بیماری شانه یخ زده چیست؟

شانه منجمد یا یخ زده به معنای محدودیت شدید حرکتی درمفصل شانه است. شانه منجمد بیشتر در زنان دیده شده و به علت التهاب و سفت شدن کپسول مفصلی ایجاد می شود. 
 
رضا نورالهی ، متخصص طب فیزیکی گفت:
 
«در شانه منجمد یا یخ زده (frozen shoulder)، کپسول مفصل شانه دچار تورم و التهاب می شود. این عارضه در سنین 45 تا 65 سال رخ می دهد و زنان بیشتر از مردان به شانه منجمد مبتلا می شوند.
 
بی تحرکی افراد باعث بروز این عارضه می شود. نشستن بیش از حد پشت میز کامپیوتر به دلیل بی حرکتی در ناحیه گردن و کمر باعث بروز  درد مفاصل و عارضه شانه منجمد می شود.
 
شانه منجمد با درد آغاز می شود. بعد از درد نواحی، مفاصل خشک می شود و فرد برای مدتی بی حرکت می ماند.
 
در صورتی که این بیماری بهبود نیابد، در طی سه سال خود به خود درمان می شود، اما فرد تحرک خود را از دست می دهد. بی تحرکی باعث ضعف و ناتوانی عضلات شانه می شود.
 
صاف راه رفتن در دوران نوجوانی باعث جلوگیری از بروز قوز پشت و در نتیجه شانه منجمد در بزرگسالی می شود.
 
دیابت، کم کاری غده تیروئید ، بیماری پارکینسون، جراحی سر و گردن و یا ضربه های وارده به این نواحی و دیسک گردن می توانند احتمال بروز این بیماری را بیشتر کنند.
 
ورزش کردن باعث درمان این بیماری می شود. درمان شانه منجمد با عمل جراحی بسیار کار ساز نیست.
 
عارضه شانه منجمد باعث بروز عوارضی همچون افسردگی، استرس، ترس و گوشه نشینی در افراد می شود.»
روش های درمان
چنانچه در مفصل شانه احساس خشکی و گرفتگی می‌کنید، بهتر است هر چه زودتر به جراح شانه مراجعه کنید تا سفتی و گرفتگی شانه دائمی نشود. پزشک روش درمانی مناسب شانه منجمد (خشکی و گرفتگی) را با توجه به شدت نشانه‌ها و علائم پیشنهاد می‌دهد.
 
هدف تمام روش‌های درمان شانه منجمد ، تسکین درد و حفظ حرکت و انعطاف‌پذیری شانه است. اگرچه دوران بهبود گاهی طولانی است و علائم معمولاً پس از چند سال برطرف می‌شود.
ورزش و نرمش شانه: انجام مرتب تمرین‌های ملایم مانع گرفتگی و خشکی شانه می‌شود و حتی پس از بروز عارضه می‌تواند اثر آن را از بین ببرد. بیمار مبتلا به شانه یخ زده با انجام تمرین‌های مخصوص می‌تواند به نتیجه بسیار چشمگیری دست پیدا کند. ممانعت از خشک شدن شانه و تا حد امکان به حرکت درآوردن آن هدف از انجام این تمرین‌ها به شمار می‌رود. جهت کسب نتیجه بهینه باید تمرین‌ها به طور منظم و دقیقاً مطابق با دستور پزشک یا متخصص فیزیوتراپی انجام شود.
 
داروها: مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن، را می‌توان بدون نسخه پزشک از داروخانه تهیه کرد و به کمک آنها علاوه بر تسکین درد ملایم، التهاب شانه را نیز کاهش داد. استامینوفن نیز کاربرد گسترده‌ای دارد. مسکن‌های تجویزی، مانند کدئین  نیز درد را آرام می‌کند. البته از آنجایی که ممکن است بعضی مسکن‌ها برای برخی از بیماران مناسب نباشد، حتماً پیش از مصرف مسکن باید با پزشک مشورت نمود.
 
کمپرس سرد یا گرم: این روش باعث کاهش درد و ورم می شود. استفاده متناوب از کمپرس گرم و سرد برای درمان شانه منجمد مفید است.
 
تزریق کورتیکواستروئید: این دارو نوعی هورمون استروئیدی است که درد و ورم را کاهش می‌دهد. جراح شانه کورتیکواستروئید (کورتون) را جهت تسکین درد شانه، به ویژه در مرحله دردناک بودن علائم، درون مفصل شانه تزریق می‌کند. البته پیشنهاد می‌شود از تکرار این تزریق خودداری کنید، چون ممکن است موجب آسیب‌دیدگی شانه شود.
 
تحریک الکتریکی عصب از راه پوست (TENS) : در این روش پایانه‌های عصبی موجود در نخاع که مسئول کنترل درد هستند بی‌حس می‌شوند و پالس‌های کوچک برق توسط دستگاه TENS به الکترودهای (پدهای الکتریکی کوچک) قرار گرفته روی پوست شانه آسیب دیده فرستاده می‌شود.
 
فیزیوتراپی: متخصص روش‌هایی را به بیمار آموزش می‌دهد تا بتواند تا حد امکان توانایی حرکتی و انعطاف پذیری خود را بدون اعمال فشار به شانه یا درد شدید حفظ کند.
 
آرتروسکوپی شانه: این روش جراحی با تهاجم حداقل بر روی بیماران انگشت شماری انجام می‌شود. آندوسکوپ (لوله) باریکی از راه یک برش کوچک برای خارج کردن چسبندگی یا بافت هم‌بند وارد مفصل شانه می‌شود.
 
عمل جراحی : جراحی آخرین راهکاری است که در صورت موفقیت‌ آمیز نبودن روش‌های دیگر به آن روی آورده می‌شود. آزادسازی کپسول طی عمل آرتروسکوپی روشی است که غالباً مورد استفاده قرار می‌گیرد و به صورت جراحی بسته انجام می‌شود. کپسول ضخیم شده شانه طی این روش بریده می‌شود تا آزاد شود. نکته حائز اهمیت این است که بیمار پس از جراحی باید برنامه توان‌بخشی منظم و شدیدی را با پشتکار دنبال کند.