چگونه یک چای مفید دم کنیم؟

چای یکی از محبوب‌ترین نوشیدنی‌های جهان است. چای نوشیدنی شخصی به شمار می‌آید، هر کس دستور العمل شخصی خودش را برای دم کردن چای عالی دارد. اما نظریات علمی در مورد بهره بردن از بیشترین خاصیت چای چیست.
 
فواید چای تنها دلیل نوشیدن آن نیست، اما نوشیدن آن فواید زیادی دارد. محققان می‌گویند عصاره چای باعث بهبود خلق و خوی و فعالیت‌های شناختی می‌شود و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت را کاهش می‌دهد.
 
چای منبع ریزمغذی‌هایی (عناصری که به میزان جزیی مورد نیاز بدن هستند) از جمله فلوراید، منیزیم و روی است. اما فواید چای عمدتا به سه ترکیب اصلی زیست فعال؛ کاتچین، کافئین و ال تیانین مرتبط است. مواد زیست فعال، مواد مغذی غیر ضروری هستند که برای سلامتی مفیدند. این ترکیبات فرا تغذیه‌ای به میزان کمی‌در برخی غذا‌ها یافت می‌شوند. اسید آمینه موجود در ال تیانین عامل خواص آرامش بخش چای است.
 
آزمایش روی مدل‌های حیوانی و مدل‌های شیمیایی نشان داده اند که این ترکیبات ممکن است اثرات متعددی روی سلامتی داشته باشند. کاتچین‌ها گروهی از مواد شیمیایی با ویژگی آنتی اکسیدانی هستند. آنتی اکسیدان‌ها هم مولکول‌هایی هستند که مانع آسیب سلولی می‌شوند. کافئین موجب احساس هوشیاری می‌شود، حال، باور بر این است که اسید آمینه موجود در ال تیانین عامل ویژگی آرامش بخشی نوشیدنی چای است.
عصاره چای سالم چه ویژگی‌هایی دارد؟
همه انواع چای سیاه، اولانگ (چای بومی‌چین)، سفید و سبز از گیاهی به نام کاملیا سیننسیس گرفته می‌شوند. تفاوت این چای‌ها با هم، در زمان برداشت، طرز فرآوری و به ویژه اکسیداسیون است، واکنشی که در هنگام حرارت دادن برگ چای رخ می‌دهد و موجب کاهش سطح اکسیژن بالا می‌شود. چای سیاه کاملا اکسیده و اولانگ تا حدی اکسیده شده اند، در حالی که چای سبز و سفید اکسیده نشده اند. چای سفید حاصل برداشت اولیه برگ‌های چای است و چای سبز بعد از آن برداشت می‌شود.
 
طرز فرآوری تاثیر کمی‌روی ال تیانین دارد که با سطوح مشابهی در تمامی‌چای‌ها یافت می‌شود. اما سطح کافئین در چای متغیر است، چای سیاه معمولا بیشتری کافئین را دارد. کاتچین در فرایند اکسیداسیون تغییر می‌کند، به این ترتیب بالاترین سطح کاتچین در چای سبز و سفید موجود است.
روش دم کردن چای
حداکثر فواید سلامتی چای بیشتر از اینکه به نوع چای انتخابی بستگی داشته باشد، به نحوه دم کردن آن مرتبط است. تمرین در این مورد مهم است. اگر تنها چای کیسه‌ای را به مدت ۱۵ تا ۳۰ ثانیه درون فنجان می‌گذارید، احتمالا فقط میزان کمی‌از مواد زیست فعال که می‌توانید با دم کردن چای از آن بهره‌مند شوید را دریافت می‌کنید، بنابراین بهتر است برای داشتن یک نوشیدنی سلامتی ترکیباتی مصرف کرد که در آن از عصاره چای استفاده شده است.
 
در واقع طبق دستورالعمل دم کردن چای با آب جوش به مدت دو تا ۳ دقیقه، حدود ۶۰ درصد کاتچین، ۷۵ درصد کافئین و ۸۰ درصد ال تیانین استخراج می‌شود. هر چقدر مدت دم کردن چای بیشتر شود، علاوه بر استخراج میزان مواد زیست فعال بیشتر، طعم چای هم قوی‌تر می‌شود.
 
تحقیقات نشان می‌دهد، دم کردن چای به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در حرارت ۸۰ درجه سانتی گراد، منجر به استخراج بیشترین سطح مواد زیست فعال می‌شود. البته چنین چیزی برای دم کردن چای روزانه چندان عملی نیست و احتمالا طعم آن هم چندان مطبوع نباشد.
 
موضوع جالب اینکه، ph آب روی فرایند استخراج مواد زیست فعال تاثیر می‌گذارد. ph پایین (اسیدی) آب مواد زیست فعال بهتری نسبت به سطح ph بالای (بازی) آب استخراج می‌کند. ph آب آشامیدنی شهری، حدود هفت است که خنثی محسوب می‌شود؛ بنابراین بهتر است، برای دریافت مواد زیست فعال بیشتر، پس از دم کردن چای به آن لیمو اضافه کنید. مایکروویو می‌تواند سطح مواد زیست فعال در چای را افزایش دهد.
آیا می‌توان چای را در ماکروویو دم کرد؟
دم کردن چای در مایکروویو، برای دوستداران چای ناب هولناک است. آن‌ها چنین استدلال می‌کنند که مایکروویو نسبت به کتری، آب را کم‌تر گرم می‌کند و همچنین کنترل کمتری برای میزان حرارت وجود دارد. اما در واقع، مایکروویو می‌تواند ابزار مفیدی برای استخراج مواد زیست فعال باشد.
 
مایکروویو می‌تواند سطح مواد زیست فعال چای را افزایش دهد. آب جوش را به چای کیسه‌ای اضافه کنید، سپس به مدت ۳۰ ثانیه چای کیسه‌ای را در آب جوش قرار دهید و بعد از آن یک دقیقه در مایکروویو (با حرارت متوسط) قرار دهید. به این ترتیب، می‌توانید از سطح بیشتری از مواد زیست فعال به نسبت استاندارد دم کردن سه دقیقه‌ای بهره‌مند شوید.