قطر بعد از یک دهه توسعه میدان گازی مشترک با ایران را از سر می‌گیرد
رأی دهید
شرکت نفت و گاز قطر می‌گوید که با برداشته شدن این تعلیق، توسعه بین ۵ تا ۷ سال آینده تکمیل می شود و صادرات گاز تا ۵۶ میلیون متر مکعب در روز افزایش خواهد یافت که برابر با افزایش برداشت حدودا ۱۰ درصدی از این میدان است.
سعد کعبی، مدیر قطر پترولیوم، شرکت نفت و گاز دولتی این کشور گفته: "ما تحقیقات خود را انجام داده ایم و فکر می کنیم زمان خوبی برای افزایش تولید است، با آنکه برآوردها از اوج افزایش تقاضا برای نفت سال های ۲۰۳۰ تا ۲۰۴۲ است اما تقاضا برای گاز همیشه در حال افزایش است."
چرا توسعه تعلیق شده بود؟
حدود ۱۲ سال پیش، در زمان تعلیق توسعه، این احتمال مطرح بود که افزایش سریع برداشت، در طولانی مدت، به ذخایر قابل برداشت این میدان آسیب بزند. از طرف دیگر عقب بودن ایران در توسعه پارس جنوبی، در مواردی باعث تنش های سیاسی شده بود.
سعد کعبی، مدیر قطر پترولیوم می گوید: "تصمیم امروز نتیجه آزمایش ظرفیت های فنی میدان است و منطقه ای که توسعه می دهیم هم در جنوبی ترین نقطه میدان و بیشترین فاصله از مرز ایران است."
در سال های اخیر، بعضی مقام های ایران قطر را به برداشت بی رویه و حتی برداشت از سهم ایران متهم کرده اند. قطر اما می گوید سهم خود را با در نظر گرفتن ظرفیت میدان استخراج می کند.
تعلیق خود خواسته قطر، که قرار بود تا سال ۲۰۰۸ به پایان برسد، چند بار تمدید شد. حالا برداشته شدن این تعلیق با شدت گرفتنن تلاش های ایران برای توسعه میدان پارس جنوبی همزمان شده است.
حدود پنج ماه پیش ایران و توتال یک قرارداد مقدماتی برای توسعه پارس جنوبی امضا کردن. توتال اولین شرکت نفتی غربی بود که بعد از برداشته شدن تحریم ها با ایران قرارداد امضا کرد. با این حال سعد کعبی گفته، تصمیم کشورش ارتباطی با اقدامات ایران ندارد و کشورش ایران را شریک خود در برداشت از این منابع می داند.
تقسیم بزرگترین میدان گازی جهان
آنچه ایران پارس جنوبی، و قطر میدان شمالی می خواند، دو بخش از بزرگ ترین میدان گازی جهان با ظرفیت ۵۱ تریلیون متر مکعب گاز، و حدود ۸ میلیارد متر مکعب میعانات گازی است.
ایران پارس جنوبی را در اوایل دهه ۱۹۹۰ میلادی یا اواسط دهه ۱۳۷۰ میلادی کشف کرد. در همان زمان، قطر که حدود بیست سال قبل از آن در سال ۱۹۷۱ میدان شمالی را کشف کرده بود، برداشت از فاز یک میدان شمالی را آغاز کرد.
روندی که با سرمایه گذاری و کمک های فنی شرکت های غربی قطر را به چهارمین تولید کننده بزرگ گاز طبیعی در جهان تبدیل کرد. قطر همچنین یک سوم بازار ال ان جی یا گاز مایع جهان را در دست دارد.
ایران اما در این سال ها، شاهد تاخیرهای طولانی در توسعه پارس جنوبی بوده است. مقام های ایران می گویند که تحریم ها باعث تاخیر شده است چون شرکت های داخلی تکنولوژی لازم را ندارند و از طرفی، منابع مالی داخلی محدود است. هزینه توسعه پارس جنوبی بدون در نظر گرفتن ساخت تاسیسات زمینی، تا حدود ۱۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است.
در حال حاضر، تولید ایران از پارس جنوبی، روزی ۵۱۵ میلون متر مکعب است، در حالی که تولید قطر، روزانه حدودا دو برابر ایران است.
برای پارس جنوبی ۲۴ فاز طراحی شده است. فازهای یک تا ۱۰ تکمیل شده است. این فازها برای تامین نیاز داخلی و تزریق به چاه های نفت طراحی شده بودند. چهارده فاز دیگر قرار بود بیشتر برای تولید گاز صادراتی، گاز مایع، سوخت از گاز و کمک به شبکه داخلی در زمستان استفاده شوند.
اما با طولانی شدن روند توسعه، ظاهرا این طراحی ها تغییر کرده است. ایران می گوید فاز ۱۲ هم تکمیل شده است و فازهای ۱۵ تا ۱۸ تولید را آغاز کرده اند. اما ایران را با وجود آنکه صاحب دومین ذخیره بزرگ گاز طبیعی بعد از روسیه است، به عنوان صادر کننده جایگاهی ندارد.
رویای صادرات گاز
ایران می گوید قصد دارد در بازار صادرکنندگان گاز مهره‌ای تعیین کننده باشد اما تا کنون موفق به افزایش باثبات و قابل توجه تولید اضافه بر مصرف خود نشده است. براساس برآورد اداره اطلاعات انرژی آمریکا، در سال ۲۰۱۴ میلادی ایران حدود ۲۳۰ میلیارد متر مکعب گاز تولید کرده است.
حدود ۸۰ درصد تولید در داخل مصرف شده، ۱۲ درصد در چاه ها تزریق شده و هفت درصد هم سوزانده شده است. ایران دو سال پیش در سوزاندن و هدر دادن گاز استخراجی از روسیه پیش افتاد و به رتبه اول جهان رسید. دلیل سوزاندن گاز، توسعه نیافتن امکانات پالایش و ذخیره است.
