واکنش‌‌ها به عذرخواهی مرتضوی: 'نه می‌بخشیم، نه فراموش می‌کنیم'

"برادر غرق خونه / برادر کاکلش آتشفشونه / برادر / برادر خاطرت هست؟ / برادر خاطرت باشد / مرتضوی امروز تو را شهید خطاب کرد..."
 
چند خط بالا که همراه با عکس امیر جوادی‌فر، یکی از کشته‌شدگان حادثه کهریزک در فیس بوک منتشر شده، نمونه‌ای از واکنش‌های گسترده کاربران شبکه‌های اجتماعی به عذرخواهی سعید مرتضوی، دادستان پیشین تهران، برای وقایع کهریزک در جریان اعتراضات انتخابات ۸۸ است، عذرخواهی‌ای که کمتر کاربری آن را قابل قبول دانسته است.
 
برخی از این کاربران، عذرخواهی مرتضوی را "نمک پاشیدن به زخم‌هایی" دانسته‌اند که هنوز بعد از اعتراضات ۸۸ بهبود نیافته‌. یک روزنامه‌نگار در توییتی نوشته: "خون روی دست، با عذرخواهی پاک نمیشه. خون روی دست شما به عنوان دادستان وقت، فقط کهریزک نبود. بالاخره بعد ۷ سال مننژیت شد شهادت!"
 
کاربر دیگری هم در توییتر نوشته: "عذرخواهی وقتی قبوله که زندانیان سیاسی را آزاد کنید. آنها به جرم اعتراض به کهریزک و جنایت‌های امثال تو در حبسند." اشاره این کاربر به تعدادی از شهروندان و روزنامه‌نگاران است که به دلیل اعتراض یا خبررسانی یا افشاگری درباره واقعه کهریزک به زندان محکوم شدند. از جمله این افراد حسین رونقی است که امروز در توییتر خود نوشته: "یکسال بخاطر روایت فاجعه کهریزک حکم گرفتم. میگفتن دروغ گفتید و سیاه نمایی کردید. امروز مرتضوی همان ها را تأیید کرد." کاربری به اسم محمد هم مثل بسیاری از کاربران دیگر از نبخشیدن و فراموش کردن گفته، عبارتی که پیش از این درباره اعدام‌های دهه شصت ایران هم بارها شنیده شده بود: "عذرخواهی‌های بعد جنایت چیزی جز دهن‌کجی به مردم نیست. به هیچ وجه فراموش نمی‌کنیم و به هیچ وجه نمی‌بخشیم."
 
علی بزرگیان هم در توییتر نوشته "معذرت‌خواهی موقعی به درد می‌خوره که تاوان پس بدی، بعد عذرخواهی هم کنی. راست راست بگردی و معذرت‌خواهی کنی؟ عده‌ای دارن تشکر می‌کنن از مرتضوی."
'آخر دنیا'
 
"وقتی یکی از دوستانمان از افسر نگهبان پرسید اینجا کجاست؟ گفت اینجا آخر دنیا است... اینجا خدا هم آنتن نمی‌دهد... تازه فهمیدم وارد چه جهنمی شدیم."
 
این بخشی از روایت مسعود علیزاده، یکی از بازداشت‌شدگان کهریزک و شاهد عینی فجایع آنجاست. مسعود علیزاده روایت مفصل خودش از آن واقعه را همراه با جزئیاتی از شکنجه بازداشت‌شدگان در آبان‌ماه سه سال پیش در فیس‌بوک خودش منتشر کرده بود.
 
با اعلام خبر عذرخواهی مرتضوی، بسیاری از کاربران وقایع آن دوره را بار دیگر مرور می‌کنند و روایت مسعود علیزاده یکی از روایت‌هایی است که بخش‌هایی از آن در شبکه‌های اجتماعی بازنشر شده است.
 
