سعید مرتضوی: ابراز ندامت نکردم، دادگاه اشتباه نوشته است

سعید مرتضوی قاضی مخلوع و محکوم‌شده در پرونده فاجعه کهریزک، در عین حالی که اعتراف می‌کند به خاطر آن فجایع عذاب وجدان دارد اما می‌گوید: ابراز ندامت اصلاً اشتباهی است که دادگاه نوشته است، من کی ابراز ندامت کرده‌ام؟
 
به گزارش اعتماد آنلاین، دادستان سابق تهران این روزها با حکم دو سال حبس مواجه شده است؛ حکمی که آسیب دیدگان فجایع ۸۸ و قضایای کهریزک انتظار بیشتر از آن را داشته اند و خود مرتضوی آن را خلاف قانون و ناعادلانه عنوان می کند. او در گفت وگو با «اعتمادآنلاین» ضمن رد معاونت در جرم که به خاطر آن محکومیت قطعی گرفته است؛ معتقد است که هشت سال است که به دلیل گناه ناکرده محاکمه شده است.
 
در متن نامه ای که منتشر کرده‌اید از اعاده دادرسی گفته‌اید. درخواست اعاده دادرسی خواهید کرد؟
 
بله در حال نگارش آن هستم.
 
چه زمانی به دیوان عالی کشور تحویل می‌دهید؟
 
هر زمان که تمام شد.
 
فکر می‌کنید که چه زمانی کامل شود؟
 
باید متن را بنویسم و اسناد و مدارک را به آن ضمیمه کنم. فرصت دارم چون هنوز حکم به من ابلاغ نشده است. رأی را در سایت‌ها و خبرگزاری‌ها دیده‌ام و هنوز رأی به صورت رسمی و قانونی برای من ارسال نشده است.
 
به هر حال این حکم لازم الاجراست، فکر می‌کنید اعاده دادرسی چه تاثیری بر حکم می‌گذارد؟
 
این مفصل است من باید مواد و تبصره‌های حقوقی را برای شما بگویم.
 
شما از انجام این کارها یک هدف را دنبال می‌کنید. مانند همین نامه ای که دیروز منتشر کردید. سال گذشته که نامه ای در عذرخواهی از خانواده‌ها منتشر کردید موجب شد تا در حکمتان تأثیر داشته باشد و قاضی به همین دلیل سه سال از حکم شما را کاهش داده است؟ هدفتان از این نامه دوم چیست؟
 
در ماده ۶۱۲ قانون مجازات اسلامی که در صفحه آخر شعبه ۲۲ دادگاه به آن استناد کرده است می‌گوید اگر کسی حتی معاونت در قتل به او منتسب بود مجازات قانونی او از یک سال تا پنج سال است. یعنی کسی که هیچ سابقه مفیدی نداشته باشد از جهت اوضاع اجتماعی، انگیزه شرافتمندانه و همه مسائلی که نام برده اگر شرایط تخفیف را داشته باشد دادگاه به استناد ماده ۳۷ و ۳۸ قانون مجازات اسلامی می‌گوید چون این شرایط را دارد به او تخفیف می‌دهد. دادگاه چه کار کرده است؟ مجازات قانونی این جرم از یک سال تا پنج سال است؛ یعنی کسی که هیچ شرایط تخفیفی ندارد دادگاه می‌تواند از یک تا پنج سال به او حبس بدهد. وقتی دادگاه در رای خود فرد را مشمول ماده ۳۷ و ۳۸ قانون مجازات اسلامی و کفیفیات مخففه با نام بردن موارد آن کرده است الزاما می باید از حداقل مجازات قانونی که ییک سال حبس است پایین تر بیاید یا مثلا مجازات حبس را به جزای نقدی تبدیل کند که دادگاه در این رابطه نیز مغایر موازین قانونی عمل کرده است؛یعنی هیچ گونه اعمال تخفیی که استحقاق آن را ثابت دانسته به عمل نیاورده است.
 
