم آن را از رژیم غذایی خود خارج کنید. یا حداقل حد تعادل را در مصرف محصولاتی که حاوی این ماده‌ی شیمیایی هستند رعایت کنید.
 
رنگ‌های غذایی مصنوعی
رنگ‌های غذایی خوراکی معمولاً برای براق و درخشان کردن و در واقع بهبود ظاهر محصولات به آن‌ها افزوده می‌شود. این محصولات از آبنبات‌ها تا چاشنی‌ها را شامل می‌شود.

در سال‌های اخیر، مباحثی در زمینه‌ی خطرات و عوارض جانبی مصرف این رنگ‌ها مطرح شده است. رنگ‌های غذایی ویژه همچون آبی یک، قرمز چهل، زرد پنج، و زرد شش همگی، ایجاد واکنش‌های حساسیتی در بعضی افراد می‌کنند.

به علاوه، نتایج پژوهشی روشن ساخت که رنگ‌های خوراکی ممکن است بیش فعالی را در کودکان افزایش دهند. در همین راستا، پژوهش دیگری مشخص کرد که بعضی کودکان حساسیت بیشتری به این رنگ‌های خوراکی دارند و برخی حساسیت کمتری از خود بروز داده‌اند.

نگرانی‌ها در رابطه با اثرات بالقوه‌ی سرطان‌زایی رنگ‌های خوراکی ویژه بالا گرفته است. رنگ قرمز سه، که به اریتروسین نیز معروف است، احتمال ایجاد تومورهای تیروئید را در بعضی حیوانات افزایش می‌دهد و همین دغدغه باعث شد که در بسیاری از محصولات از رنگ قرمز چهل به جای رنگ قرمز سه استفاده شود.

لازم به ذکر است که پژوهش‌های متعدد دیگری که بر روی حیوانات انجام شد روشن کرد که سایر رنگ‌های غذایی ارتباطی با سرطان ندارند. ولی هنوز هم پژوهش‌های بیشتری نیاز است تا امنیت غذایی انسان‌ها را در مقابل استفاده از رنگ‌های غذایی مصنوعی بسنجد.

به طور کلی و بدون در نظر گرفتن اثرات رنگ‌های خوراکی، باید گفت، در یک رژیم غذایی سالم، استفاده از غذاهای فرآوری شده باید به شدت محدود شود و سعی شود مواد غذایی سالم و هرچه طبیعی‌تر مصرف شود؛ غذاهایی که در آن‌ها از رنگ‌های مصنوعی خوراکی استفاده نشده باشد.

نیتریت سدیم
نیتریت سدیم در گوشت‌های فرآوری شده به کار می‌رود و به عنوان نگهدارنده عمل کرده و مانع رشد باکتری‌ها در محصولات گوشتی می‌شود. این ماده‌ی شیمیایی مزه‌ای شور و رنگ صورتی نیز به محصول می‌دهد.

نیتریت سدیم در مواجهه با دمای بالا و در کنار آمینواسیدها، می‌تواند تبدیل به نیتروزامین ‌شود. نیتروزامین احتمالاً اثرات منفی بسیاری بر سلامتی می‌گذارد.

نتایج مطالعه‌ای نشان داد که مصرف زیاد نیتریت‌ها و نیتروزامین رابطه‌ی زیادی با افزایش احتمال ابتلا به سرطان معده دارد. مطالعات دیگر نیز چنین رابطه‌ای را یافتند؛ این پژوهش‌ها روشن ساختند که ریسک بیشتر سرطان روده بزرگ، سرطان سینه و مثانه نیز با مصرف گوشت‌های فرآوری شده افزایش می‌یابد.
سایر مطالعات نیز نشان دادند که مصرف نیتروزامین ممکن است با ابتلا به دیابت نوع یک مربوط باشد که البته نتایج این پژوهش‌ها یکسان نیستند.

بنابراین توصیه می‌شود همچنان مصرف سدیم نیتریت را به حداقل برسانیم که به معنای آن است که مصرف گوشت‌های فرآوری شده را باید کاهش دهیم. سعی کنید غذاهایی مانند کالباس، سوسیس، هات داگ و همبرگرها را با گوشت‌های غیرفراوری شده تهیه و مصرف کنید.

گوشت مرغ، گوسفند، آجیل‌ها و حبوبات و تخم مرغ فقط تعدادی از غذاهای خوشمزه‌ای است که پروتئین زیادی دارد و می‌تواند تا حدی جایگزین مصرف گوشت شود.