در این روایت مفصل می‌خوانیم که حدود ۱۳۶ نفر در فضایی شصت متری نگهداری می‌شدند. ماموران با لوله‌های پی وی سی کتکشان می‌زدند و مجبورشان می‌کردند که چهار دست و پا روی آسفالت داغ حرکت کنند، ماموران روی زخم‌هایی که به این دلیل بر دست و پایشان ایجاد شده با لوله زده‌اند، زخم‌هایشان عفونی شده‌ و درمانی هم نبوده. در بخشی دیگر می‌خوانیم که بازداشت شدگان باید جلوی هم لخت می‌شدند، شاهد تجاوز دسته جمعی به یک نفر در دستشویی بوده‌اند، از غذا و آب آشامیدنی و دستشویی و فضایی برای خوابیدن محروم بوده‌اند و در نهایت برخی از آنها حالشان وخیم می‌شود که به مرگ چند نفر می‌انجامد. (این روایت را که حاوی جزئیات آزار دهنده است اینجا می‌توانید بخوانید.) آقای علیزاده ماه گذشته در فیس بوک خود نوشت که او و تعداد دیگری از بازماندگان واقعه کهریزک، تلاش زیادی برای پیگیری وقایع کردند، اما حتی شکایتشان هم پذیرفته نشد و نتیجه این پیگیری‌ها تنها "آوارگی و پناهنده‌شدن تعدادی از دوستان در غربت بر اثر فشارها و تهدیدها" و محکوم شدن او به اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام بود. آقای علیزاده از تلاش مجدد خانواده روح الامینی برای پیگیری قضایی ماجرا در دادگاه تقدیر کرده بود. تلاش‌هایی که به نظر می‌رسد در نهایت به عذرخواهی مرتضوی انجامیده.
 
در کنار بازنشر خاطرات تکان‌دهنده از وقایع کهریزک، برخی کاربران عکس‌های کشته شدگان این واقعه را منتشر کرده‌اند از جمله عکس‌هایی از محسن روح‌الامینی، محمد کامرانی و امیر جوادی‌فر. برخی کابران هم به دکتر رامین پوراندرجانی، پزشک کهریزک اشاره می‌کنند که رسانه‌های نزدیک به اصلاح طلبان گفته بودند به دلیل شهادت‌هایش در دادگاه درباره وقایع آن زمان کشته شده است. به عنوان مثال یک کاربر در توییتر نوشته: "یادی کنیم از رامین پوراندرجانی پزشک کهریزک که اونم می‌خواست همینا رو بگه، نذاشتن... روحش شاد" پشت پرده عذرخواهی برخی کاربران در توییتر یادآوری کرده‌اند که سه سال پیش آقای مرتضوی پس از خروج از دادگاهی که درباره کهریزک برگزار شده بود گفت که پیشیمان نیست و به تکلیف عمل کرده است و به همین دلیل ریشه این عذرخواهی "نمایشی" را باید در جای دیگری جستجو کرد.
 
کاربری به اسم علی نوشته "متن نامه آقای مرتضوی نشون میده که تاریخ مصرف ایشون رو به پایانه و بیشتر قصد داره خدمات و التزام خودش رو یادآوری کنه تا قبول اتهامش."
 
دانشطلب، کاربر اصولگرا هم در واکنش به عذرخواهی مرتضوی نوشته: "مرتضوی سال‌ها عامل محافظه‌کارها بود. بعد از افتضاح کهریزک گویا قرار بر حذفش بود، احمدی‌نژاد از همین فرصت استفاده کرد و مرتضوی هم زهرش رو ریخت."
 
یک روزنامه‌نگار هم در توییتر نوشته: "عذرخواهی مرتضوی ازجنایات کهریزک از سر پشیمانی و ندامت نیست. علت را در پرونده‌های سنگین چپاول و اختلاس دادستان سابق بجویید. معامله‌ای در میان است."
 
فارغ از گمانه‌زنی‌ها درباره دلیل این عذرخواهی، برخی مانند کاربری به اسم سید بهزاد اعتقاد دارند که "بعضی مواقع عذرخواهی هیچ دردی رو دوا نمیکنه."
 
برخی هم نگرانند که این عذرخواهی درد بازماندگان را بیشتر کند. مثلا کاربری به اسم نازنین نوشته: "کاش حداقل عذرخواهی نکنن تا مردم از زور بی‌گناهی بچه‌شون دق‌کش نشن. درست مثل عذرخواهی و بازبینی پرونده‌ها بعد از دهه ۶۰ که خانواده‌ها رو دق دادن."
 
کاربر دیگری هم در توییتر نوشته: "عذرخواهی مرتضوی مورد قبول بود اگه امیرجوادی فر کتک نمیخورد، کور نمیشد، زنده می‌موند."