جمیله ۱۴ ساله، قهرمان ژیملاستیک، جیمناستیک و یا جیملاستیک

المپیک ۱۹۶۴ توکیو میزبان نخستین گروه از زنان ایرانی بود که این بازی‌ها را تجربه کردند. سه نفر در دوومیدانی و جمیله سروری در ژیمناستیک؛ کم سن و سال‌ترین ورزشکار ایرانی که تاکنون در المپیک حضور یافته است.
 
در مسابقات ژیمناستیک که رشته‌ای ناشناخته در ایران بود، انتظاری از جمیله نمی‌رفت. او با ۱۴ سال و ۲۲۶ روز، جوان‌ترین ژیمناست حاضر در المپیک توکیو بود و بین ۸۳ نفری که همگی از او بزرگتر بودند، در رده هشتاد و دوم قرار گرفت.
 
خودش با یادآوری آن سال‌ها می‌گوید مردم در ایران ژیمناستیک را نمی‌شناختند. اغلب می‌گفتند ژیملاستیک، جیمناستیک و یا جیملاستیک.
 
پدرش ژیمناست بود و کارمند وزارت امور خارجه. او دوست داشت دخترش در این رشته ورزشی فعالیت کند و با شروع دبستان در اواخر دهه ۳۰ شمسی، تنها جایی که برای انجام تمرینات یافت، زیرزمینی بود واقع در ساختمان قدیمی سازمان تربیت بدنی در پارک شهر.
 
تازه آن‌جا هم یک طرف وزنه برداری بود و طرف دیگر ژیمناستیک، با مربیگری آقایان پرنده و عسگری. جای بهتری در ایران نبود که ژیمناستیک تمرین بدهند.
 
جمیله به سهولت قهرمان ایران می‌شد اما برای موفقیت‌های بین‌المللی، از سطح اول ژیمناستیک جهان دور بود. تنها پل ارتباطی‌اش با دنیا برای فراگیری تمرینات جدید و آموختن تکنیک‌ها، حضور یک مربی خارجی بود که برای مدتی کوتاه به ایران دعوت شد. خانم ویه‌را مربی‌اش بود اما جمیله را بدون مربی راهی توکیو کردند.
 
ویه‌را دلسوزانه از مربی چکسلواکی خواست در المپیک، نظری هم به این دختر بچه ایرانی داشته باشد. جمیله ۲۵ روزی که در توکیو بود را با تیم ملی چکسلواکی تمرین کرد. اتفاقاً نشان طلای بازیها نصیب ورا کاسلاوچکا از همین کشور شد که از افسانه‌های تاریخ ژیمناستیک است.
 
کاسلاوچکا توانست لاریسا لاتینینا از شوروی را به سکوی دوم بفرستد. لاتینینا پس از مایکل فلپس شناگر آمریکایی، با ۹ طلا ۵ نقره و ۴ برنز پرافتخارترین ورزشکار در تاریخ المپیک است.
 
در ورزش حرفه‌ای برای کسب موفقیت در المپیک، به چند سال مرارت و ممارست نیاز است. برای دانش آموز نوجوان ایرانی هم با فقط ۲۵ روز تمرین حرفه‌ای معجزه‌ای رخ نمی‌داد.
 
جمیله در ایران، حرکت "چوب موازنه" را در حیاط خانه‌شان تمرین کرده بود. آنهم با سیم بکسل متصل به دو کاج تنومند. حالا به تنهایی در مرکز امکانات رها شده بود. تجهیزاتی که برای نخستین بار در زندگی‌اش می‌دید.
 
نخستین مشاهداتش از سالن ژیمناستیک توکیو که "متروپولیتن جیمناسیوم" (Metropolitan Gymnasium) نامیده می‌شود، چه حس و حالی داشت؟ او در گفت و گو با ایسنا پاسخ جالبی به این پرسش داد: "همه چیز برایم شگفت‌آور بود. از تمرین در یک زیرزمین با چند وسیله‌ فکسنی در تهران، حالا وارد سالنی شده بودم که یک طرف بالانس می‌زدند و آن‌طرف پارالل. چه امکانات بی‌نظیری. وحشت‌زده شدم و از همان مسیر به خوابگاه برگشتم. قهرمانان دو متری دوومیدانی را می‌دیدم. از ترس و تنهایی مریض شدم و دو روز بستری بودم."
 
مسئولان کاروان ورزش ایران به او می‌گویند وقتی با چنین شرایط سختی برایت هزینه شده تا به عنوان نماینده دختران ایران به المپیک بیایی، هر طور که شده باید مسابقه بدهی وگرنه مواخذه خواهی شد.
 
