سفر هوایی چه تاثیری بر مغز شما می‌گذارد؟
رأی دهید
سفر با هواپیما دیگر به یکی از فعالیت‌های معمول زندگی روزمره تبدیل شده استاما هنوز بدن و مغز ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
فیلم دیدن داخل هواپیما و در طول یک پرواز طولانی، آن هم بر روی یک صفحه نمایش بسیار کوچک و صدایی با کیفیت پایین، تجربه چندان خوشایندی نیست.
آنهایی که زیاد با هواپیما سفر می‌کنند، احتمالا تجربه کرده‌اند که حتی با دیدن بی‌خاصیت‌ترین فیلم‌ها هم احساساتی می‌شوند. حتی معمولی‌ترین کمدی‌ها مانند ٬پای آمریکایی٬ ، ٬ساقدوش‌ها٬ و سریال ٬خانواده سیمسون‌ها٬ می‌تواند اشک مسافران را در ارتفاع چندهزار پایی جاری کند؛ در حالی که اگر روی زمین بودند خیلی عادی این فیلم‌ها را تماشا می‌کردند.
برایان کاکس، فیزیکدان و مجری برنامه‌های علمی تلویزیونی در بریتانیا، و همینطور اد شیرن، خواننده و ترانه‌سرا، هر دو تایید کرده‌اند که هنگام فیلم دیدن در هواپیما احساساتی می‌شوند.
در پاسخ به یک نظرسنجی تازه که در فرودگاه گتویک لندن انجام شده است، ۱۵ درصد مردان و ۶ درصد زنان گفته‌اند که احتمال گریه کردن آنها هنگام دیدن فیلم در هواپیما بیشتر از مواقعی است که در خانه فیلم می‌بینند.
یکی از شرکت‌های بزرگ هواپیمایی این موضوع را تا حدی جدی گرفته که پیش از نمایش فیلم یا سریال در داخل هواپیما ٬٬هشدارهای سلامت عاطفی٬٬ پخش می‌کند.
نظریه‌های زیادی ارائه شده که چرا احتمال گریه کردن مسافران در طول پرواز بیشتر است. غم ترک کردن عزیزان، هیجان سفر پیش رو و دلتنگی برای خانه از جمله علت‌هایی است که در توجیه این پدیده مطرح شده است. اما همچنین شواهدی وجود دارد که خود پرواز نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد.
تحقیقات تازه نشان می‌دهد که بالا رفتن تا ارتفاع ۳۵ هزار پایی درون یک محفظه فلزی دربسته می‌تواند تاثیرات عجیبی روی ذهن ما داشته باشد، خلق ما را عوض کند، کارکرد حس‌های ما را تغییر دهد و حتی ما را به خارش بیندازد.
یوخن هینکلبین، مدیر انجمن پزشکی هوا فضا در آلمان، یکی از پژوهشگرانی است که بر روی تاثیر شرایط پرواز بر روی بدن و ذهن انسان تحقیق می‌کند.
کاهش فشار داخل کابین هنگام ارتفاع گرفتن هواپیما می‌تواند منجر به پایین آمدن مقدار اکسیژن خون مسافران به میزان ۶ تا ۲۵ درصد شود. این مقدار افت اکسیژن ممکن است در بیمارستان پزشکان را وادار به استفاده از کپسول اکسیژن برای بیمار کند. البته برای مسافران سالم چنین تغییر فشاری مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند، اما ممکن است برای سالمندان یا افرادی که مشکل تنفسی دارند دردسرساز شود.
بر اساس پژوهش‌ها، حتی میزان کمی هیپوکسی (کمبود اکسیژن) می‌تواند توانایی فکر کردن ما را تحت تاثیر قرار دهد. اگر سطح اکسیژن خون افراد سالم به میزان صعود تا ارتفاع ۱۲ هزار پایی کاهش یابد، نشانه‌هایی از تغییرات حافظه و همچنین توانایی در انجام محاسبات ریاضی و تصمیم‌گیری در افراد مشاهده می‌شود. به همین دلیل است که دستورالعمل‌های هوانوردی اصرار دارند خلبان‌ها هنگام کاهش فشار هوای کابین در ارتفاع بالاتر از ۱۲۵۰۰ پا، از ماسک اکسیژن استفاده کنند.
مطالعات دیگر نشان می‌دهند که در ارتفاع حدود هشت هزار پایی، نشانه‌هایی از کاهش قوای شناختی در افراد دیده می‌شود. با این حال یوخن هینکلبین می‌گوید: ٬٬یک فرد سالم مانند خلبان یا یک مسافر معمولی نباید در این ارتفاع مشکل قوای شناختی داشته باشد. اما برای افرادی که سر حال نیستند، مثلا آنفلوانزا یا بیماری‌های دیگر دارند، کاهش سطح اکسیژن می‌تواند منجر به کم شدن قابل توجه قوای شناختی در آن فرد شود.
