عضو هیئت نظارت بر برجام: تصمیم‌ها در مورد تمدید تحریم‌ ایران به زودی اعلام می‌شود

ولایتی از تصمیم هیئت نظارت بر برجام برای واکنش به مصوبه کنگره آمریکا خبر داده است یک عضو هیئت نظارت بر برجام از تصمیماتی در واکنش به تصویب طرح تمدید ایران در سنای آمریکا خبر داده و نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل هم خواستار عمل تمامی طرف‌های توافق هسته‌ای به تعهدات خود شده است.
 
علی اکبر ولایتی، مشاور آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و عضو هیئت نظارت بر برجام، گفته است که "جمهوری اسلامی ایران در برابر آمریکایی‌ها و مصوباتی که مجالس آمریکا داشته‌اند حتما موضعی مناسب اتخاذ خواهد کرد و اعلام نتیجه دور نخواهد بود." وی افزوده است که "جزئیات تصمیم‌هایی که در جلسه چهارشنبه این هیئت گرفته شده به زودی به آگاهی مردم خواهد رسید و یقینا مردم از شنیدن آن خوشحال و دشمن ناامید خواهد شد."
 
آقای ولایتی در مورد زمان اعلام تصمیم و علت تاثیر مثبت آن بر مردم توضیحی نداد اما گفت که در جلسه هفته گذشته "مقدمات" این واکنش مورد بررسی قرار گرفت و در مورد آن تصمیماتی اتخاذ شد.
 
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مشاور رهبر جمهوری اسلامی گفته است که ایران به تعهدات خود در اجرای برجام عمل کرده اما "آمریکایی‌ها به خصوص در رابطه با حوزه اقتصادی به وعده‌های خود عمل نکرده‌اند." وی افزود که "نفس اینکه در سنا و [مجلس نمایندگان] کنگره آمریکا این تحریم‌ها را تمدید کرده‌اند باید گفت که تمدید آن با اینکه مجددا تحریم برقرار شود عملا فرقی نمی‌کند، یعنی تمدید و تحریم فرقی ندارد و اینکه اینها این اقدام را انجام داده‌اند بدون پاسخ نخواهد ماند."
 
آقای ولایتی همچنین گفته است اینکه رئیس جمهوری آمریکا مصوبه کنگره را امضا کند یا نکند، جمهوری اسلامی واکنش متفاوتی نشان خواهد داد اما تاکید کرد که "در مورد همین کاری که تا به حال انجام شده هم واکنش مناسبی خواهد داشت و تصمیم‌ها در موردی که باید انجام شود اتخاذ شده است." وی گفت که "قرار شده فعلا جزئیات این تصمیم گفته نشود" هر چند افزود که "اعلام نتیجه دور نخواهد بود."
نمایندگان هر دو مجلس کنگره آمریکا با رای قاطع قانون تحریم ایران را به مدت ده سال دیگر تمدید کردند چندی پیش، سنای آمریکا با ٩٩ رای موافق و بدون رای مخالف قانون تحریم ایران را به مدت ده سال دیگر تمدید کرد. پیشتر مجلس نمایندگان نیز با ٤١٩ رای موافق در برابر ١ رای مخالف به تمدید این قانون رای داده بود. رئیس جمهوری آمریکا از حق وتوی این مصوبه برخوردار است هر چند طبق قوانین آمریکا، اکثریت قاطع نمایندگان کنگره می‌توانند وتوی رئیس جمهوری را خنثی کنند و با توجه به اکثریت آرای موافق در هر دو مجلس کنگره به این مصوبه، این احتمال وجود دارد که در صورت وتوی این مصوبه، تصمیم رئیس جمهوری بلااثر بماند.
 
در واکنش به تصویب این طرح در کنگره، به نقل از مقام نزدیک به رئیس جمهوری آمریکا گزارش شد که "هرچند ما فکر نمی‌کنیم که تمدید قانون تحریم‌های ایران ضرورتی داشته باشد، اما معتقد نیستیم که تمدید دقیق آن توافق هسته‌ای را نقض می‌کند."
 
"قانون تحریم‌های ایران و لیبی مصوب سال ١٩٩٦" مقرر داشت که شرکت‌های غیر آمریکایی که در سال بیش از ٢٠ میلیون دلار در سال در صنایع نفت ایران سرمایه‌ گذاری کنند با یک رشته تحریم‌های آمریکا مواجه می‌شوند. طبق این قانون که در سال ٢٠٠٦ به "قانون تحریم‌های ایران" تغییر نام یافت، رئیس جمهوری آمریکا ملزم است علیه شرکت‌هایی که از مفاد این قانون تخطی ‌کنند دست کم دو نوع تحریم از هفت تحریم مندرج در متن قانون را وضع کند. محدودیت دسترسی به تسهیلات بانک صادرات و واردات آمریکا، منع صدور جواز صادرات آمریکایی به مقصد شرکت مورد تحریم، محدودیت دسترسی چنین شرکتی به اعتبارات اعطایی موسسات مالی ایالات متحده و استفاده از انواع اوراق قرضه دولتی آمریکا از جمله اقداماتی است که در این قانون پیش بینی شده است.
وزیران خارجه ایران و آمریکا - مذاکرات دو جانبه ایران و آمریکا نقش اصلی را در دستیابی به برجام داشت در ژوئیه سال گذشته میلادی، پس از چندین ماه مذاکره ایران با گروه ١+٥ سرانجام توافقنامه هسته‌ای (برجام) حاوی لغو تحریم‌های هسته‌ای بین‌المللی و یکجانبه علیه ایران در برابر لغو یا تغییر در برخی برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی به خصوص در زمینه غنی‌سازی اورانیوم و فعالیت در زمینه تولید آب سنگین به دست آمد. مذاکرات نمایندگان ایران و آمریکا در دستیابی به این توافق نقشی مهم داشت.
 