اجازه بدهید، الان بحث بر سر این است که هدفتان از انتشار آن نامه چه بوده است؟
 
شما می‌خواهید مصاحبه کنید یا من؟ بگذارید کلام منعقد شود. ببینید من که خودم هم استاد دانشگاه هستم، هم سال‌ها دادستان بوده‌ام …
 
بله من سوابق شما را که می دانم. حداقل این را می دانیم که شما چند سال دادستان تهران بوده‌اید. شما ادله قانونی را باید به دادگاه بدهید …
 
شما به من گوش بدهید اگر نخواستید پس از آن دیگر ادامه نمی‌دهیم. مطلب حقوقی همین است باید استدلال را گوش دهید. اگر کسی دارای شرایط تخفیف نباشد دادگاه براساس ماده ۶۱۲ می‌تواند از یک سال تا پنج سال حبس دهد؛ یعنی اگر دادگاه به کسی یک سال حبس داد به این معناست که این فرد دارای هیچ شرایط تخفیفی نبوده است. چرا؟ چون دادگاه می‌گوید برای کسی که معاونت در جرم دارد هیچ شرط تخفیفی شامل او نمی‌شود. حالا ایشان در رأی خود استدلال کرده است و یکی از مواردی که نوشته این است که به جهت ملاحظه وضعیت فردی و اجتماعی و خانوادگی، سوابق و اوضاع و احوال زمان حادثه من مستحق تخفیف هستم. بنابراین وقتی دادگاه تشخیص داد و حکم صادر کرد که شرایط من منطبق با ماده ۳۷ و ۳۸ است، به موجب قانون باید زیر یک سال رأی دهد. یعنی زمانی که دادگاه تشخیص داد …
 
…اجازه بدهید شما جریان مصاحبه را تغییر می‌دهید. ادله قانونی باید به دادگاه ارائه شود. الان سؤال این است که چرا نامه نوشته‌اید خب ادله را به دادگاه می‌دادید؟
 
شما صدر نامه را نخواندید.
 
چرا همه نامه را خوانده‌ام
 
تیتر نامه چیست؟
 
حضور حقوقدانان و مردم شهیدپرور ایران اسلامی…
 
خب این نامه را که به دادگاه ننوشته‌ام.
 
صحبت بر سر همین است،‌ ادله را به دادگاه ارائه می‌دادید چرا به مردم نامه نوشتید؟
 
در ماده ۲۳ قانون مطبوعات آمده است که اگر رسانه و مطبوعات مطالبی علیه کسی منتشر کنند آن فرد می‌تواند پاسخ دهد. چون ما دیدیم که وکیل آقای روح الامینی رأی را به رسانه‌ها داده است و عین رأی را منتشر کرده‌اند بنابراین ما هم در رابطه با آن توضیح داده‌ایم.
 
یعنی صرفاً قصد توضیح دادن درباره حکمتان بوده است؟
 
بله این بدیهی‌ترین حقوق شهروندی است.
 
شما یک قسمتی از این مطلب مسئولیت اتفاقات کهریزک را قبول نکرده‌اید و گفته‌اید که این قضیه مسئولیتش با مامورانی است که در بازداشتگاه کهریزک حضور داشته‌اند یعنی شما به عنوان دادستان تهران نباید می‌دانستید که در آن بازداشتگاه در آن شرایط بحرانی چه اتفاقاتی در حال وقوع است که خود را از اتفاقاتی که آنجا افتاده است مبرا می دانید؟
 
من می‌خواهم جواب شما را بدهم.
 
منظور من این است که نامه اخیر شما با نامه قبلی متناقض است شما قبلا ابراز ندامت کردید از اتفاقاتی که در آن زمان رخ داده است؟
 
نه ابراز ندامت اصلاً اشتباهی است که دادگاه نوشته است، من کجا ابراز ندامت کرده‌ام.
 
شما در نامه ای که سال قبل منتشر کردید از خانواده‌های شهدای کهریزک ابراز ندامت و عذرخواهی نکردید؟
 
نه شما آن نامه را هم خوب نخوانده‌اید و مشکلتان همین است.
 
