قطع روابط چند کشور عربی با قطر؛ رایزنی و میانجی‌گری ترکیه و کویت

محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر خارجه قطر محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، وزیر خارجه قطر، می‌گوید کویت در تلاش برای میانجی‌گری میان دوحه و کشورهای عربی که اقدام به قطع رابطه با قطر کرده‌اند، است. رویترز نیز گزارش داده رئیس‌جمهوری ترکیه با سران قطر، روسیه، کویت و عربستان سعودی گفت‌وگو کرده‌است.
 
سخنان وزیر خارجه قطر در زمانی مطرح شده که گزارش‌ها از گفت‌وگوی تلفنی میان امیر کویت و هم‌تای قطری او، شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، حکایت دارند. ساعتی پس از سفر مشاور ویژه پادشاه عربستان به کویت، خبرگزاری رسمی آن کشور گزارش داد شیخ صباح احمد جابر الصباح، امیر کویت، در تماس تلفنی با امیر قطر، ابزار امیدواری کرده است که او «اقداماتی در جهت کاهش تنش انجام داده و از اتخاذ تصمیماتی که می تواند به تشدید تنش‌ها بیانجامد، خودداری کند».
 
وزیر خارجه قطر بامداد ۱۶ خرداد ماه در سخنانی در شبکه الجزیره آن‌چه «تلاش‌» کشورها برای «قبولاندن خواسته خود به قطر» و «دخالت در امور داخلی» آن کشور نامیده را، نکوهش کرده‌است.
 
او گفته‌ قطر از هرچه به افزایش تنش‌ها بیانجامد خودداری می‌کند و خواستار انجام «گفت‌وگوهایی باز و صادقانه» است.
 
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی در عین حال تاکید کرده دوحه اجازه نمی‌دهد بحران اخیر بر روابط قطر و ایالات متحده تاثیر منفی بگذارد: «روابط ما با آمریکا، روابطی راهبردی هستند. مسائلی هستند که ما در مورد آن‌ها هم‌عقیده نیستیم، اما گستره همکاری‌ها میان ما، به مراتب وسیع‌تر از این اختلاف‌نظرها است».
 
پیش‌تر یک مقام بلندپایه آمریکایی گفته بود «واشینگتن نمی‌خواهد شاهد تداوم شکاف بین کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس باشد» ولی افزوده بود «بسیاری از اقدامات و رفتارهای قطر، باعث نگرانی همسایگان این کشور و حتی آمریکا شده است». این مقام آمریکایی که نامش فاش نشده به رویترز گفته است واشینگتن تمایل دارد «همه آن‌ها در مسیر درستی قرار گیرند». وزیر خارجه آمریکا نیز خواستار حل اختلافات از طریق گفت‌وگو شده‌است.
 
خبرگزاری رویترز در عین حال به نقل از منابع دفتر ریاست‌جمهوری ترکیه گزارش داده است رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، با رهبران کشورهای عربستان سعودی، روسیه، قطر و کویت گفت‌وگو کرده‌است.
 
بنا بر بیانیه‌ای از سوی این منابع «اهمیت صلح و ثبات در منطقه و نیز لزوم انجام مذاکره و تمرکز بر راه‌ و روش‌های دیپلماتیک برای کاهش بحران، در این گفت‌وگوها مطرح شده‌است».
 
ترکیه روابط نزدیکی با قطر و شماری از کشورهای پیرامون خلیج فارس دارد.
 
صبح روز دوشنبه، بحرین، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و مصر، تمامی روابط دیپلماتیک خود با قطر را قطع کرده و پایانه‌ها و مسیرهای هوایی، دریایی و زمینی خود به آن کشور را مسدود اعلام کردند. دولت یمن و دولت لیبی نیز به این اقدامات پیوسته‌اند. کشور مالدیو نیز روابط خود با قطر را قطع کرده‌است.
 
تازه‌ترین دو از تنش‌ها پس از انتشار سخنانی انتقادآمیز منسوب به امیر قطر، در مورد شماری از کشورهای عربی، سیاست‌های آن‌ها در قبال ایران و یا سیاست‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، آغاز شده‌است. قطر ساعتی پس از انتشار این سخنان گفت خبرگزاری دولتی آن کشور که «نقل‌قول» را بازتاب داده بود، هک شده و این سخنان جعلی است.
 
با این همه در روزهای اخیر شواهد زیادی از بروز و شدت‌گرفتن تنش‌ها میان شماری از کشورهای عربی، به‌ویژه عربستان، و قطر دیده شده بود. در سال ۱۳۹۲ نیز عربستان، امارات و بحرین، پس از تنش‌ها پیرامون گروه‌های مورد حمایت قطر در مصر و سوریه، سفرای خود را از آن کشور فراخوانده بودند.
 
همه این کشورها از متحدان ایالات متحده به‌شمار می‌روند؛ خود قطر مقر پایگاه هوایی مورد استفاده ارتش آمریکا، العدید و پایگاه السیلیه و برای نمونه بحرین، مرکز کنونی ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده است.