کشورهای اروپایی از آمریکا خواستند برجام را 'حفظ کند'

از راست: فدریکا موگرین مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در کنار بوریس جانسون، زیگمار گابریل و ژان-ایو لودریان وزیران خارجه بریتانیا، آلمان و فرانسه که از آمریکا خواسته‌اند از برجام خارج نشود سه کشور اروپایی عضو برجام از آمریکا خواسته‌اند از توافق هسته‌ای گروه ١+٥ با ایران - برجام - خارج نشود.
 
روز پنجشنبه، ٢١ دی (١١ ژانویه)، دولت‌های آلمان، بریتانیا و فرانسه با صدور بیانیه مشترکی از دولت ایالات متحده خواستند که توافق هسته‌ای با ایران را حفظ کند و افزوده اند که ایران حق دارد از منافع ناشی از لغو تحریم‌های هسته‌ای برخوردار شود.
 
این بیانیه در آستانه اعلام تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، در مورد ادامه عضویت یا خروج آن کشور از برجام صادر شده و از حمایت اتحادیه اروپا نیز برخوردار است.
 
ژان-ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه، گفته است که برجام ضرورت دارد و نمی‌توان جایگزینی برای آن یافت. او در اشاره به اختلاف نظر دولت‌های اروپایی با ایران در مورد سیاست منطقه‌ای و وضعیت حقوق بشر در ایران، گفته است که "در عین حال ما کتمان نمی‌کنیم که اختلافات دیگری با ایران وجود دارد."
 
بیانیه مشترک کشورهای اروپایی در حالی صادر شده که وزیران خارجه این کشورها و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در روز پنجشنبه در بروکسل با وزیر خارجه ایران در مورد آینده برجام گفتگو می‌کنند. قرار است روز جمعه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، تصمیم خود در مورد تمدید یا خروج آن کشور از برجام را اعلام کند در حالیکه طرف‌های اروپایی این توافق همراه با چین و روسیه بر حفظ آن تاکید دارند و خروج آمریکا را زیانبار می‌دانند.
 
به گفته منبع خبری در جمهوری اسلامی، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه، گفته است که پایبندی ایران به برجام مشروط به ادامه عضویت ایالات متحده در این توافق است. در روزهای اخیر و تا پیش از طرح درخواست کشورهای اروپایی از آمریکا در روز پنجشنبه، برخی مقامات جمهوری اسلامی تاکید داشتند که با توجه به حمایت سایر کشورهای عضو ١+٥، حتی در صورت خروج آمریکا نیز ایران در برجام خواهند ماند و تدابیر و تمهیدات لازم برای این وضعیت را پیش‌بینی کرده است.
 
تحریم‌های هسته‌ای آمریکا که پیش از برجام به اجرا گذاشته شده بود فشار سنگینی را بر اقتصاد ایران و منابع منابع دولت برای اقدامات داخلی و خارجی وارد کرده بود. بود.
اروپائیان اعتراضات اخیر در ایران را نیز در دستور مذاکرات قرار داده‌اند پیش از آغاز مذاکرات روز پنجشنبه، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، با فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و ژان-ایو لودریان، وزیر خارجه فرانسه به طور جداگانه ملاقات و گفتگو کرد. آقای ظریف روز گذشته برای گفتگو با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، به مسکو رفت. او با یادآوری اینکه بیش از بیست بار به مسکو رفته، روابط جمهوری اسلامی و روسیه را "استراتژیک" توصیف کرد.
 
کشورهای اروپایی با استناد به گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تایید پایبندی جمهوری اسلامی به تعهدات خود در برجام خواستار حفظ این توافق هستند. این کشورها تاکید دارند که مسایل دیگری مانند برنامه‌های موشکی، جنبه‌هایی از سیاست خارجی و نقض حقوق بشر در ایران باید جدای از توافق هسته‌ای مورد بررسی قرار گیرد و مبنایی برای لغو برجام نباشد.
 
اگرچه آقای ظریف قبل از سفر به بروکسل گفته بود که این نشست صرفا به بررسی برجام اختصاص دارد، مقامات اروپایی گفته‌اند که از این فرصت برای گفتگو در زمینه‌های دیگر استفاده خواهد شد. با توجه به اعتراضات اخیر در ایران و نحوه برخورد حکومت با آن، احتمالا موضوعات حقوق بشری اهمیت خاصی در این مذاکرات خواهد داشت.
تصمیم ترامپ در مورد برجام هنوز مشخص نیست موضع ترامپ
رئیس جمهوری آمریکا معتقد است که ایران به "روح برجام" عمل نکرده و ادامه برنامه‌های موشکی جمهوری اسلامی را در تعارض با قطعنامه شورای امنیت در تایید برجام و لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران می‌داند. آقای ترامپ در جریان مبارزات انتخاباتی از برجام به عنوان یک توافق بد نام برده و وعده داده بود که در صورت انتخاب به ریاست جمهوری، آن را مورد مذاکره مجدد قرار خواهد داد.
 
رئیس جمهوری آمریکا گفته است که لغو تحریم‌های هسته‌ای باعث دستیابی حکومت ایران به منابع مالی شد که به جای استفاده برای بهبود وضعیت معیشت مردم ایران، آن را برای برنامه‌های "بی ثبات ساز" در خارج از جمله حمایت از گروه‌های تندرو، "دخالت" در امور داخلی کشورهای منطقه و تقویت مالی دولت سوریه و همچنین سرکوب داخلی به کار برده است.
 
توافق هسته‌ای ایران و گروه ١+٥ در ژوئیه سال ٢٠١٥ به دست آمد در حالیکه در ایالات متحده، مخالفت‌هایی با لغو تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران وجود داشت. در آن زمان، کنگره آمریکا طرحی را تصویب کرد که رئیس جمهوری را ملزم می‌کند هر سه ماه یکبار عملکرد ایران در قبال تعهدات هسته‌ای را ارزیابی کرده و بر اساس آن، در مورد تعلیق یا برقراری مجدد تحریم‌های هسته‌ای ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی تصمیم‌گیری کند.
ظریف قبل از سفر به بروکسل برای رایزنی به مسکو رفت در زمان توافق هسته‌ای، مقامات دولت وقت آمریکا تصریح کردند که تحریم‌های لغو شده منحصر به آنهایی است که در واکنش به برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی وضع شده و تحریم‌های وضع شده به دلایل دیگر، از جمله اتهام "حمایت از تروریسم" یا نقض حقوق بشر را شامل نمی‌شود.
 
در جریان اعتراضات اخیر در ایران، رئیس جمهوری و برخی مقامات آمریکایی ضمن حمایت از حق آزادی بیان و اجتماع و اعتراض برای مردم ایران، هشدار دادند که در مقابل برخورد خشونت‌آمیز با معترضان سکوت نخواهند کرد.
 
برخی منابع آمریکایی گفته‌اند که با توجه به تمایل متحدان اروپایی و برخی از سیاستمداران متنفذ آمریکایی به حفظ برجام، احتمال دارد رئیس جمهوری آمریکا از خروج از این توافق خودداری کند و همزمان از اختیارات خود برای جرایی کردن تحریم‌های غیرهسته‌ای علیه برخی نهادها و مقامات جمهوری اسلامی استفاده کند. به گفته آنان، هدف این است که ضمن وارد شدن حداکثر فشار بر حکومت ایران، از فشار بیشتر بر مردم خودداری شود.