وداع با «نیسان گاوی»؟

نیسان «گاوی» یا نیسان «آبی»، مدلی از وانت نیسان است که بیش از چهل سال است در ایران تولید می‌شود. این محصول هم اکنون به دلیل تکنولوژی، ایمنی و کیفیت پایین مورد انتقاد است و شرکت زامیاد، سازنده آن حاضر به توقف تولیدش در سال ۱۳۹۷ شده‌است.
 
نیسان وانت تولیدی در ایران نسل سوم نیسان جونیور است. تولید نسل اول نیسان جونیور در سال ۱۹۵۶ و به تقلید از وانت‌های معروف آمریکایی در ژاپن شروع شد. در سال ۱۹۷۰ آخرین نسل یعنی نسل سوم این خودرو در ژاپن تولید شد. این محصول در آن سال‌هابرای رقابت با وانت معروف تویوتا با نام استات وارد بازار شده بود.
 
تولید نسل سوم نیسان جونیور در نهایت در ژاپن در سال ۱۹۸۲ متوقف شد. چرا که با توجه به ظاهر و تکنولوژی‌اش بیش از آن توان رقابت در برابر محصولات تویوتا را نداشت اما این محصول همچنان به عمر خود در ایران ادامه داد.
 
نیسان جونیور، در سال ۱۳۴۹ در ایران برای اولین بار توسط شرکت زامیاد تولید شد. این خودرو در ابتدای تولید از یک موتور دو لیتری با قدرت ۹۹ اسب بخار استفاده می‌کرد. در سال ۱۳۶۵ این خودرو مجهز به موتور زد ۲۴ با حجم ۲۴۰۰ سی سی شد که بر روی نیسان پاترول نیز از آن استفاده شده‌است. تا سال ۱۳۷۷ موتور این خودرو از ژاپن وارد می‌شد. با ادامه داخلی‌سازی، موتور و بیشتر قطعات این خودرو در ایران تولید شد. برای بهینه سازی حتی موتورهای گاز سوز و دیزلی هم روی این خودرو قرار گرفت که به دلیل عملکرد نامناسب چندان با استقبال روبه‌رو نشدند.
 
بر اساس قوانین پلیس راهنمایی و رانندگی ایران، این خودرو مجاز به حمل ۲۸۰۰ کیلوگرم بار است. نهایت قابلیت استاندارد این مدل حمل ۳۸۰۰ کیلوگرم بار است در حالی که رانندگان در ایران حتی تا پنج هزار کیلوگرم به این خودرو بار می‌زنند.
 
وانت نیسان در ایران با نام های آبی یا گاوی شناخته می‌شود. نام آبی به دلیل رنگ آبی خاص آن است. حتی زمانی که شرکت سازنده سعی کرد رنگ خودرو را عوض کند رنگ جدید با تقاضا مشتریان روبه‌رو نشد و در نهایت تولید با همان رنگ آبی ادامه یافت. نام گاوی را هم به خاطر سخت‌جان و خطرناک بودن این خودرو در جاده های ایران به آن داده‌اند.
 
به گزارش ایرنا در اسفند ۱۳۹۳ اسکندر مومنی رییس پلیس راهور گفته‌است « هر وانت نیسان با پیمایش ۱۰۰ کیلومتر باید حدود هشت لیتر بنزین مصرف کند در حالیکه این خودرو با پیمایش این مسافت حدود ۲۰ لیتر بنزین مصرف می‌کند».
 
این مقام مسئول در مصاحبه دیگری به تسنیم گفته‌است «به اعتقاد ما خودرو پراید و وانت نیسان با هیچ استانداردی نباید شماره‌گذاری شود».
 
بر اساس آمار پزشکی قانونی در سال ۱۳۹۲ وانت نیسان پنجمین خودرو پر خطر جاده‌های ایران بوده‌است و ۲.۷ درصد قربانیان جاده‌ای ایران با این خودرو کشته شده بودند. البته اگر میزان تیراژ تولید به میزان کشته را ملاک قرار دهیم آن وقت رتبه این خودرو در تصادفات مرگبار در ایران به‌مراتب بالاتر است.
 
در سال های اخیر انتقادات زیادی به این خودرو شده و فشار‌هابرای توقف تولید آن ادامه دارد. شرکت زامیاد برای همین بر روی پلت فرم این خودرو یعنی یک خودرو چهل ساله، وانتی با نام پادرا ساخته‌است.
 
فریدون حمیدی مدیرعامل شرکت زامیاد در نمایشگاه خودروی ارومیه گفته‌است « تا پایان سال ۹۷ عملا با خودروی نیسان آبی که خدمت بزرگی به حوزه عملیات باربری کشور طی سالیان متوالی کرده، خداحافظی خواهیم کرد و خودروی پادرا جایگزین آن خواهد شد. پلتفرم حال حاضر نیسان آبی دیگر قادر به تامین حداقل نیازهای استاندارد ۲۲گانه خودرویی نیست و باید این پلتفرم ارتقا یابد».