٬٬
کمبود اکسیژن خفیفی که در طول پرواز تجربه می‌کنیم می‌تواند آثار قابل مشاهده دیگری مانند احساس خستگی داشته باشد. آقای هینکلبین می‌گوید: ٬٬همیشه بعد از بلند شدن هواپیما، احساس خستگی می‌کنم و خیلی راحت خوابم می‌برد. کاهش اکسیژن می‌تواند عامل مهمی در از دست دادن هشیاری باشد.
٬٬
ممکن است بتوانید چشمان خود را به اندازه کافی باز نگه دارید تا ببینید که خدمه پرواز نور کابین را کم می‌کنند، اما در این صورت ممکن است مورد دیگری از آثار کاهش فشار هنگام پرواز را تجربه کنید. تنها در ارتفاع پنج هزار پایی قدرت دید در شب انسان ممکن است بین ۵ تا ۱۰ در صد کاهش یابد. علت این پدیده آن است که سلول‌های حساس به نور در شبکیه چشم انسان که برای توانایی دیدن در شب ضروری هستند به اکسیژن فراوانی نیاز دارند و تلاش برای دریافت اکسیژن در ارتفاع بالا می‌تواند بر روی عملکرد معمولی این سلول‌ها تاثیر بگذارد.
پرواز همچنین می‌تواند با حس‌های اولیه ما هم بازی کند. کاهش فشار و رطوبت می‌تواند حساسیت سلول‌های چشایی ما به شوری و شیرینی را تا ۳۰ درصد کاهش دهد. به عنوان نمونه، تحقیقی که از سوی شرکت هواپیمایی لوفت‌هانزا انجام شده نشان می‌دهد که آب گوجه در طول پرواز طعم بهتری دارد.
همچنین حس بویایی ما در طول پرواز ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد و غذاها برایمان بی‌بو و بی‌مزه شوند. به همین دلیل خیلی از شرکت‌های هوایی برای مزه‌دار کردن غذاهایی که در طول پرواز به مسافران می‌دهند، ادویه‌های زیادی به کار می‌برند. با این حال ضعیف شدن حس بویایی در طول پرواز می‌تواند خبر خوبی باشد، اگر بدانیم که تغییر فشار کابین می‌تواند احتمال خروج باد معده مسافران را بالا ببرد.
بر اساس تحقیق گروهی از پژوهشگران اتریشی، کاهش رطوبت در طول پروازهای طولانی مدت می‌تواند پوست ما را به میزان ۳۷ درصد خشک کند که منجر به خارش بیشتر پوست می‌شود.
اثر الکل بر روی بدن نیز با کاهش فشار و رطوبت بیشتر می‌شود تا حدی که مصرف حتی مقدار کمی الکل در طول پرواز می‌تواند به سردرد و کسالت روز بعد منتهی شود.
پژوهش‌ها همچنین خبر بدی برای مسافران مضطرب دارند. والری مارتیندیل، مدیر انجمن پزشکی هوافضا در کالج کینگ لندن می‌گوید که ٬٬کاهش سطح اکسیژن می‌تواند باعث افزایش اضطراب شود.٬٬ البته این تنها اثر روانی پرواز نیست و مطالعات متعددی نشان داده‌اند که ارتفاع بالا می‌تواند احساسات منفی مانند دلواپسی و فشار روحی را افزایش دهد، رفتار دوستانه افراد را کم کند، سطح انرژی مسافران را کاهش دهد و بر توانایی آنها در مقابله با استرس تاثیر بگذارد.
یوخن هینکلبین که همچنین دستیار مدیریت پزشکی اورژانس در دانشگاه کلن آلمان است، از پژوهشی منتشر نشده بر روی تاثیر پرواز بر سیستم ایمنی بدن انسان خبر می‌دهد. بر اساس یافته‌های این تحقیق، گذراندن ۳۰ دقیقه در شرایط پرواز می‌تواند تعادل سلول‌های مسئول ایمنی بدن در خون انسان را بر هم زند.
به گفته آقای هینکلبین "مردم پیش از این تصور می‌کردند که ابتلا به سرماخوردگی یا آنفلوانزا پس از پرواز به دلیل تغییر شرایط آب و هوایی در طول سفر آنهاست، اما تغییرات سیستم ایمنی بدن آنها در طول پرواز می‌تواند عامل بیمار شدن آنها باشد. با این حال ما باید با جزییات بیشتری روی این موضوع تحقیق کنیم."
