کارگران خانگی در عربستان در اینترنت خرید و فروش می‌شوند

تصاویر گرفته شده از آگهی‌های فروش زنان کارگر خانگی در فضای اسنپ چتناظران رادیو فرانسه : تصاویری از زنان مراکشی که کارگر خانگی هستند در تاریخ یک مارس ۲۰۱۸ در یک سایتی با نام یابلادی منتشر شد که از یک ماجرای رایج در عربستان پرده بر می‌داشت. تصاویر این افراد در فضای توییتر سعودی‌ها "برای فروش" قرار گرفته بود. این تصاویر درعین حال در شبکه‌های مختلف اجتماعی با تاکید به ملیت‌هایی که دارند برای "واگذاری" به اشتراک گذاشته شده بود. این یک موضوع انحرافی غیرقانونی است اما به‌طور آشکارا در نظام "کفالت" سعودی‌ها تحمل می‌شود جاییکه خدمتکاران خارجی کاملا وابسته به کفیل‌های خود هستند که در این مورد،کارفرمایان آن‌ها اغلب کفیل آن‌ها محسوب می‌شوند.
 
اینستاگرام، توییتر و فیس‌بوک فضاهای جدیدی است که شرکت‌ها از آن برای استخدام خدمتکاران در عربستان سعودی استفاده می‌کنند. حساب توییتری المسوقه ام محمد [بازار ام محمد] با انتشار عکس زنان کارگرد خانه، آنان را در معرض فروش قرار داده است. این حساب توییتری با حدود دو هزار دنبال کننده از سال ۲۰۱۳ فعالیت می‌کند. آگهی‌ها به شکل عکس‌هایی شبیه فضای مکالمه‌های واتس‌اپ به همراه یک عکس است.
 
در این آگهی‌ها عیب‌ها و قابلیت‌های هر زن به طور خلاصه ذکر شده، دلایل "واگذاری" افراد توضیح داده شده و هشتگ "کارگر خانگی" به عربی در توصیف آگهی در توییتر قرار گرفته است.
 
.دلایل این واگذاری‌ها بسیار گسترده است. گاهی اوقات کارفرمای سابق، اسباب کشی می‌کند و جابجا می‌شود. در مواقع دیگر، کارفرمایان این موضوع را قبول دارند که دیر به دیر دستمزد کارگر خود را پرداخت می‌کنند و به‌جای اینکه وضعیت را اصلاح کنند ترجیح می‌دهند که این افراد واگذار شوند. در موارد دیگر پیش آمده است که آن‌ها این کارگران را به ایراد در کار متهم می‌کنند مثلا می‌گوید که این فرد به خوبی از عهده نگهداری از بچه‌ها بر نمی‌آید. گاهی در آگهی‌ها دیده شده است که کارفرما می‌گوید که فرد مورد نظر را می‌تواند ابتدا برای یک دوره آزمایشی واگذار کند و اگر کارفرمای جدید قابلیت‌های فرد را خوب ارزیابی کرد این معامله می‌تواند دائمی شود.
"این خانم به‌خوبی کار می‌کند و همه چیز را می‌شوید و به اندازه کافی تمیز است"
به طور مثال نمونه بالا یکی از آگهی‌هاست که در پیام آن آمده است: "یک کارگر زن هندی واگذار می‌شود. او در خانه به‌خوبی کار می‌کند و همه چی از کف زمین گرفته تا لباس‌ها را می‌شوید و به اندازه کافی تمیز است. اما در عین حال، غذا پختن بلد نیست و فقط می‌داند که چگونه سبزیجات را خرد می‌کنند. او کمتر از یک ماه در عربستان است. وی عربی یا انگلیسی صحبت نمی‌کند و فقط زبان مادری خود را بلد است. این فرد ۵۰ ساله است."
این آگهی همچنین دلیل "واگذاری" او را بیان می‌کند: "دلیل واگذاری وی با بزرگی خانه سابق در ارتباط است، به این معنی که او خیلی [در خانه‌های بزرگ] کارآمد نیست. " در آگهی همچنین ذکر شده است که امکان بررسی قابلیت‌های این فرد در دوره آزمایشی وجود دارد.
 
این تجارت در شبکه‌های مختلف اجتماعی انجام می‌شود. المسوقه ام محمد همچنین حساب کاربری اسنپ چت دارد که به‌طور مرتب استوری‌هایی با ویدئوهای ۱۰ تا ۱۵ ثانیه‌ای منتشر می‌کند و در واقع آگهی تجارت و فروش کارگر است.
 