خانم عزت پیرنیا سرپرست گروه زنان اعزامی و مهندس والا رییس فدراسیون ژیمناستیک به سالن آمدند. جمیله بین ستارگان ژیمناستیک جهان محو شده بود اما تماشاگران حاضر در سالن به دلیل سن کم و جثه کوچک به شدت تشویقش کردند. خودش می‌گوید چند پیرزن‌ بعد از مسابقه‌ به دیدنش آمدند و برایم عروسک آوردند.
 
پس از المپیک وقتی در سن ۱۷ سالگی باز هم قهرمان ایران شد، سازمان تربیت بدنی اعلام کرد او را برای پیشرفت به اردویی مدت‌دار در شوروی اعزام خواهد کرد. چهار ماه گذشت و این سازمان بر حسب رویه‌ای تاریخی، وعده‌اش را از یاد برد. جمیله نیز به پدرش در پاکستان پیوست. کشوری که مطلقاً ژیمناستیک نداشت.
 
با یادآوری آن سالها می‌گوید در ۱۳ سال عمر ورزشی‌ام فقط دو یا سه دست لباس ژیمناستیک خریدم.
 
می‌گوید المپیک توکیو نخستین رویداد ورزشی برای زنان ایرانی بود که به تیم دختران به طور کامل لباس، گرمکن و لوازم ورزشی تعلق گرفت.
 
او بعداً به مربیگری روی آورد و ۱۱ سال در خدمت آموزش و پرورش بود اما همراه خانواده‌اش به سوئد مهاجرت کرد. گرچه خیلی زود و در سال ۱۳۶۷ به ایران برگشت.
 
طی این مدت مسئولیت‌های متعددی را از سر گذرانده. ریاست کمیته داوران، سرپرست کمیته مسابقه‌ها، مسئول انجمن ژیمناستیک، دبیر کمیته بانوان فدراسیون ژیمناستیک و سرانجام نیز با تغییراتی که در ساختار اجرایی فدراسیون‌های ورزشی اعمال شد، مسئولیت نایب رییسی امور بانوان در فدراسیون ژیمناستیک را به عهده گرفت.
 
آرزویش این است که با تایید لباس ژیمناستیک دختران ایران، آنها بتوانند فعالانه با دنیای خارج از ایران هم ارتباط بگیرند.
 
جمیله سروری تنها دختر ایرانی است که تاکنون در ژیمناستیک المپیک‌ها به رقابت پرداخته است. حالا نه فقط حضور در المپیک که شرکت در مسابقات بین‌المللی هم برای دختران ژیمناستیک ایران آرزوست.
 
او درباره دختران قهرمان ژیمناستیک ایران می‌گوید: "متاسفانه وقتی به شرایط بدنی خوب برسند و در اوج آمادگی قرار بگیرند، سرخورده می‌شوند و جذب سایر رشته‌های ورزشی می‌شوند. چون امیدی به آینده‌شان در ژیمناستیک ندارند. متاسفانه ما تبدیل به جایی شدیم که فقط برای سایر رشته‌ها بازیکن می‌سازیم."
 
در فدراسیونی که او مسئولش بوده، آزاده نقدی به اتفاق سهیلا و لیلا بهرامی به عنوان داور در جام جهانی قضاوت کرده‌اند. شیرین مرتضوی و ژاله تقوایی در ایروبیک قهرمانی جهان داور بوده‌اند. اما بنابر سیاست‌های نظام جمهوری اسلامی ایران، شرکت ورزشکاران در مسابقات جهانی ژیمناستیک تا اطلاع ثانونی ممنوع است.
 
با این وجود مسابقات داخلی همواره برگزار می‌شود. ایران حتی لیگ رشته‌های ایروبیک و ریتمیک را برپا کرده. اما تعداد باشگاه‌ها کم است. سرمایه گذاری وجود ندارد و تبلیغات رسانه‌ای نیز چیزی در همان حدود است.
 
چنین وضعیتی باعث می‌شود رشته‌های پرهزینه‌ای مانند تیراندازی که حجاب مانع از شرکت‌شان در رقابت‌های بین‌المللی نیست، مورد توجه و استقبال دولت قرار بگیرد و در آن سرمایه‌گذاری کند.
 
جمیله سروری درباره توقعاتش از محمود گودرزی وزیر ورزش می‌گوید: "وزیر به اهمیت ژیمناستیک به عنوان رشته پایه کاملاَ واقف است. از گودرزی می‌خواهم نگاه ویژه‌ای به ژیمناستیک داشته باشد. چون زیربنای سایر رشته‌های ورزشی است."