کاهش بهای گاز صادراتی ایران به ترکیه با حکم محکمه بین المللی

دیوان داوری بین المللی به کاهش بهای گاز صادراتی ایران به ترکیه حکم داده است.

به گفته برات البیرق، وزیر انرژی ترکیه، حکم دیوان داوری بین المللی شامل تخفیف ۱۳.۳ تا ۱۵.۸ درصدی در بهای گاز خریداری شده از ایران از سال ۲۰۱۱ به بعد است.

 

ایران از صادرکنندگان عمده گاز طبیعی به ترکیه است و این کشور سالانه حدود یک پنجم نیاز خود به این سوخت را که ده میلیارد متر مکعب است‌، از ایران خریداری می کند.

 

ترکیه در ژانویه ۲۰۱۲ به خاطر اختلاف با ایران بر سر قیمت گاز وارداتی از این کشور، به دیوان داوری بین المللی که به اتاق بازرگانی بین المللی وابسته و در سویس مستقر است، شکایت کرد.

 

به گفته آقای البیرق دو کشور تا چند ماه دیگر درباره قیمت نهایی گاز طبیعی به توافق خواهند رسید در غیر این صورت، تعیین این رقم با دیوان داوری بین المللی خواهد بود.

 

حمید رضا عراقی، معاون وزیر نفت ایران نیز با تایید حکم دیوان داوری بین المللی گفته است که احتمالا ایران باید حدود یک میلیارد دلار به ترکیه جریمه بپردازد. به گفته او رقم دقیق این مبلغ هنوز مشخص نیست.

 

آقای عراقی به خبرنگاران گفت ایران باید قیمت گاز صادراتی به ترکیه را ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش دهد.

 

به گفته آقای عراقی، ترکیه خواستار اعمال تخفیف از سال ۲۰۱۰ بود ولی دیوان داوری بین المللی این تخفیف را از سال ۲۰۱۱ در نظر گرفته است.

 

دیوان داوری بین المللی پیش تر در دسامبر ۲۰۱۴ با بررسی یک شکایت دیگر ترکیه از ایران، به نفع ایران رای داده بود.

 

به گفته آقای عراقی، ترکیه در شکایت نخست خود با ادعای کم فروشی گاز برای سال های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۵ ادعای ۲۰ میلیارد دلار خسارت کرده بود اما دیوان به نفع ایران رای داد.
اختلاف و چانه زنی دو همسایه

ترکیه سال هاست که خواهان کاهش بهای گاز وارداتی از ایران است و این موضوع در سفر آوریل سال گذشته رجب طیب اردوغان به تهران و دیدارش با حسن روحانی نیز مورد تاکید قرار گرفت.

ایران پیش تر شرط کاهش بهای گاز صادراتی به ترکیه را افزایش میزان صادرات به این کشور عنوان کرده بود که مورد موافقت ترکیه قرار نگرفت.

 

به گفته امید شکری، تحلیلگر حوزه نفت و گاز، منشاء اختلاف ایران و ترکیه بر سر قیمت گذاری گاز مایع به قرارداد ۲۵ ساله ای بر می گردد که در سال ۱۹۹۶ و در زمان نخست وزیری نجم الدین اربکان بین دو کشور امضا شد.

 

بر اساس این قرارداد ۲۵ ساله، ایران سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز به ترکیه صادر می کند که بهای هر متر مکعب آن ۵۰۷ دلار تعیین شده است.

 

این مبلغ بیشتر از بهای گاز خریداری شده از دو تامین کننده دیگر گاز طبیعی ترکیه یعنی روسیه و جمهوری آذربایجان است.

 

بهای گاز وارداتی از جمهوری آذربایجان به ترکیه در حدود ۳۴۹ دلار به ازای هر متر مکعب است.

آقای شکری می گوید در زمان عقد قرارداد ۲۵ ساله میان تهران و آنکارا، روسیه تنها تامین کننده گاز طبیعی ترکیه بود و به همین خاطر آنکارا با پذیرفتن خواسته های ایران سعی داشت با ایجاد تنوع در تامین کنندگان این سوخت، امنیت انرژی خود را تضمین کند.

 

حکم دیوان داوری بین المللی در حالی صادر شده که در هفته های گذشته و در پی اوج گرفتن اختلاف ها میان ترکیه و روسیه که تامین کننده اصلی گاز طبیعی این کشور است، آنکارا برای افزایش سهم دیگر فروشندگان در برآورده کردن نیاز خود به سوخت های فسیلی دست به کار شده است.

 

تلاش برای تسریع در ساخت خط لوله از میدان گازی شاه دنیز جمهوری آذربایجان و امضای قرارداد خرید گاز طبیعی مایع، ال ان جی، از قطر از جمله اقدام های دولت ترکیه برای تضمین امنیت انرژی خود است.