اسکرین شات تصویری از استوری اسنپ چت حساب کاربری المسوقه ام محمد را نشان می‌دهد: "زن مسلمان بنگلادشی. ۳۷ ساله. عربی را به طور ابتدایی حرف می‌زند. نزدیک دو سال است که در عربستان کارگری می‌کند. در طول این دو سال هیچ مشکلی نداشته است. حقوق ثابت: هزار ریال سعودی [معادل ۲۶۰ یورو]. دلیل فروش: پرداخت دیر به دیر حقوق. قیمت فروش: ۲۰ هزار ریال سعودی [معادل ۴۳۳۹ یورو]. امکان مذاکره درباره قیمت وجود دارد. "
.فرانس ۲۴ با این مرد که خود را "محمد" می‌نامد و حساب‌های کاربری توییتر و اسنپ چت را از بریتانیا اداره می‌کند تماس گرفت.او گفت:

 حساب‌های اینستاگرامی مثل "خدمات کسا"، آگهی‌های مشابه را به اشتراک می‌گذارد.

 
در این آگهی که در اینستاگرام منتشر شده است می‌خوانیم: "زن سنگالی به دنبال کار جدید است. ۳۶ ساله است. سه سال کار کرده است و می‌داند چگونه غذا می‌پزند (اغلب غذاهای سعودی را بلد است). قرار داد بعدی او برای دو سال خواهد بود. دلیل واگذاری او، درخواستش برای افزایش حقوق است. "
 دور زدن نظام کفالت در عربستان
 در عربستان سعودی، کار کارگران خانگی خارجی در کنترل نظام "کفالت" است. یک کارگر خارجی برای دریافت مجوز کار در این کشور باید کفیل داشته باشد. در واقع برای هر کارگر خارجی یک سرپرست تعیین می‌شود. این کفیل مسئول تنظیم قرارداد و مدت ویزای کارگر خارجی است. کفیل گاهی کارفرمای شخصی است و گاهی هم سازمان‌ها هستند.
 
این سیستم، کارگر خارجی را به کفیل خود وابسته می‌کند. وقتی زنی به عربستان می‌آید، او باید پاسپورت خود را در طول مدت قراردادش به کفیل خود بسپارد. اگر در مواقعی در زمان قراردادش بخواهد شغل خود را عوض کند، باید اجازه از کفیلش داشته باشد.
 
اگر این فرد واگذار شود، کارفرمای سابق با کارفرمای جدید قرارداد دیگری امضا می‌کند. این روش یک روش قانونی پیچیده است.
 
برای سازماندهی این فروش‌ها و مزایده‌ها به صورت آنلاین، کفیل‌ها این قوانین پیچیده را دور می‌زنند. آن‌ها مجبور نیستند که هزینه فسخ قرارداد را به کارگر خانگی بدهند و مجبور هم نیستند که در روند قانونی آن وقت خود را هدر دهند. علاوه بر این، آن‌ها هزینه فروش کارگران سابق خود را هم دریافت می‌کنند موضوعی که اگر در مسیر قانونی آن باشد نمی‌توانند انجام دهند.
 "این اقدام غیرقانونی است... اما محبوب"
 یحیی الاسیری بنیانگذار یک سازمان مدافع حقوق بشر در عربستان می‌گوید که به جای فسخ قرارداد با کارگران، کفیل‌ها بین خود نقل و انتقال کارگران خانگی از یک خانه به خانه دیگر را سازماندهی می‌کنند..

"کارگران خانگی تبدیل به یک شی معیوب می‌شوند، به‌جای آنکه او را کنار بگذارید، او را به بالاترین پیشنهاد دهنده می‌دهید حتی اگر مجبور شوید قیمت را پایین بیاورید"
 
ثریا دختر جوانی از مراکش است. او قبل از فرار کردن در اوایل سال جاری میلادی، از ماه اوت ۲۰۱۶ به‌عنوان کارگر خانگی در عربستان مشغول کار بود.

"می‌دانستم که من را به بالاترین پیشنهاد دهنده می‌دهند" 

در سال ۲۰۱۳، عربستان سعودی قانون منع سواستفاده از کارگران خانگی را تصویب کرد. طبق این قانون، تمام اشکال سواستفاده‌های جسمی و جنسی در خانه، حداقل یک سال مجازات زندان دارد. علاوه بر این، بعد از انتشار این آگهی‌ها در رسانه‌ها وزارت کشور عربستان دستور بررسی در این زمینه را صادر کرد.