علائم اچ‌آی‌وی و تغییرات آن
رأی دهید
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "ام‌ان‌تی"، ویروس اچ‌آی‌وی که از طریق مایعات بدن از فردی به فرد دیگر سرایت می کند، شرایطی غیر قابل درمان را ایجاد کرده و به طور معمول با گذشت زمان پیشرفت می کند. روش های درمانی خاص به کند شدن یا توقف پیشرفت اچ‌آی‌وی کمک می کنند.
در صورت عدم درمان و رسیدگی، اچ‌آی‌وی آسیب خود به سلول های سیستم ایمنی را ادامه می دهد و احتمال ابتلا به ایدز (سندرم نقص ایمنی اکتسابی) را افزایش می دهد.
همچنین، اچ‌آی‌وی درمان نشده خطر ابتلا به انواع خاصی از عفونت ها که به عنوان عفونت های فرصت طلب شناخته می شوند را افزایش می دهد. بنابر گزارش مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، عفونت های فرصت طلب نمونه هایی هستند که با تکرر و شدت بیشتر در افرادی با سیستم ایمنی تضعیف شده رخ می دهند، که افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی نیز از آن جمله اند.
مراحل اچ‌آی‌وی
مرحله 1: عفونت اچ‌آی‌وی حاد
افرادی که در مرحله 1 اچ‌آی‌وی قرار دارند دارای تعداد زیادی ویروس در جریان خون خود هستند. طی این مرحله، خطر بالای انتقال ویروس از فرد آلوده به دیگران وجود دارد.
طی دو تا چهار هفته از زمان آلوده شدن با اچ‌آی‌وی، نشانه های آنفلوآنزا مانند در بسیاری از افراد پدیدار می شوند. این نشانه ها واکنش طبیعی بدن به یک عفونت و تلاش برای نابودی ویروس را نشان می دهند. با این وجود، بدن انسان در نابودی کامل اچ‌آی‌وی ناتوان است.
ویروس اچ‌آی‌وی با استفاده از سلول های CD4 بدن انسان خود را تکثیر می کند و در تمام آن گسترش می یابد. در این روند، ویروس اچ‌آی‌وی سلول های CD4 را نابود می سازد. در نهایت، این روند تثبیت می شود. سیستم ایمنی سطح سلول های ویروسی را پایین می آورد، در شرایطی که تعداد سلول CD4 افزایش می یابد. با این وجود، سلول های CD4 ممکن است به سطح اصلی خود باز نگردند.
نشانه های مرحله حاد
درد مفاصل و عضلات
خستگی
دمای افزایش یافته
ایجاد زخم در دهان
تعریق شبانه
راش پوستی
گلو درد
تورم غدد
مرحله 2: نهفتگی بالینی
طی مرحله دوم، ویروس اچ‌آی‌وی فعال است، اما در سطوح بسیار کم تکثیر می شود. افرادی که در این مرحله از اچ‌آی‌وی قرار دارند به طور کلی هیچ نشانه ای را تجربه نمی کنند یا با نمونه های خفیفی مواجه می شوند. بر همین اساس است که مرحله 2 به عنوان مرحله بدون علامت نیز شناخته می شود.
برای افرادی که هیچ گونه دارویی مصرف نمی کنند، مرحله نهفتگی بالینی تقریبا 10 سال طول می کشد. افرادی که برنامه درمانی را دنبال می کنند ممکن است برای چندین دهه در این مرحله باقی بمانند زیرا درمان دارویی فعالیت ویروسی را کاهش می دهد.
اچ‌آی‌وی طی دوران نهفتگی بالینی می تواند به دیگران سرایت کند، اگرچه افرادی که تحت درمان قرار دارند احتمال کمتری دارد ویروس را منتقل کنند. با این وجود، سرایت از فرد آلوده به افراد دیگر در تمام مراحل همچنان امکان پذیر است و از این رو، در نظر گرفتن اقدامات احتیاطی ضروری است.
مرحله 3: ایدز
ایدز مرحله پایانی عفونت اچ‌آی‌وی است. افرادی که برای مقابله با اچ‌آی‌وی دارو مصرف نمی کنند احتمالا زمانی که تعداد ویروس ها افزایش یافته و سلول های CD4 کاهش می یابند وارد این مرحله می شوند. افرادی که برنامه درمانی را دنبال می کنند ممکن است هرگز وارد این مرحله نشوند.
زمانی فردی مبتلا به ایدز تشخیص داده می شود که تعداد سلول های CD4 وی به زیر 200 سلول در هر میلی متر مکعب خون برسد. فرد سالم دارای تعداد سلول های CD4 بین 500 و 1,600 سلول در هر میلی متر مکعب است.
ابتلا به یک یا چند عفونت فرصت طلب نیز روش دیگری است که پیشرفت عفونت و ورود به مرحله ایدز را نشان می دهد.