دولت آمریکا گفته است که تحریم‌های وضع شده در واکنش به برنامه هسته‌ای ایران را لغو شده اما ایالات متحده در چارچوب برجام، تعهدی برعهده نگرفته است که تحریم‌های مربوط به موضوعات دیگر مانند نقض حقوق بشر و عدم برخورداری مردم ایران از آزادی مبادله اطلاعات و اتهام حمایت ایران از تروریسم را هم لغو کند. سابقه برخی از این تحریم‌ها به زمان گروگانگیری دیپلمات‌های آمریکایی در تهران باز می‌گردد.
 
به گفته برخی مقامات آمریکایی، علل وضع این دسته از تحریم‌ها از میان نرفته و تغییری هم در خصومت‌ورزی جمهوری اسلامی نسبت به آمریکا روی نداده و در نتیجه، دولت ایالات متحده خود را ملزم نمی‌داند با لغو این تحریم‌ها، کمکی به ایران کرده باشد. البته بخش‌هایی از قانون مصوب سال ١٩٩٦، مربوط به جلوگیری از دستیابی ایران به "تسلیحات کشتار جمعی" از جمله تسلیحات هسته‌ای است اما وضع تحریم را مشخصا به برنامه‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ربط نمی‌دهد. از جمله این قانون نسبت به احتمال انتقال تسلیحات کشتار جمعی از طریق ایران به "گروه‌های تروریستی" ابراز نکرانی کرده و برای این منظور، محدود کردن امکانات مالی ایران در دنبال کردن برنامه‌های تولید اسلحه شیمیایی، میکروبی و هسته ای را مورد تاکید قرار می‌دهد.
 
مقامات جمهوری اسلامی گفته‌اند که ایالات متحده با پذیرش برجام متعهد شده تمامی تحریم‌های وضع شده علیه ایران را لغو کند. آنان همچنین ایالات متحده را متهم می‌کنند که با وجود وعده‌های مکرر، حتی در اجرای بعضی از تعهدات مشخص در برجام، از جمله در زمینه لغو محدودیت‌های بانکی و مالی مرتبط با برنامه‌های هسته‌ای اقدام جدی صورت نداده و جمهوری اسلامی همچنان با مشکلاتی در زمینه همکاری مالی با موسسات خارجی مواجه است.
 
مقامات جمهوری اسلامی انتظار داشته‌اند که با اعلام برجام، روابط اقتصادی و تجاری ایران با خارج به طور کامل برقرار شود و به خصوص، شرکت‌های خارجی به احیای روابط قبلی و سرمایه‌گذاری گسترده در صنایع نفتی مبادرت ورزند. این تحولات در حد انتظار برآورده نشده است. جمهوری اسلامی عدم اجرای تعهدات آمریکا در قالب برجام را مسئول این وضعیت دانسته هر چند برخی ناظران گفته‌اند مشکلات کنونی تا حدودی هم ناشی از دوری چند ساله ایران از صحنه اصلی روابط مالی بین‌المللی و موضوعات دیگری مانند نواقص و مسایل ساختاری در زمینه‌های اقتصادی، قضایی، امنیتی و سیاسی ایران است و رفع موانع موجود به گذشت زمان و همچنین اصلاحات داخلی نیاز دارد.
غلامعلی خوشرو نیز با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی به "تعهدات برجامی خود" عمل کرده، مصوبه کنگره آمریکا را مغایر برجام معرفی کرد درخواست نماینده ایران در سازمان ملل
 در خبری دیگر در زمینه توافق هسته‌ای، غلامعلی خوشرو، نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل در سخنانی در نشست مجمع عمومی پیرامون بررسی گزارش سالانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت که "در حالیکه آژانس و همه اعضای برجام تایید کرده‌اند که ایران به طور کامل تعهدات برجامی خود را انجام داده است، دیگر اعضای برجام هم موظف‌اند به تعهدات خود به طور کامل عمل کرده و از هرگونه اقدام مغایر با نص، روح و نیت برجام خودداری ورزند."
 
آقای خوشرو به مصوبه اخیر کنگره آمریکا اشاره کرد و گفت: "اقدام اخیر آمریکا در تمدید تحریم‌ها علیه ایران به وضوح برخلاف تعهدات برجامی آن کشور است و تاکید می‌کنیم که دولت آمریکا باید نگرانی‌هایی را که در نتیجه این اقدام پدید آمده است سریعا حل و فصل کند."
 
وی در بخش دیگری از سخنان خود، به تعهدات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای کمک به کشورهای امضا کننده پیمان منع گسترش جنگ افزارهای اتمی برای دنبال کردن برنامه‌های صلح آمیز خود زیر نظر آژانس اشاره کرد و خواستار "فعالیت‌های آژانس در این زمینه متناسب با انتظارات کشورها" شد. نماینده جمهوری اسلامی گفت که کشورش مصمم به ادامه فعالیت هسته‌ای خود در زمینه "تحقیق و توسته و تولید انرژی از جمله در زمینه توسعه چرخه کامل سوخت هسته‌ای برای اهداف صلح آمیز است."
 
در این جلسه، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارشی از فعالیت یکساله این نهاد را به مجمع عمومی ارائه کرد.