دعوت دوباره حسن روحانی برای بازگشت نخبه‌ها به کشور

مراسم افطار با جوانان و دانشجویان محلی بود که حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران بار دیگر درباره لزوم بازگشت نخبگان تحصیلکرده مقیم خارج از کشور به ایران صحبت کرد.
 
آقای روحانی که از ابتدای آغاز به کار دولتش تاکنون نسبت به بازگشت جوانان دانشجو یا فارغ‌التحصیل خارج از کشور به ایران بارها ابراز امیدواری کرده است، این بار گفت که ۲۰۰ نفر از نخبگان ایرانی در ماه‌های اخیر به کشور بازگشته‌اند: «طی ماه‌های گذشته ۲۰۰ نخبه که حدود ۵۰ نفر آنان در ۱۰ دانشگاه برتر دنیا تحصیل کرده‌اند، به کشور بازگشته‌اند که این به معنای آن است که امید بار دیگر در کشور شکوفه زده است.»
 
آقای روحانی بدون آنکه اطلاعات بیشتری درباره جزییات بازگشت این نخبگان ارائه کند، در همین حال گفت که برخی همچنان نسبت به بازگشت به ایران تردید دارند اما به گفته او باید با همکاری‌های بیشتر شرایط بازگشت ایرانیان مقیم خارج از کشور را مهیا کرد.
 
دولت حسن روحانی و مسئولانش از ابتدای آغاز فعالیتشان در اظهارات مختلفی خواستار بازگشت جوانان ایرانی مقیم خارج از کشور به ایران شده و گفته‌اند شرایط سیاسی و اجتماعی کشور تغییر کرده است. مهدی مهدوی‌آزاد، تحلیلگر مسائل ایران علت توجه زیاد مسئولان دولت آقای روحانی به موضوع بازگشت دانشجویان ایرانی مقیم خارج از کشور را به تلاش این دولت در همراه کردن دانشجویان با خود می‌داند.
 
مهاجرت دائمی نخبگان ایرانی به خارج از کشور که با عنوان «فرار مغزها» از آن یاد می‌شود در سال‌های گذشته همواره خبرساز بوده است.
 
بر اساس اعلام صندوق بین‌المللی پول، در سال ۲۰۰۹ میلادی (۱۳۸۸ خورشیدی)، ایران از نظر مهاجرت نخبگان، در میان ۹۱ کشور در حال توسعه و توسعه‌نیافته مقام نخست را داشت.
 
دو سال پیش نیز رضا فرجی دانا، وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری گفته بود هر ساله حدود ۱۵۰ هزار ایرانی پراستعداد کشور را ترک می‌کنند. این ارقام در حالی نشان از تداوم روند خروج از نخبگان از ایران دارد که همزمان انتشار اخباری درباره برخورد قضایی و امنیتی با برخی دانشجویان و نخبگان بازگشته، تردیدهایی درباره فراهم بودن شرایط بازگشت آنها ایجاد می‌کند. شرایط پیش آمده برای امید کوکبی، دانشجوی دکترای فیزیک دانشگاه آستن تگزاس از مهم‌ترین این نمونه‌هاست. آقای کوکبی که برای دیداری کوتاه به ایران آمده بود، بهمن ماه سال ۱۳۸۹ هنگام خروج از کشور، در فرودگاه بازداشت شد و به اتهام «ارتباط با دولت متخاصم»و «کسب مال نامشروع» به ۱۰ سال زندان محکوم شد. در هفته‌های اخیر نیز بازداشت هما هودفر استاد دانشگاه کنکوردیای کانادا نمونه دیگر از برخورد با ایرانیان مقیم خارج از کشور محسوب می‌شود. شماری از فعالان سیاسی و روزنامه‌نگاران مقیم خارج نیز پس از روی کار آمدن حسن روحانی به ایران سفر کردند، اما درنهایت بازداشت و روانه زندان شدند.
 
حسین نورانی نژاد، سراج‌الدین میردامادی، سعید رضوی فقیه، ساجده عرب‌سرخی، مصطفی عزیزی و سعید پورحیدر از جمله این افراد هستند که در بیش از دو سال گذشته پس از بازگشت به ایران بازداشت‌ شده‌اند.
 
مهدی مهدوی‌آزاد این موارد را نشانه‌ای از ناتوانی دولت‌ها در حل این موضوع و دست بالای نهادهای قضایی و امنیتی در این زمینه می‌داند.
 
علاوه بر مقام‌های دولتی، رهبر جمهوری اسلامی نیز به نسبت به سفر دانشجویان ایرانی به خارج از کشور هشدار داده و از مسئولان خواسته است در مورد جریانی که به گفته او «به دنبال شناسایی نخبگان علمی کشور و هدایت آنان به خارج است» هوشیار باشند.