یعنی شما ابراز ندامت نکرده‌اید؟
 
نه من در آن نامه نوشته‌ام که هرچند که من هیچگونه دخالتی در حوادث ناگوار آنجا نداشتم اما به خاطر صدمه و لطمه ای که به این خانواده‌ها وارد شده شرمنده هستم و عذرخواهی کرده ام. این طور گفته‌ام. ما به خاطر این موضوع از آن‌ها دلجویی و عذرخواهی کردیم ولی صراحتاً نوشته‌ام که در رابطه با این موضوع هر چند من هیچ گونه دخالت و مسئولیتی نداشتم و حتی تقصیری هم نداشتم اما به دلیل حادثه ناگواری که پیش آمده از خانواده‌ها عذرخواهی کردم. این یک دلجویی بوده که از این خانواده‌ها به دلیل اینکه دادستان وقت بوده‌ام کرده‌ام. شما نامه را نخوانده‌اید صراحتا نوشته‌ام که دخالت و مسئولیتی در این رابطه نداشته‌ام.
علاوه بر این خود آن افرادی که مرتکب این جرم شده‌اند در بازجویی‌های خود نوشته‌اند که حتی رییس آن بازداشتگاه هم از اقدامات خودسرانه آن‌ها اطلاع نداشته‌اند. در دادسرای تهران یک بخشنامه دو صفحه ای که با مهر و امضای دادسراست و شماره و تاریخ آن مشخص است به مسئولین بازداشتگاه کهریزک به صورت رسمی ابلاغ کردیم که باید تمام حقوق شهروندی، امکانات رفاهی و بهداشت را تأمین شود و اصلاً برخورد نامناسب ممنوع بوده است.
 
یعنی صرفاً به خاطر دلجویی از اولیای دم کهریزک ابراز تأسف کردید و هیچگونه دخالتی هم در موضوع نداشتید. عذرخواهی که بیان کرده‌اید به چه دلیل بوده است؟
 
در رابطه با مورد نامه اشاره شما تلفنی صلاح نمی دانم پاسخ بدهم چون پشت صحنه آن و علت انتشار آن مطالبی است که تا به حال نگفته ام و هنوز هم صلاح نمی دانم جزییات علت این نامه را بگویم. اگر ضرورت پیدا کرد در مصاحبه حضوری علت آن را با دلایل و شواهد بیان می کنم تا قضاوت منصفانه ای داشته باشید. شما متن نامه را نخوانده‌اید من متن را دارم …
 
من نامه را خوانده ام. ببینید در قسمتی از نامه‌تان آمده است: به عنوان دادستان وقت عمیقاً ابراز تأسف و اعتذار می‌نمایم و از مقام شهیدان مظلوم این حادثه جوادی‌فر، روح‌الامینی و کامرانی طلب پوزش نموده و علو درجات آن‌ها را از خداوند بزرگ مسئلت می‌نمایم. این از نظر شما چیست؟
 
ببینید خط آخر در یکی از همین بندها نوشته‌ام که هر چند اینجانب هیچگونه دخالت و تقصیری در این اتفاقات نداشته‌ام اما به دلیل اینکه دادستان بوده‌ام این حادثه رخ داده عذرخواهی کردم.
 
پس حستان این است که هیچ عذاب وجدانی از اتفاقات کهریزک ندارید و کاملاً خود را مبرا می دانید؟
 
عذاب وجدان دارم اما تقصیر ندارم.
 
حس شما از این حکمی که برایتان صادر شده است، چیست؟
 
حس من این است که این حکم ناعادلانه است و به گناهی که من نکرده‌ام آن‌ها برایم مجازات تعیین کرده‌اند. من به گناه ناکرده هشت سال است محاکمه می‌شوم. چون خودم حقوقدان هستم تاکید می‌کنم که معاونت در جرم با هیچ موازین شرعی، قانونی و حتی آیات نورانی قران که در متن نامه هم آورده‌ام، در موضوع من منطبق نیست یعنی معاونت در جرم که به هر کسی نسبت داده نمی‌شود.