سخنان رئیس «سی‌آی‌ای» درباره ایران و راهبرد آمریکا در خاورمیانه

آقای مایک پومپئو ۲۹ تیر ماه در مراسم سالیانه «نشست امنیتی اسپن» که دربرگیرنده مقام‌های امنیتی و کارشناسان امور اطلاعاتی است، سخن می‌گفت مایک پومپئو، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، ایران را تهدیدی بسیار جدی برای منافع ایالات متحده توصیف کرده و می‌گوید دولت دونالد ترامپ در حال ایجاد «تغییراتی اساسی» در سیاست‌های واشینگتن در قبال تهران، و مقابله با آنچه «توسعه‌طلبی» ایران نامیده، است.
 
آقای پومپئو ۲۹ تیر ماه در مراسم سالیانه «نشست امنیتی اسپن» که دربرگیرنده مقام‌های امنیتی و کارشناسان امور اطلاعاتی است، سخن می‌گفت. بخش مشخصی از سخنان آقای پومپئو نیز به موضوع ایران، روسیه، بحران سوریه و همچنین روابط مسکو و واشینگتن مربوط می‌شد.
 
این مقام ارشد امور اطلاعاتی ایالات متحده می‌گوید دولت دونالد ترامپ «تغییراتی اساسی» در قبال ایران و مقابله با آنچه «توسعه‌طلبی ایران» نامیده در پیش گرفته است: «ما شروع کرده‌ایم، و در یکی از اولین اقدامات، رئیس‌جمهوری آمریکا در حال ایجاد ائتلافی از کشورهای خلیج [فارس] و اسرائیل، برای یافتن پلتفرمی مشترک برای عقب‌راندن توسعه‌طلبی‌های ایران است». او می‌گوید این تغییرات پس از اجرایی شدن راهبرد تازه آمریکا، دیده خواهند شد.‎
 
پیش از این رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا، در پایان فروردین ماه گفته بود، واشینگتن درحال بازنگری جامع سیاست‌های خود در قبال ایران است.
 
رئیس سی‌آی‌ای در پاسخ به پرسش در در مورد شکل گرفتن «هلال شیعی از تهران تا بیروت» و نیز نگرانی اسرائیل از تاثیر آتش‌بس سوریه بر افزایش نفوذ تهران در مرزهای آن کشور، به نقش حزب‌الله لبنان، وضعیت یمن و نیز شبه‌نظامیان مورد حمایت جمهوری اسلامی در عراق، به عنوان نمونه‌ای از تلاش‌های ایران برای «ریاست‌کردن» بر خاورمیانه و تهدیدهای ناشی از آن برای منافع آمریکا و اسرائیل اشاره کرد.
 
او گفته «ایران در حال افزایش نفو‌ذ خود در سوریه است و در حال حاضر در تلاش برای گذر از مرز عراق و اتصال دو کشور است. [ایران] یک تهدید بسیار جدی برای ایالات متحده است».
 
به گفته پومپئو، منافع آمریکا تنها محدود به سوریه نیست، و باید نگاهی فراتر به آن داشت: «ما باید شرایطی را ایجاد کنیم که ثبات بیشتری در خاورمیانه ایجاد شود تا آمریکا نیز امنیت بیشتری داشته باشد».
 
پومپئو، بشار اسد را نیز «عروسکی در دست ایرانی‌ها» توصیف کرد و گفت تصور این‌که او همچنان در قدرت باشد، سوریه به ثبات برسد و منافع آمریکا هم به خوبی تامین شود، بسیار سخت است.
 
این سخنان یک روز پس از انتشار گزارش‌ها از «توقف کمک‌های» سازمان تحت ریاست آقای پومپئو به شماری از شورشیان مخالف بشار اسد مطرح شده‌است.
 