نشانه های مرحله ایدز
نشانه های این مرحله بسیار متفاوت هستند زیرا آنها به طور معمول نشانه های مرتبط با عفونت های فرصت طلب مختلف هستند. از نشانه های شایع می توان به موارد زیر اشاره کرد:
جوش های چرکی زیر پوستی یا در دهان و بینی
تاری دید
اسهال که بیش از یک هفته ادامه می یابد
تورم غدد لنفاوی
خستگی پایدار
تب
از دست دادن حافظه
افسردگی
ذات الریه
کاهش وزن
زخم های دهانی، مقعدی یا تناسلی
کند کردن یا پیشگیری از پیشرفت اچ‌آی‌وی
موثرترین روش برای کند کردن یا توقف پیشرفت اچ‌آی‌وی از طریق تشخیص زودهنگام و درمان دارویی مناسب است. هر چه زودتر بیماری در فرد تشخیص داده شود و برنامه درمان دارویی آغاز گردد، احتمال این که فرد از طول عمر طبیعی برخوردار شود، بیشتر است. تشخیص زودهنگام خطر انتقال ویروس به دیگران را نیز کاهش می دهد.
دارو
دو نوع درمان برای مهار پیشرفت ویروس اچ‌آی‌وی مورد استفاده قرار می گیرند.
درمان ضد رترو ویروسی (ART)
روند درمان مورد استفاده برای درمان اچ‌آی‌وی به نام درمان ضد رترو ویروسی یا آرت شناخته می شود. این روش درمان برای افرادی که در مراحل مختلف ویروس قرار دارند، مفید است. آرت فعالیت ویروسی را سرکوب می کند و طول عمر افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی را افزایش می دهد. پزشکان می توانند ترکیبی از داروها را برای هر بیمار استفاده کنند. برنامه تجویز شده باید به دقت شکل گرفته باشد تا از تاثیرگذاری آن و پیشگیری از مقاوم شدن ویروس به داروها اطمینان حاصل شود.
پیشگیری پس از مواجهه (PEP)
این روش درمانی اضطراری برای افرادی که فکر می کنند طی 72 ساعت گذشته در معرض اچ‌آی‌وی قرار گرفته اند، در نظر گرفته می شود. این روش توقف اچ‌آی‌وی از تبدیل شدن به یک بیماری مادام العمر را هدف قرار می دهد.
بنابر ارزیابی سازمان بهداشت جهانی، در صورت مصرف درست، دوره 28 روزه پپ می تواند خطر عفونت اچ‌آی‌وی را تا بیش از 80 درصد کاهش دهد.
انتخاب های سبک زندگی
برخی عوامل سبک زندگی در پیشرفت اچ‌آی‌وی نقش دارند، به ویژه آنهایی که در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش داشته و به بدن در مبارزه با عفونت کمک می کنند. از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش استرس: استرس سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند و خطر ابتلا به بیماری ها و عفونت های فرصت طلب را افزایش می دهد.
اجتناب از عفونت: افراد دارای اچ‌آی‌وی باید در مسیر پیشگیری از عفونت و بیماری گام بردارند و در صورت توصیه پزشک به طور منظم واکسن بزنند.
استفاده از کاندوم هنگام رابطه جنسی: استفاده از کاندوم خطر انتقال اچ‌آی‌وی به دیگران را کاهش می دهد. همچنین کاندوم از افراد دارای اچ‌آی‌وی در برابر بیماری های مقاربتی دیگر که هر چه بیشتر موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می شوند، محافظت می کند.
ترک سیگار: افراد سیگاری مبتلا به اچ‌آی‌وی احتمال بیشتری دارد به عفونت هایی مانند کاندیدیازیس و ذات الریه، یا بیماری های دیگر مانند انواع خاصی از سرطان، بیماری قلبی، و بیماری مزمن انسدادی ریوی (COPD) مبتلا شوند.
ورزش منظم: ورزش منظم فواید بسیاری برای افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی دارد، که از آن جمله می توان به کاهش خطر بیماری قلبی، افزایش انرژی، بهبود گردش خون و ظرفیت ریه ها، خواب بهتر و استرس کمتر اشاره کرد.
رژیم غذایی سالم: دنبال کردن یک رژیم غذایی متعادل و سالم بدون مصرف الکل به تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از عفونت کمک می کند.
عوامل موثر دیگر بر پیشرفت اچ‌آی‌وی
اگرچه بسیاری از عوامل موثر بر پیشرفت بیماری می توانند توسط افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی کنترل شوند، اما عوامل دیگری نیز در این زمینه تاثیرگذار هستند که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
سن
سلامت عمومی پیش از عفونت
ژنتیک
نوع اچ‌آی‌وی
ابتلا به عفونت های دیگر
چشم انداز بیماری در صورت عدم درمان
افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی که برنامه درمانی را دنبال نمی کنند، به طور کلی طی دو تا 15 سال پس از عفونت وارد مرحله ایدز می شوند.
پس از تشخیص ایدز، افرادی که درمان نمی شوند به طور معمول سه سال زنده می مانند. اگر فرد مبتلا به ایدز درمان نشود و به بیماری های فرصت طلب دیگر نیز مبتلا شود، طول عمر وی می تواند به 12 ماه کاهش یابد.
با این وجود، اگر پیش از پیشرفت ویروس درمان آغاز شود و روند درمان به درستی دنبال شود، افراد مبتلا به اچ‌آی‌وی می توانند به طور کلی از طول عمری برابر با افراد سالم برخوردار باشند.