روز چهارشنبه گزارش‌هایی منتشر شد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، تصمیم گرفته به برنامه سی‌آی‌ای، برای تجهیز و ارائه آموزش به شماری از گروه‌های شورشی مخالف حکومت بشار اسد، خاتمه دهد. روزنامه واشینگتن‌پست و خبرگزاری رویترز، با استناد به گفته‌های مقام‌هایی که نامشان فاش نشده، گزارش داده‌اند تصمیم دولت ایالات متحده، با هدف نشان دادن تمایل به همکاری با روسیه در بحران سوریه، گرفته شده‌است.
 
رئیس سی‌آی‌ای، «ایران و داعش» را دشمنان آمریکا در سوریه توصیف کرده‌است. او همچنین می‌گوید روسیه، علاقه‌مند به ماندن در سوریه است چراکه به آب‌های گرم دسترسی پیدا می‌کند و ادامه داده است چون مسکو «عاشق رو در رو شدن با آمریکا است».
 
در پاسخ به پرسش‌ها در مورد روابط این دو کشور، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، گفته این روابط «پیچیده» است. پومپئو اما تاکید کرده مایل به همکاری مسکو در زمینه‌ مبارزه با تروریسم است و این حتی «بخشی از وظیفه» کاری او است. اما در بخشی دیگر از گفته‌هایش اظهار داشت روابط واشینگتن و مسکو «پیچیده» است و «روسیه دنبال هر راهی خواهد گشت که زندگی ما را سخت‌تر کند».
 
تهران موضوع دخالت در امورد داخلی کشورهای منطقه را رد کرده‌است. ایران و روسیه، از مهم‌ترین حامیان حکومت بشار اسد، می‌گویند به درخواست دولت سوریه، که نزد سازمان ملل صاحب نمایندگی‌ست، دست به مداخله در سوریه زده‌اند و هدف از آن نیز «مبارزه با تروریسم» است. جنگ داخلی سوریه در پی سرکوبی شدید اعتراضات عمدتا مسالمت‌آمیز به حکومت اسد آغاز شد. رئیس‌جمهوری سوریه گفته از نظر دولت او «هرکسی که علیه آن دست به اسلحه ببرد تروریست است» و به همین دلیل نیز دمشق و متحدان آن در موراد مختلفی هر گروهی که هدف قرار می‌دهند را «تروریست» خطاب می‌کنند.
 
رئیس سی‌آی‌ای در بخشی از پرسش‌وپاسخ‌ها در نشست آسپن به موضوع توافق اتمی نیز پرداخت. مایک پومپئو گفته است «اجرای توافق اتمی برخی منافع حاشیه‌ای مانند رصد برنامه‌های ایران و کاهش شماری از سانتریفیوژها را تامین می‌کند… اما چالش این است که این توافق کوتاه‌مدت است و نمی‌تواند تمام ظرفیت‌ها و اقداماتی که ایران در پی آن است را روشن کند». در ادامه افزوده است «این چیزی‌ست که دولت تازه بر آن متمرکز است و نه فقط در مورد برنامه اتمی بلکه در مورد دیگر مسائل» مربوط به ایران.
 
دولت دونالد ترامپ، دوشنبه گذشته، در آخرین ساعت‌های باقی‌مانده از مهلت ۹۰ روزه برای ارائه گزارش به کنگره، تائید کرد که تهران به متن توافق اتمی پایبند مانده‌است هرچند روح آن را نقض کرده‌است. ایران نیز اتمام مشابهی را به ایالات متحده وارد کرده و گفته آمریکا خلاف روح برجام عمل کرده‌است.
 
دو سال از شکل‌گیری توافق اتمی در دوره ریاست‌جمهوری باراک اوباما، با حضور ایران، آمریکا و پنج قدرت جهانی می‌گذرد. آقای ترامپ و آقای پومپئو هر دو از منتقدان مذاکرات و توافق شکل‌گرفته بودند. آقای اوباما از سوی دیگر، می‌گفت این توافق، امنیت بیشتری برای جهان ایجاد کرده‌است.